Zmiany skórne na penisie najczęściej kojarzą się z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Oczywiście wszystkie niepokojące objawy zawsze warto skonsultować z lekarzem. W wielu przypadkach białe krostki na penisie nie są jednak skutkiem zakaźnej choroby, a jedynie zaburzenia pracy gruczołów łojowych. Co mogą oznaczać takie zmiany na prąciu i jak je leczyć?
Białe kropki na penisie – co to takiego? Jak leczyć krostki na penisie?
Białe kropki na penisie – co oznaczają?
Białe kropki na penisie mogą przybierać postać plam, grudek lub krostek. Lokalizują się na żołędzi, napletku, trzonie prącia oraz na mosznie. Pojawić się mogą w każdym wieku, zarówno u dzieci, młodzieży w okresie dojrzewania, jak i u osób dorosłych. W większości przypadków zmiany te nie świadczą o groźniej chorobie, lecz zawsze warto skonsultować się ze specjalistą. Choroby przenoszone drogą płciową, grzybice lub alergie również mogą manifestować się podobnymi wykwitami. Wizyta u specjalisty jest szczególnie istotna, jeśli zmianom towarzyszy:
- świąd,
- ból lub pieczenie,
- wydostawanie się wydzieliny ze zmian,
- zaczerwienienie,
- problemy z oddawaniem moczu,
- gorączka.
Zazwyczaj białe krostki na penisie nie są bolesne i nie towarzyszą im żadne niepokojące objawy. Sugeruje to niezakaźne pochodzenie zmian. W takich przypadkach mogą to być grudki perliste, kaszaki, prosaki lub plamki Fordyce’a.
Białe krostki na penisie – prosaki
Prosaki są białymi lub żółtawymi grudkami, które swoją nazwę zawdzięczają podobieństwu do ziarna prosa. Lokalizować się mogą nie tylko na penisie i mosznie lub wargach sromowych u kobiet, lecz także na twarzy, klatce piersiowej i kończynach. Osiągają niewielkie wymiary, około 1-2 mm. Często pojawiają się u niemowląt. Powstają w wyniku zamknięcia ujść gruczołów łojowych i nagromadzenia się produkowanej przez te gruczoły wydzieliny. Prosakami nie można się zarazić, nie przeszkadzają we współżyciu i nie zagrażają zdrowiu. Wiele osób decyduje się jednak na ich usunięcie ze względów estetycznych.
>> Prosaki na penisie – czy prosaki na prąciu powinny niepokoić?
Białe krostki na penisie i mosznie – kaszaki
Kaszaki, podobnie jak prosaki, powstają w wyniku nagromadzenia się złuszczonego naskórka i łoju w zaczopowanym gruczole. Mogą pojawiać się w wielu okolicach ciała, przykładowo na twarzy, głowie i szyi, karku, wargach sromowych i prąciu. Częściej pojawiają się jednak na worku mosznowym niż na penisie. Kaszaki wyglądają bardzo podobnie do prosaków. Miękkie guzki mają barwę białą lub żółtawą, na czubku zmiany może być widoczny czarny punkcik, będący ujściem mieszka włosowego. Kaszaki od prosaków odróżnia rozmiar – kaszaki są większe, osiągają od kilku do kilkudziesięciu milimetrów. Rzadko spotyka się je u dzieci, występują głównie u młodzieży w okresie dojrzewania lub u osób dorosłych. Kaszaki również nie są zaraźliwe i nie zagrażają zdrowiu.
Białe plamki na penisie – plamki Fordyce’a
Białe plamki na trzonie prącia, nieznacznie uniesione, mogą być plamkami Fordyce’a. Pojawiają się również na błonie śluzowej policzków, czerwieni wargowej, skórze worka mosznowego i rzadziej na żołędzi. Są to gruczoły łojowe niemające mieszków włosowych. Osiągają rozmiary od 1 do 3 mm.
Obecność plamek nie wymaga leczenia i nie jest zagrożeniem dla zdrowia. Wskazane jest jednak wykonanie badania lipidogramu, czyli stężeń cholesterolu całkowitego, LDL, HDL oraz trójglicerydów. Liczne plamki Fordyce’a mogą być bowiem powiązane z podwyższonym stężeniem cholesterolu we krwi, co wymaga zmiany sposobu odżywiania się lub rozpoczęcia farmakoterapii.
Białe grudki na penisie – grudki perliste
Białe grudki w rowku zażołędnym często są grudkami perlistymi. To zupełnie naturalne zmiany, będące wytworem nabłonka skóry prącia. Ich wielkość mieści się zazwyczaj w granicach od 0,5 do 4 milimetrów. Mogą powiększać się podczas wzwodu penisa. Zmiany nie są powodem do niepokoju i nie trzeba ich leczyć.
Białe kropki na penisie – kłykciny kończyste
W przypadku wszystkich grudek i wyrośli pojawiających się w okolicy narządów płciowych konieczne jest różnicowanie ich z kłykcinami kończystymi. Są to zmiany rozwijające się w wyniku zakażenia wirusem HPV. Lokalizują się w okolicy odbytu, wejścia do pochwy, warg sromowych oraz na prąciu i mosznie. Początkowo przybierają postać niebolesnych drobnych grudek lub łuszczących się plam. Z czasem zmiany rozrastają się, tworząc kalafiorowate wyniosłości. Pojawić może się wtedy ból, świąd oraz krwawienie. Zakażenie wirusem HPV może się rozprzestrzeniać poprzez kontakty seksualne. Osoby chore powinny używać prezerwatyw aż do momentu wyleczenia, nie zapewnia to jednak partnerowi pełnej ochrony przed zakażeniam.
>> Szczepionka przeciwko HPV – kogo szczepić i kiedy? Skutki uboczne
Białe kropki na penisie – grzybica prącia
Biały nalot na prąciu, nieprzyjemny zapach wydzieliny, pieczenie podczas oddawania moczu oraz gęsta biała wydzielina gromadząca się szczególnie pod napletkiem mogą sugerować infekcję grzybiczą penisa. Wymienione objawy często poprzedza wysypka w postaci swędzących czerwonych krostek. Grzybicą łatwo jest się zarazić i często wymagane jest leczenie nie tylko osoby chorej, lecz także jej partnera.
Jak leczyć białe krostki na penisie?
Zmiany takie jak prosaki, kaszaki, grudki perliste czy plamki Fordyce’a nie wymagają leczenia. Zdarza się, że po pewnym czasie ustępują samoistnie. Wiele osób decyduje się jednak na ich usunięcie ze względów estetycznych. Nie ma niestety uniwersalnego leku, który powoduje zanik wszystkich niechcianych wykwitów.
- Prosaki usuwane są chirurgicznie, poprzez nacięcie zmian skalpelem i ewakuację zawartości. Inną skuteczną metodą jest elektrokoagulacja, czyli usunięcie zmiany przy pomocy prądu elektrycznego. Specjalne urządzenie przyłożone do prosaka powoduje ścięcie białek wykwitu i jego zniszczenie.
- Kaszaki również mogą zostać wyeliminowane przez interwencję chirurga. Jeśli zmiany są duże, nie wystarczy jednak zwykłe nacięcie. Konieczne bywa usunięcie całego kaszaka wraz z jego torebką. Innymi sposobami walki z tego rodzaju wykwitami są krioterapia oraz laseroterapia. (Krioterapia to wymrażanie kaszaka za pomocą ciekłego azotu. Zabieg ten powoduje oddzielenie się zniszczonej tkanki od skóry i jej odpadnięcie. Laseroterapia wykorzystuje wiązkę światła lasera, która wycelowana w niepożądany obszar niszczy jego strukturę).
- Ablacja zmian za pomocą lasera jest skuteczna również w redukcji grudek perlistych oraz plamek Fordyce’a.
- Kłykciny kończyste niewielkich rozmiarów mogą być leczone farmakologicznie poprzez stosowanie miejscowo imikwimodu lub podofilotoksyny. Większe zmiany wymagają usunięcia chirurgicznego, kriotermicznego lub laserowego. Leczenie to pozwala jednak wyłącznie na redukcję wykwitów, ale nie eliminuje wirusa HPV z organizmu. Lek skuteczny wobec tego patogenu nie został jeszcze opracowany. W wielu przypadkach po upływie 12 – 24 miesięcy dochodzi do samoistnego zwalczenia infekcji.
- Grzybica prącia zazwyczaj leczona jest miejscowymi preparatami zawierającymi środki przeciwgrzybicze, takie jak natamycyna lub izokonazol. Jeśli jest to nieskuteczne, możliwe jest zastosowanie również leków doustnych, przykładowo nystatyny.
Białe krostki na penisie – co stosować w domu?
Domowe sposoby walki z krostkami na członku rzadko są skuteczne, a mogą spowodować groźne powikłania. Nie warto próbować leczyć zmian na narządach płciowych samodzielnie. Każdy niepokojący wykwit powinien zostać skonsultowany z lekarzem dermatologiem. Zdecydowanie nie powinno się samodzielnie wyciskać lub nakłuwać krostek. Prowadzi to często do zakażenia i znacznego pogorszenia stanu zmiany.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące białych kropek na penisie
Białe kropki na penisie zwykle nie mają nic wspólnego z chorobą weneryczną. Nie są też objawem zaniedbań higienicznych lub zakażeń grzybiczych. Najczęściej to po prostu prosaki lub kaszaki albo tzw. plamki Fordyce’a. Zazwyczaj ich pojawienie się na związek z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu wydzielniczego. Mają średnicę od 1 do nawet 3 mm, ale nie wiążą się z nimi żadne dolegliwości bólowe, swędzenie lub pieczenie. Obecność białych kropek na penisie nie zagraża w żadnym stopniu zdrowiu pacjenta. Plamki widoczne są już od chwili narodzin, a z biegiem lat ich liczba się zwiększa.
W przypadku wątpliwości dotyczących stanu zdrowia, pacjent powinien skonsultować się z urologiem, wenerologiem albo dermatologiem. Są to specjaliści, którzy zajmują się diagnostyką i leczeniem nie tylko infekcji, ale również wszelkiego rodzaju deformacji, odczynów alergicznych oraz nowotworów. Białe kropki na penisie zwykle diagnozuje się na tyle łatwo, że nie ma potrzeby zlecania pacjentowi dodatkowych badań, ponieważ nie idą one w parze z symptomami typowymi dla infekcji, takimi jak ból, świąd czy nieprzyjemny zapach. W ostateczności lekarz może skierować na pobranie materiału biologicznego do badań.
Plamki Fordyce’a mają pochodzenie idiopatyczne. Oznacza to, że dokładna przyczyna ich powstawania nie jest znana. Z medycznego punktu widzenia są to niewielkie grudki wypełnione łojem. Pojawiają się średnio u 8 na 10 mężczyzn, są widoczne od urodzenia (nawet u 50% noworodków), a ich liczba z wiekiem może ulec zwiększeniu, co jest kojarzone ze wzrostem poziomu LDL oraz poziomu trójglicerydów we krwi. Niekiedy grudki powstają wskutek stosowania antybiotyków, sterydów lub w wyniku radioterapii. Nie są zaraźliwe.
