Pryszcz na penisie – czy zawsze oznacza chorobę? Jak wygląda leczenie?

Czy pryszcze na penisie powinien obejrzeć lekarz?

Pryszcze na penisie, nowopowstałe w tym miejscu krostki, wysypka czy nadżerka – czy mogą oznaczać poważną chorobę lub być przyczyną impotencji? Czy można uprawiać seks lub masturbować się, gdy na penisie pojawiły się pryszcze? Czy pryszcze na penisie mogą być objawem choroby wenerycznej, którą zaraziła mężczyznę niewierna partnerka? Takie i podobne pytania zadają mężczyźni – niestety najczęściej w Internecie, na męskich forach dyskusyjnych, zamiast w gabinecie lekarza.

Zmiany skórne na prąciu powinien obejrzeć lekarz dermatolog lub chociaż lekarz pierwszego kontaktu, gdyż ich przyczyną rzeczywiście bywają choroby przenoszone drogą płciową, a także różnego typu alergie, podrażnienia, a nawet procesy przednowotworowe i nowotworowe i w takich sytuacjach pacjent powinien jak najszybciej rozpocząć odpowiednie leczenie. Do lekarza powinien udać się więc każdy mężczyzna, u którego:

• wystąpiły zmiany skórne na samym penisie lub w jego bliskiej okolicy, np. na mosznie (zwłaszcza, jeśli dermatoza nie ustępuje w ciągu kilku dni)

lub gdy zmianom na skórze towarzyszą:

• ból lub pieczenie penisa,
• silny świąd żołędzi lub innej części penisa,
• wodnista lub ropna wydzielina sącząca się ze zmiany skórnej lub cewki moczowej,
• bolesne oddawanie moczu,
• rumień, obrzęk i stan zapalny penisa,
• powiększenie okolicznych węzłów chłonnych,
• podwyższona temperatura ciała
• inne niepojące objawy. 

>> Zapalenie pęcherza moczowego - objawy, przyczyny i leczenie

Pryszcz na penisie – co może być przyczyną?

Choroby obejmujące skórę męskich narządów płciowych, ze względu na etiologię dzieli się na trzy grupy: nowotworowe, zakaźne i zapalne. Czerwone, żółtawe lub białe pryszcze na prąciu mogą mieć przyczynę mieszczącą się w każdej z tych kategorii, więc by nie pogorszyć swojego stanu, nigdy nie należy ich przekłuwać czy wyciskać bez porozumienia z lekarzem.

Wskazane jest też zachowanie wstrzemięźliwości seksualnej aż do uzyskania diagnozy, a w wielu przypadkach również do zakończenia leczenia – to jedyny sposób, by nie przekazać choroby partnerce oraz nie spowodować u siebie wtórnej infekcji lub nadkażenia ranek. Niektóre z częstszych przyczyn zmian skórnych występujących w postaci różnego typu wyprysków na penisie (lub w taki sposób postrzegane przez pacjentów), to opryszczka penia, liszaj, grzybica penisa, grudki perliste, łuszczyca, ale są także inne możliwości.

Opryszczka penisa

Gdy na skórze prącia pojawiają się pojedyncze lub zgrupowane miękkie pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą, a zmianom skórnym towarzyszy silne swędzenie, mrowienie lub pieczenie, przyczyną może być wirus opryszczki narządów płciowych HSV 2 (rzadziej wirus opryszczki wargowej HSV 1).

>> Leki i preparaty na opryszczkę

Drogą zakażenia wirusem opryszczki są stosunki płciowe z nosicielem wirusa, w tym również stosunki analne i oralne. Zmiany skórne najczęściej pojawiają się na:

• żołędzi i trzonie penisa,
• skórze pachwin,
• dolnej części brzucha, 
• okolicy odbytu,
• pośladkach.

Podobnie jak pęcherzyki na ustach, te na genitaliach również pękają po kilku dniach i przekształcają w bolesne nadżerki utrzymujące się na skórze nawet do kilku tygodni. Opryszczkę penisa leczy się przy pomocy miejscowych lub doustnych preparatów antywirusowych (np. acyklowir).

Grzybica penisa

Czerwone wypryski i plamki, które po jakimś czasie pokrywają się białym nalotem i którym po pewnym czasie towarzyszy biała, gęsta wydzielina pod napletkiem, mogą oznaczać infekcję grzybami  z rodzaju Candida. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą płciową, a zmianom skórnym na żołędzi towarzyszy świąd, pieczenie i nieprzyjemny zapach wydzieliny z penisa. Choroba jest całkowicie uleczalna, ale wymagane jest przyjmowanie środków przeciwgrzybicznych (np. klotrimazolu).

>> Grzybica penisa - objawy i przyczyny. Sposoby na pozbycie się grzybicy prącia

Kłykciny kończyste

Zmiany w początkowej fazie mogą przypominać wypukłe pryszcze, ale szybko zdradzają swoją prawdziwą naturę stając się kalafiorowatymi, miękkimi brodawkami najczęściej zlokalizowanymi na brzegu żołędzi, w okolicy wędzidełka i na wewnętrznej blaszce napletka.

Kłykciny kończyste to choroba przenoszona drogą płciową, za którą odpowiedzialne są niektóre typy wirusa HPV, a przed infekcją nie chroni niestety nawet prezerwatywa. Choć same kłykciny nie są groźne i nie są powiązane z rakiem penisa (tę chorobę mogą wywoływać inne typy wirusa HPV), to z chorobą trudno wygrać, gdyż lubi nawracać w okresach słabszej odporności organizmu.

>> Szczepionka przeciwko HPV – kiedy się szczepić i dlaczego? Czy jest bezpłatna?

Plamki Fordyce'a

Przez pacjentów opisywane jako „białe pryszcze na penisie” i mylone z kłykcinami kończystymi, w rzeczywistości są gruczołami łojowymi pozbawionymi mieszków włosowych, łagodnym zaburzeniem rozwojowym polegającym na przemieszczeniu gruczołów na błony śluzowe (w tym przypadku na genitalia). Plamki mogą osiągać średnicę do 3 mm, ale nie wymagają żadnego leczenia.

>> Jakie działanie ma maść cynkowa?

Grudki perliste prącia

To najpowszechniejsza dermatoza penisa, będąca łagodnym, w pełni fizjologicznym zjawiskiem, nie wymagającym leczenia. Zmiany skórne najczęściej powiadają się w okresie dojrzewania i mogą zaniepokoić pacjenta, gdyż  ich obraz kliniczny to skupiska małych, perłowo białych, kopulastych lub wydłużonych nawet do 4 mm grudek przypominających wypryski, zlokalizowanych na koronie żołędzi oraz w rowku zażołędnym. 

Łuszczyca penisa

Wykwity łuszczycowe na penisie mają postać  intensywnie czerwonych, dobrze odgraniczonych, lekko uniesionych grudek i blaszek pod napletkiem i na bliższej części żołędzi,  a zmiany te nie zawsze złuszczają się w charakterystyczny dla łuszczycy sposób. U pacjenta często występuje też świąd zmienionych chorobowo miejsc, a sama choroba charakteryzuje się przewlekłym, nawrotowym przebiegiem z okresami zaostrzeń i remisji. 

>> Łuszczyca - leczenie, przyczyny i rodzaje

Liszaje

Na penisie mogą pojawić się niewielkie, wielokształtne grudki koloru fiołkowego świadczące o rozwoju liszaju płaskiego lub (znacznie rzadziej) białe grudki z pęknięciami, pęcherzami krwotocznymi, nadżerkami i owrzodzeniami, będące objawami liszaju twardzinowego.

Liszaje penisa to niezakaźne, przewlekłe choroby zapalne skóry i błon śluzowych, cechujące się silnym świądem, wymagające leczenia przy pomocy preparatów kortykosteroidowych, a czasem tez interwencji chirurgicznej.

Wyprysk kontaktowy alergiczny lub z podrażnienia

Również na skórze penisa może pojawić się stan zapalny objawiający się obrzękiem, rumieniem i obecnością grudek wysiękowych, pęcherzy a potem strupów, którym towarzyszy silny świąd i ból.

Przyczyną problemów może być miejscowa reakcja immunologiczna np. na składnik prezerwatywy lub podrażnienie spowodowane np. działaniem drażniących kosmetyków. W terapii wyprysku kontaktowego najważniejsze jest zidentyfikowanie bezpośredniej przyczyny reakcji skórnej i unikanie kontaktu z alergenem lub substancją drażniącą. 

>> Alergia  skórna - leki, preparaty i maści

Zapalenie żołędzi Zoona

Na żołędzi lub napletku pojawia się pojedyncza, czerwono-brązowa, wilgotna plama pokryta czerwonymi kropkami, w obrazie klinicznym przypominająca jedną z postaci raka penisa. W rzeczywistości jest przewlekłą, łagodną zmianą zapalną, o nie do końca wyjaśnionej etiologii – uważa się, że jedną z przyczyn może być wpływ wilgoci i ocierania skóry prącia. Zapalenie żołędzi tego typu wymaga leczenia preparatami kortykosteroidowymi, czasami wskazane jest obrzezanie. 

Rak prącia

Skóra na penisie objętym procesem nowotworowym może zmienić kolor, stać się cieńsza i tkliwa, niektórzy mężczyźni zauważają:

• uwypuklenie tkanek,
• owrzodzenie lub guzek na prąciu,
• aksamitną wysypkę,
• małe krostki lub brązową narośl (najczęściej na żołędzi i napletku).

Jedną z przyczyn raka prącia jest infekcja onkogennymi typami wirusa HPV, przed którymi mężczyzna może się zaszczepić (najlepiej przed rozpoczęciem współżycia). Duże zróżnicowanie obrazu klinicznego tej choroby to ważny powód, by nie ignorować żadnych niepokojących zmian skórnych na prąciu, a rozpoznanie i decyzję o leczeniu zawsze pozostawić lekarzowi. 

>> Samobadanie jąder. Jak badać jądra i dlaczego jest to ważne?