Prosaki na penisie – czy prosaki na prąciu powinny niepokoić?

Prosaki mogą pojawić się nie tylko na penisie

Prosaki to oprócz kaszaków i tłuszczaków drobne i niegroźne zmiany skórne. Tworzą się przy gruczołach łojowych lub przy mieszkach włosowych. Prosaki to zmiany wywodzące się ze struktur nabłonkowych. Przybierają postać małych (do 3 mm) białych i twardych grudek. Ich ilość, jak i lokalizacja może być bardzo różna. Najczęściej zmiany te występują w obrębie twarzy, głównie w okolicach oczu, ale mogą pojawić się na całym ciele. O ile występują na twarzy, plecach czy dekolcie, stanowią jedynie defekt kosmetyczny.

Prosaki na prąciu, napletku, żołędzi

Szczególny niepokój mężczyzn wywołują prosaki zlokalizowane na penisie. Te niebolesne zmiany mogą  występować na napletku, żołędzi, trzonie penisa czy też workach mosznowych. Ich widok w miejscach intymnych może nasuwać skojarzenia z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wiadomo jednak, że ani prosaki, ani podobne do nich kaszaki czy plamki Fordyce’a nie są przenoszone drogą płciową i nie można się nimi zarazić.

Rodzaje prosaków

Prosaki pierwotne

Prosaki pierwotne to na ogół zmiany wrodzone, wywodzące się z kołnierza łojowego włosów meszkowych. Dotyczą co drugiego noworodka i pojawiają się z reguły na twarzy, rzadziej na narządach płciowych. Zmiany te ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni, bez potrzeby wprowadzania leczenia. Takie prosaki u noworodków nie powinny budzić niepokoju. W rzadkich przypadkach mogą być bardzo liczne, rozsiane oraz przewlekłe. Nie stanowią jednak zagrożenia dla prawidłowego rozwoju niemowlęcia.

Prosaki wtórne

Prosaki wtórne, czyli nabyte, mogą dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Ich powstawanie może być samoistne, ale też związane z:

• przewlekłym stosowaniem miejscowych sterydów lub innych leków przeciwzapalnych,
• uszkodzeniami skóry po oparzeniach, przeszczepach, dermabrazji czy radioterapii.

Uważa się, że częstą przyczyną powstawania prosaków wtórnych jest nieprawidłowe funkcjonowanie potowych przewodów ekrynowych (to gruczoły występujące na całej powierzchni skóry i biorące udział w regulacji temperatury).

Czy prosaki same znikną?

Zazwyczaj prosaki nie wymagają specjalnego leczenia, jako że w większości przypadków ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni. Nie powodują bólu ani innego dyskomfortu z wyjątkiem nieestetycznego wyglądu, zazwyczaj nie są więc w ogóle leczone. Rzadziej mają charakter przewlekły i uporczywy. Czasem w usunięciu prosaków pomagają zabiegi kosmetyczne oczyszczające skórę, ale trudno je wykonać w miejscach wrażliwych.

Jak usunąć prosaki na penisie

W celu pozbycia się nieestetycznych zmian na penisie warto udać się do specjalisty, gdyż wszelkie próby poradzenia sobie z problemem na własną rękę mogą być nieskuteczne lub grozić bakteryjnym nadkażeniem rany po niedokładnym usunięciu prosaka. Wtedy rana nie goi się prawidłowo, pojawia się ból, zaczerwienienie, opuchnięcie i konieczne może być zastosowanie antybiotyku.

Prosaków można się pozbyć, korzystając z pomocy lekarskiej. W tym celu wykonuje się:

• Proste zabiegi chirurgiczne polegające na minimalnym nacięciu zmiany skalpelem i zastosowaniu nacisku w celu usunięcia zawartości prosaka. 
• Miejscową aplikację retinoidów – pochodnych witaminy A, stosowanych szeroko w dermatologii.
• Zabiegi elektrochirurgiczne, jak elektrokoagulacja wykorzystująca do usuwania zmian prąd o niskim napięciu i wysokim natężeniu.

Ze względu na bardzo dużą wrażliwość okolic intymnych zabiegi takie są przeprowadzane w znieczuleniu miejscowym.

Prosaki, kaszaki na penisie, białe kropki na prąciu – jak je odróżnić

Białe grudki na penisie nie muszą być wyłącznie prosakami. Podobnie do nich wyglądają jeszcze kaszaki oraz plamki Fordyce’a.

Kaszaki na penisie

Kaszaki to torbiele wypełnione zalegającym łojem. Powstają najczęściej na skutek zapchania kanalików łojowych złuszczającym się naskórkiem. Podobnie jak prosaki mają postać białych grudek, jednak w odróżnieniu od prosaków mogą powoli rosnąć i osiągać większe rozmiary. Duże kaszaki z czasem rosną do zmian o średnicy kilku centymetrów. W odróżnieniu od prosaków kaszaki zdecydowanie częściej pojawiają się na worku mosznowym niż na innych częściach penisa. Podobnie jak one są zmianami bezbolesnymi, niezaraźliwymi i stanowiącymi problem jedynie natury estetycznej. Powstawanie kaszaków wiąże się zwykle ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w okresie dojrzewania i to właśnie w tym okresie najczęściej dochodzi do ich powstawania.

Plamki Fordyce’a

Innym rodzajem zmian bardzo zbliżonych wyglądem do prosaków są plamki Fordyce’a. Są to gruczoły łojowe zlokalizowane w miejscu innym niż fizjologiczne. Te niewielkie zmiany wielkości 1-3 mm mogą być zlokalizowane na prąciu, mosznie, rzadziej na żołędzi. Są bardzo powszechne – mogą  dotyczyć nawet 80% dorosłych mężczyzn. Plamki Fordyce’a uznawane są za zmiany fizjologiczne i zupełnie niegroźne.

Prosaki, kaszaki, plamki Fordyce’a czy też inne zmiany fizjologicznie nie są zakaźne, ponieważ ich powstawanie nie jest związane z zakażeniem bakteryjnym ani wirusowym. Jednak niektóre zakażenia mogą również dawać objawy w postaci białych plamek, szczególnie na penisie, co można mylnie uznać za prosaki. Dlatego też, zwłaszcza w przypadku nagłego wystąpienia zmian oraz towarzyszącym innym niepokojącym objawom, należy udać się do lekarza w celach diagnostycznych.

Grzybica narządów płciowych – biały nalot w kształcie kropek

Niektóre białe zmiany pojawiające się w okolicach narządów płciowych mogą wymagać leczenia, a najczęstszą taką przypadłością jest grzybica narządów płciowych. W tym wypadku białe zmiany nie mają jednak charakteru grudek czy krostek. To bardziej płaski od prosaków biały nalot w kształcie kropek. Dodatkowo pojawia się również swędzenie, pieczenie oraz zaczerwienienie. Żadnego z tych objawów nie zaobserwujemy w przypadku prosaków.

Zmiany wywołane mięczakiem zakaźnym

Nieco bardziej podobną do prosaków zmianą o charakterze zakaźnym jest tzw. mięczak zakaźny wywoływany przez wirusy z rodziny pokswirusów. W wyniku zakażenia dochodzi do przerostu komórek naskórka. Zmiany mają kolor od białego przez różowy do cielistego, są twarde i mogą osiągać większe rozmiary niż prosaki, ale początkowo można je pomylić. Ponadto na ich środku występuje charakterystyczne wgłębienie. Mięczak zakaźny jest chorobą o łagodnym przebiegu. Zmiany zazwyczaj znikają samoistnie w przeciągu 6-9 miesięcy, chociaż zdarzają się przypadki – w szczególności w stanach osłabionej odporności i u osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry – gdy proces gojenia trwa znacznie dłużej. Ze względu na samoograniczający się charakter choroby podjęcie leczenia nie jest konieczne, jednak powinno zostać rozważone ze względu na ryzyko transmisji zakażenia. U około ⅓ pacjentów zmiany mogą swędzieć lub boleć, co jest kolejnym objawem odróżniającym mięczaka zakaźnego od prosaków. 

>> Białe kropki na penisie – co to takiego? Jak leczyć krostki na penisie?

Zapobieganie prosakom

Ze względu na to, że prosaki w większości są związane z nieprawidłowościami w  funkcjonowaniu gruczołów łojowych albo ich pojawienie się jest związane ze zmianami hormonalnymi, niewiele można zrobić, by im zapobiec. Nie mamy wpływu na rozwój prosaków pierwotnych u noworodków, a w przypadku prosaków wtórnych niewiele więcej możemy zrobić w celach zapobiegawczych. Nieodpowiednia higiena i doprowadzenie do niedrożności porów może być predyspozycją do pojawienia się prosaków. Wszelkie zabiegi oczyszczające skórę, np. peelingi, można zastosować na twarzy czy plecach, jednak w przypadku narządów płciowych pozostaje jedynie bardzo istotne przestrzeganie podstawowych zasad higieny.

>> Płyny do higieny intymnej, żele, emulsje, oraz irygatory