Witamina B12 (cyjanokobalamina) jest ważnym koenzymem wielu reakcji biochemicznych zachodzących w organizmie człowieka. Ostatnie badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii pokazują również, że jej niedobór w okresie ciąży może zwiększać ryzyko chorób metabolicznych u potomstwa, do których między innymi należy cukrzyca, a także wpływać na wzrost stężenia leptyny.
Niski poziom witaminy B12 a zespół metaboliczny
Cyjanokobalamina bierze udział w metabolizmie węglowodanów, białek oraz tłuszczów, a także w syntezie krwinek czerwonych. Ma również ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i rozwój układu nerwowego. Niedobór witaminy B12 może objawiać się w postaci zaburzeń hematologicznych oraz neurologicznych, które są szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży oraz dzieci i mogą nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne.
Czytaj także: Brak witaminy B12 a neuropatia
Niedobór witaminy B12 u matki ma negatywny wpływ na metabolizm płodu
Badania dowodzą, że dieta kobiety w ciąży przekłada się na stan zdrowia dziecka po porodzie. Zarówno przejadanie się, jak i głodzenie w czasie ciąży może zwiększać ryzyko rozwoju chorób metabolicznych u dzieci, m.in. cukrzycy typu 2.
Pomimo tego, w Wielkiej Brytanii występowanie niedoboru witaminy B12 jest dość popularnym zjawiskiem. Szacuje się, że cierpi na niego ok 12 proc. kobiet w wieku rozrodczym, w tym 20–30 proc. kobiet ciężarnych.
Naturalnym źródłem witaminy B12 są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak ryby, mięso, jajka, drób czy mleko. Ponadto jest to jedyna witamina, którą powinny suplementować osoby będące na diecie wegańskiej, ponieważ nie mają możliwości dostarczenia jej wraz z pożywieniem.
Ponadto doniesienia naukowe wykazały, że niedobór witaminy B12 u kobiet będących w 28 tygodniu ciąży nie tylko zwiększał ryzyko występowania insulinooporności i hipercholesterolemii u potomstwa, ale również korelował z mniejszą masą urodzeniową dzieci.
Naukowcy wykazali również związek pomiędzy poziomem witaminy B12 u matki, a ryzykiem rozwoju chorób metabolicznych i współistniejącego wysokiego poziomu leptyny u płodu.
Dzieci matek z niedoborem witaminy B12 miały podwyższony poziom hormonu sytości – leptyny
Leptyna jest hormonem wydzielanym przez komórki podskórnej tkanki tłuszczowej. Jej zadaniem jest przesyłanie informacji o stanie sytości organizmu po jedzeniu. Nadmiar leptyny może doprowadzić do zmniejszenia wrażliwości tkanek na insulinę oraz do przejadana się, a w konsekwencji do wytworzenia insulinooporności oraz rozwoju cukrzycy typu 2. Wysokie stężenia tego białka zaobserwowano u osób otyłych.
Czy wiesz, że już co szósty Europejczyk jest otyły?
Naukowcy udowodnili, że stężenie leptyny było wyższe u dzieci, których matki miały niedobór witaminy B12. Jednak wysoki poziom tego białka u dzieci nie wynikał z wyższego stężenia leptyny u matki. Na tej podstawie wywnioskowano, że leptyna nie przechodzi przez barierę łożyskową, więc nie może bezpośrednio zostać przetransportowana od matki do płodu.
Powyższe badanie wskazuje, że niedobór witaminy B12 może powodować zmiany w budowie genu leptyny, skutkujące zmniejszeniem jego ekspresji u płodu. Ponadto zauważono, że niedobór witaminy B12 wpływał również na wzrost ekspresji genu leptyny w komórkach tkanki tłuszczowej oraz łożyskowej u matki.
Wielopłaszczyznowe konsekwencje niedoboru witaminy B12
Aby sprawdzić wpływ niedoboru witaminy B12 na poziom leptyny u płodu, naukowcy przebadali 91 kobiet i ich dzieci urodzonych metodą cesarskiego cięcia.
Na podstawie badań adipocytów (komórek tłuszczowych) oraz próbek krwi pobranych od matki i dziecka stwierdzono niedobór witaminy B12 u ponad 39 proc. kobiet i 29 proc. noworodków. Oznaczono również BMI matek, które było istotnie wyższe u kobiet z niedoborem B12, podobnie jak poziom trójglicerydów oraz LDL, co sugeruje, że cyjanokobalamina wpływa również na gospodarkę lipidową organizmu.
Ponadto w badaniu częstość występowania cukrzycy była dwukrotnie większa u matek, z niedoborem tej witaminy. Wiadomo również, że u pacjentów z cukrzycą typu 2. poziom leptyny jest wysoki, co również przyczynia się do wzrostu oporności tkanek na insulinę i przejadania się.
Jednak dalej nie jest wiadome, jak wysoki poziom leptyny już przed narodzinami wpływa na wystąpienie chorób metabolicznych po urodzeniu i w wieku dorosłym. Aby odpowiedzieć na to zagadnienie, potrzebne są dalsze badania.
Czytaj także: Brak witaminy D skutkuje retinopatią cukrzycową?
