Nadmierne łzawienie oczu może zniknąć samoistnie, niekiedy jednak wymaga leczenia jako objaw choroby w obrębie oka albo oznaka alergii. W zależności od przyczyny problemu łzawieniu oka mogą towarzyszyć pieczenie, wodnisty katar. W jaki sposób sobie z nimi poradzić?
Łzawienie oczu – co może oznaczać, jak dobrać krople
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Mechanizm łzawienia oka
Łzy są produkowane przez tzw. gruczoły łzowe. W warunkach fizjologicznych, czyli kiedy nic nam nie dolega, produkowane są w małej ilości, a ich zadaniem jest nawilżenie i ochrona powierzchni oka poprzez wytworzenie filmu łzowego. Składa się on w większości z wody, ale co ciekawe, zawiera również chlorek sodu i białka, które działają bakteriobójczo. Procesu wytwarzania filmu łzowego na ogół nie widać, ponieważ ta niewielka ilość łez jest od razu odprowadzana przez kanaliki nosowo-łzowe. Gdy dochodzi do ich nadmiernej produkcji, wówczas kanaliki łzowe nie są w stanie prawidłowo spełniać swojej funkcji, a nieodprowadzone łzy spływają po policzkach. Dzieje się tak np. podczas płaczu lub w wyniku działania czynnika drażniącego, jak kurz, dym, ciało obce czy alergeny.
Łzawienie oczu – przyczyny
Jedną z przyczyn nadmiernego łzawienia oczu, oprócz kontaktu z czynnikiem drażniącym, jestzespół suchego oka. Objawia się on dodatkowo pieczeniem, swędzeniem i uczuciem zalegania ciała obcego w oku. Zespół suchego oka odróżnia się od innych schorzeń oczu (wirusowego zapalenie spojówek, alergicznego zapalenia spojówek) za pomocą odpowiednich kryteriów oraz specjalistycznej diagnostyki. W tym celu można wykonać szereg testów i badań:
- Badanie czasu przerwania filmu łzowego,
- Test Schimera,
- Test barwienia powierzchni oka,
- Ocena wysokości menisku filmu łzowego,
- Badanie osmolarności płynu łzowego,
- Badanie wyglądu brzegu powiek,
- Ocena drożności gruczołów Meiboma i jakości ich wydzieliny.
Kiedy łzawieniu towarzyszy ropno-śluzowa, wydzielina można podejrzewać rozwijanie się zapalenia spojówek. Charakterystyczna wydzielina gromadzi się w kącikach oczu, powodując sklejanie powiek.
Innymi chorobami, których objawem jest łzawienie oczu, są:
- gradówka,
- niedrożność kanalików łzowych,
- podwinięcie powieki,
- zapalenie brzegów powiek lub rogówki,
- zapalenie woreczka łzowego,
- pierwotna jaska z zamkniętym kątem przesączania,
- jęczmień,
- idiopatyczne starcze zwężenie przewodu łzowego.
Stany zapalne górnych dróg oddechowych również mogą powodować nadmierne łzawienie oka. W skrajnych przypadkach może być to sarkoidoza lub ziarniniak Wegenera.
Łzawienie oczu – alergia
Inną przyczyną łzawienia oka może być alergia. Alergen wpadający na powierzchnię oka zaburza ciągłość ochronnego filmu łzowego. W efekcie dochodzi do zwiększonej produkcji łez, aby pozbyć się intruza. W okresie alergii sezonowych warto zaopatrzyć się w roztwór soli fizjologicznej (dostępny w aptekach w postaci jednorazowych ampułek z solą fizjologiczną, tzw. minimsów), dzięki któremu można regularnie przemywać oczy. W tym czasie zaleca się zrezygnowanie z noszenia soczewek na rzecz okularów, dzięki czemu łatwiej i wygodniej zaaplikować roztwór soli fizjologicznej lub inne krople.
Wodnisty katar i łzawienie oczu u dziecka
W zależności od wieku dziecka łzawienie oka może mieć różne przyczyny. U niemowląt jest ono najczęściej spowodowane wąskimi drogami łzowymi, co jest zupełnie naturalnym zjawiskiem. Wraz z wiekiem drogi te ulegają rozszerzeniu, dzięki czemu problem stopniowo zanika.
Jeżeli łzawieniu towarzyszą inne objawy, jak światłowstręt czy pojawienie się ropnej wydzieliny, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Z kolei wystąpienie wodnistego kataru może świadczyć o występowaniu alergii lub zapaleniu górnych dróg oddechowych, kiedy to dochodzi do obrzęku błony śluzowej nosa.
Łzawienie oczu podczas leżenia
U niektórych osób problem łzawienia oczu pojawia się podczas leżenia. Czy jest to powód do niepokoju? Z fizjologicznego punktu widzenia pozioma pozycja ciała powoduje, że łzawienie może przybierać na sile. Jest to związane z budową i ustawieniem kanalików nosowo-łzowych odpowiedzialnych za odprowadzanie łez. Takie łzawienie podczas leżenia jest najczęściej spowodowane zatkaniem kanalika łzowego, który udrażnia się w momencie zmiany pozycji. Stąd też często łzawienie podczas leżenia pojawia się w jednym oku. Warto skontaktować się z lekarzem, jeżeli problem jest długotrwały i towarzyszą mu inne objawy, np. pieczenie czy wydzielina.
Słońce a łzawienie oczu
Zdarza się, że łzawienie oczu pojawia się po ekspozycji na słońce. Oko absorbuje promieniowanie, dlatego trzeba bardzo uważać i starać się przed nim jak najlepiej chronić. Promieniowanie UVA może uszkadzać soczewkę, natomiast UVB – rogówkę. Ponadto promienie słoneczne wnikają głęboko w gałkę oczną, mocno ją drażniąc. W efekcie dochodzi do szczypania, zaczerwienienia i łzawienia.
Katar i łzawienie oczu – jak leczyć?
Najlepiej sprawdzają się krople na łzawienie oczu. W pierwszej kolejności warto pamiętać o roztworze soli fizjologicznej, którym można bezpiecznie przemywać powierzchnię oka. Poza tym istotną rolę odgrywają krople nawilżające. Przy zespole suchego oka sprawdzają się tzw. sztuczne łzy, będące gęstszą wersją kropli nawilżających. Uzupełniają one ubytki w filmie łzowym.
W przypadku łzawienia spowodowanego infekcją należy udać się do lekarza, ponieważ wszelkiego rodzaju krople przeciwzapalne i przeciwbakteryjne są dostępne na receptę.
Uwaga! Bardzo ważne jest dokładne przeczytanie ulotki dołączonej do opakowania poszczególnych kropli do oczu. W zależności od opakowania mogą mieć one różne daty przydatności po otwarciu. Niektóre krople należy zużyć 24 godziny po otwarciu, a inne są zdatne do użytku nawet przez kilka miesięcy.
>> Krople do oczu, maści i żele do oczu
Katar sienny a łzawienie
Nadmierne łzawienie z towarzyszącym lejącym się katarem to najczęstsze objawy alergii. W aptekach są dostępne różnego rodzaju krople i spraye przeciwalergiczne do nosa. Istnieją także przeciwalergiczne krople do oczu, które można nabyć bez recepty. Warto obserwować, czy nie pojawiają się inne objawy, ponieważ zarówno katar, jak i łzawienie mogą też świadczyć o nieżycie górnych dróg oddechowych spowodowanym infekcją wirusową.
Łzawienie oczu – domowe sposoby
Oczywiście łzawienie oka można złagodzić także domowymi sposobami. Należą do nich przede wszystkim okłady z rumianku czy masaż powiek. Co ciekawe, rumianek sprawdza się również w przypadku gradówki,jęczmienia czy stanów zapalnych. Można go stosować do przemywania oczu u noworodków.
Profilaktyka łzawienia oczu
Przede wszystkim, aby uniknąć łzawienia oka, należy dbać o oczy poprzez dobre oświetlenie w miejscu pracy i wykonywania różnych aktywności wymagających intensywnego korzystania ze wzroku. Należy też robić przerwy w czasie pracy przy komputerze. Osoby stosujące soczewki kontaktowepowinny używać ich zgodnie z instrukcjami załączonymi przez producenta. W słoneczne dni, nie tylko wiosną i latem, ale głównie zimą, należy nosić okulary przeciwsłoneczne. Osoby nakładające makijaż powinny dokładnie go zmywać przed pójściem spać. Bardzo ważne jest również wietrzenie pomieszczeń, które zapewni utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza.
- K. Klaś, K. Tuszyński „Zespół suchego oka” Wydawnictwo Farmaceutyczne, wyd. 1, Kraków, 2020.
- H. Niżankowska, „Okulistyka. Podstawy kliniczne”, Warszawa 2007.
- https://www.onedayclinic.pl/nadmierne-lzawienie-oczu/ [dostęp: 02.05.2023 g. 18:15]
- „Aktualizacja wytycznych Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczących diagnostyki i leczenia zespołu suchego oka”, www.pto.com.pl [dostęp: 02.05.2023, g. 19:20]





