Rzeżączka - objawy u kobiet i mężczyzn. Leczenie rzeżączki

Rzeżączka to choroba weneryczne, wywoływana przez bakterie, które najlepiej bytują i rozwijają się w wilgotnych partiach ciała (gardło, odbyt, drogi rodne i moczowe). Wrotami zakażania są błony śluzowe, najczęściej wokół cewki moczowej oraz szyjki macicy. Rzeżączką można zarazić się przede wszystkim poprzez kontakty seksualne z osobą zakażoną. Nosiciele dwoinki rzeżączki nie zawsze mają świadomość choroby, ponieważ w szczególności u kobiet może ona przebiegać bezobjawowo.

W zależności od charakteru stosunków seksualnych, wyróżnia się:

• rzeżączkę szyjki macicy
• rzeżączkę cewki moczowej
• rzeżączkę odbytu
• rzeżączkę gardła

Bardzo rzadko dochodzi do przeniesienia bakterii wywołującej chorobę np. przez wspólne używanie ręcznika, gąbki do mycia czy korzystania z publicznych toalet, ale nie jest to niemożliwe, gdyż bakteria może przetrwać poza organizmem człowieka w wilgotnych warunkach jeszcze do 4 godzin.

W przypadku rzeżączki u noworodków do zakażenia zwykle dochodzi w wyniku porodu naturalnego u kobiety chorującej na rzeżączkę (rzeżączkowe zapalenie spojówek). To dlatego, badanie na obecność rzeżączki jest w ciąży przeprowadzane rutynowo, a jeśli jego wynik jest pozytywny, wdraża się odpowiednie leczenie.

U kobiet zdecydowanie częściej niż u mężczyzn rzeżączka przebiega bezobjawowo

Rzeżączka – objawy

Objawy rzeżączki u mężczyzn pojawiają się zwykle do 7 dni od zakażenia, natomiast u kobiet w ciągu 7-14 dni od kontaktu z nosicielem bakterii Neisseria gonorrhoeae.

Objawy rzeżączki u mężczyzn:

• wydzielina z cewki moczowej (ropna lub śluzowo-ropna)
• ból, pieczenie podczas oddawania moczu
• obrzęk, nadwrażliwość najądrzy (rzadko)

Objawy rzeżączki u kobiet:

• upławy ropne, zwiększona ilość wydzieliny z pochwy
• pieczenie, ból podczas oddawania moczu
• ból podczas stosunku
• ból w okolicy miednicy mniejszej

Rzeżączka zlokalizowana poza narządami płciowymi może objawiać się w mniej specyficzny sposób:

• rzeżączkowe zapalenia gardła – może przebiegać bezobjawowo lub manifestować się zaczerwienieniem gardła, obrzękiem łuków podniebiennych i ropną wydzieliną na migdałkach.
• rzeżączkowe zapalenie odbytu – można rozpoznać po świądzie z odbytu i śluzowatej wydzielinie. Może też mieć przebieg bezobjawowy. Na rzeżączkowe zapalenie odbytu narażone są głównie osoby uprawiające seks analny.
• rzeżączkowe zapalenie spojówek – występuje głównie u noworodków w wyniku przeniesienia bakterii w czasie porodu naturalnego. Może też dotyczyć dorosłych kobiet i mężczyzn, do zakażenia dochodzi w wyniku przeniesienia bakterii z zakażonych okolic intymnych. W przypadku noworodków nieleczona rzeżączka można nawet uszkodzić nerw wzrokowy.
• rzeżączka rozsiana (częściej występuje u kobiet) – może dojść do rozniesienia bakterii wywołującej rzeżączkę wraz z krwią po całym organizmie. Objawami choroby mogą być wówczas bóle stawów i zmiany na skórze (krosty na dłoniach i stopach, otoczone obwódką zapalną).

O „przegapienie” rzeżączki łatwiej u kobiet, u których choroba w ok. 50% przypadków przebiega bezobjawowo.

Jak diagnozuje się rzeżączkę?

Aby postawić rozpoznanie rzeżączki należy zbadać, czy w miejscu zakażenia występują bakterie N. gonorrhoeae. W tym celu wykonuje się:

• posiew
• badanie pod mikroskopem

Materiał do badania pobiera się w zależności od lokalizacji zakażenia, u mężczyzn: z cewki moczowej, odbytnicy, gardła; u kobiet: z szyjki macicy, cewki moczowej, odbytu, gardła.

Leczenie rzeżączki

Leczenie rzeżączki polega na przyjmowaniu antybiotyku przez osobę, u której stwierdzono zakażenie oraz jej partnera seksualnego. W Polsce bardzo rzadko występuje rzeżączka odporna na działanie penicylinę, stąd najczęściej stosowana jest penicylina prokainowa, podawana domięśniowo.

U osób zakażonych rzeżączką bardzo często stwierdza się też inne choroby przenoszona drogą płciowa, przede wszystkim chlamydię. Stąd przy pozytywnym wyniku badania na rzeżączkę, należy przeprowadzić testy w kierunku pozostałych chorób i w razie potrzeby wdrożyć kompleksowe leczenie.

Jak unikać chorób przenoszonych droga płciową?

Ryzyko zakażenia rzeżączką wzrasta u osób, które były już nosicielami tej bakterii. Stąd osoby wyleczone z rzeżączki powinni szczególnie skrupulatnie przestrzegać zasad bezpiecznego seksu.

Aby minimalizować ryzyko zachorowania na rzeżączkę należy:

• Unikać przygodnych stosunków seksualnych
• W kontaktach z nowymi partnerami zawsze stosować prezerwatywy
• Jeśli u partnera występują objawy mogące świadczyć o chorobach przenoszonych drogą płciowa, powstrzymać się od współżycia.
• W przypadku częstej zmiany partnerów seksualnych wykonywać regularne badania na rzeżączkę, kiłę, chlamydię, HIV.
• Informować partnerów seksualnych o pozytywnym wyniku badania na rzeżączkę
• Unikać siadania na deskę klozetową w publicznych toaletach