Kreatynina i mocznik – interpretacja wyników badań

Na czym polega badanie?

Klirens kreatyniny to badanie, którego celem jest określenie zdolności filtracji nerkowej, czyli zdolności nerek do wydalania kreatyniny wraz z moczem w określonym czasie. Niewłaściwy poziom kreatyniny zwykle jednoznacznie wskazuje na choroby nerek, dlatego jest to podstawowe badanie, które wykonuje się przy podejrzeniu ich dysfunkcji.

Jak przygotować się do badania?

Badanie należy wykonać w godzinach porannych.

Pacjent nie musi być na czczo. Dzień przed badaniem nie powinno się wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego, ponieważ może on dać fałszywy wynik. 12 godzin przed badaniem nie należy pić herbaty ani kawy.

Warto, aby pacjent przyszedł na badanie nawodniony. Zaleca się, aby wypił pół litra wody niegazowanej na godzinę przed badaniem.

Norma 

Norma dla kreatyniny to 0,6-1,3 mg/dl

Uwaga!

Stężenie kreatyniny we krwi jest uzależnione głównie od masy mięśniowej, płci (u mężczyzn jest wyższe niż u kobiet), a także od innych czynników, jak np. od ilości spożywanego mięsa (jeśli pacjent je dużo mięsa, może mieć wyższy poziom kreatyniny).

Przyczyny wysokiego stężenia kreatyniny:

Zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy krwi wskazuje na pogorszenie czynności nerek. Może ono mieć charakter ostry i przejściowy (ostra niewydolność nerek) lub może być trwałe (przewlekła niewydolność nerek).

Wynik może być niewiarygodny, jeśli pacjent ma gorączkę, wymioty i zaburzenia w oddawaniu moczu.

Przyczyny niskiego stężenia kreatyniny

• Choroby prowadzące do zaniku mięśni
• Niedożywienia i wyniszczenie organizmu
• Choroby wątroby
• Ciąża

Mocznik

Mocznik (azot mocznikowy pozabiałkowy BUN) jest jednym z parametrów w badaniu biochemicznym i służy ocenie pracy nerek. Wytwarzany jest głównie w wątrobie i wydalany przez nerki. Powstaje w wyniku rozkładu białka.

Jakie są wskazania do wykonania badania?

Badanie pozwala określić, czy nerki spełniają swoją funkcję wydalniczą. Stężenie mocznika zależy od wielu czynników, w tym od. ilości spożywanego białka, dlatego by badanie było wiarygodne, należy łączyć je z pomiarem kreatyniny.

Badanie wykonuje się także u osób leczonych dializami (przed i po), aby określić ich skuteczność.

Jak przygotować się do badania?

Pacjent powinien na czczo.

Normy

Wartości prawidłowe u osoby dorosłej to 2,0–6,7 mmol/l (15–40 mg/dl).

Mocznik w postaci azotu mocznika posiada inne normy. Wartość referencyjna dla azotu mocznika to 7 - 18 mg/dl.

Przyczyny wysokiego stężenia mocznika:

• pogorszenie czynności nerek
• oparzenia, urazy (uszkodzenia tkanek)
• nowotwór
• duża zawartość białka w diecie,
• nadczynność tarczycy

Przyczyny niskiego stężenia mocznika:

• niedożywienie lub wyniszczenie ciężką chorobą wątroby
• stosowanie diety z bardzo małą zawartością białka

Niskie stężenie mocznika występuje bardzo często u dzieci, ponieważ przeważają u nich procesy anaboliczne (budowy tkanek).