Groźna miażdżyca tętnic – poznaj jej przyczyny oraz objawy

Miażdżycatętnic jest przewlekłą chorobą zapalną tętnic, która cechuje się tworzeniem blaszek miażdżycowych zbudowanych z komórek zapalnych, frakcji cholesterolu oraz włóknika. Na miażdżycę mogą cierpieć już dzieci, jednak jej objawy pojawiają się zazwyczaj około 50-60 roku życia, a u niektórych pacjentów szczególnie obciążonych, np. nadciśnieniem lub cukrzycą − znacznie wcześniej.

Przyczyny miażdżycy tętnic

Na rozwój miażdżycy mogą wpływać czynniki, takie jak:

• zła dieta, bogata w tłuszcze zwierzęce,
• palenie tytoniu,
• brak aktywności fizycznej,
• cukrzyca,
• otyłość,
• stres,
• czynniki genetyczne (wczesny rozwój miażdżycy u najbliższych krewnych, np. ojca, matki, rodzeństwa).

W powstawaniu miażdżycy w tętnicach wieńcowych biorą udział różne komórki zapalne. Rozmieszczenie zmian miażdżycowych w tętnicach jest bardzo niejednorodne. Zazwyczaj najpierw pojawiają się w miejscach rozgałęzień tętnic, w początkowych ich odcinkach.

Fazy rozwoju miażdżycy w tętnicach

Gdy miażdżyca atakuje żyły, rozwija się w pięciu etapach. Polegają one na:

1) uszkodzeniu ściany tętnicy,

2) przyleganiu do ściany tętnicy komórek zapalnych,

3) wnikaniu komórek zapalnych do ściany tętnicy,

4) gromadzeniu w ścianie tętnicy komórek zapalnych oraz frakcji złego cholesterolu (LDL), co powoduje grubienie ściany i tworzenie blaszki miażdżycowej,

5) wapnieniu blaszki miażdżycowej.

Objawy miażdżycy

Pogrubiająca się blaszka miażdżycowa powoduje zwężenie światła przepływu przez tętnicę. Do narządu dopływa więc mniej krwi bogatej w tlen i składniki odżywcze, niż powinno, i stopniowo dochodzi do niedokrwienia. W początkowych stadiach pacjent może nie zauważać niedokrwienia, ale z czasem zmiany się pogłębiają i zaczynają występować objawy. Różnią się one w zależności, do jakiego narządu dopływa mniej krwi. Zatem w przypadku zmniejszenia dopływu krwi do:

• mózgu – występują niedowłady oraz np. zaburzenia czucia, widzenia lub równowagi;
• serca – pojawia się ból zamostkowy z promieniowaniem do żuchwy albo stawów barkowych oraz duszność, drętwieją kończyny górne;
• kończyn dolnych – powoduje to ból łydek, ud, stóp, zimną i bladą skórę kończyn, a także owrzodzenia;
• jelit – skutkuje to bólami brzucha (szczególnie po spożytym posiłku).

Ważne!

Groźną sytuacją jest nagłe pęknięcie blaszki miażdżycowej (oderwanie się jej od ściany tętnicy). Wówczas pęknięta blaszka całkowicie blokuje światło tętnicy i zamyka przepływ krwi. W efekcie dochodzi do nagłego ostrego niedokrwienia tkanek narządu, np. zawału serca, rozległego udaru mózgu lub ostrego niedokrwienia kończyny grożącego amputacją.

Skutki miażdżycy

Do schorzeń, u podłoża których leży miażdżyca, zaliczamy:

• chorobę wieńcową,
• zawał serca,
• udar mózgu,
• ostre i przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych,
• zwężenie tętnic nerkowych.

Leczenie miażdżycy

Obecnie w leczeniu miażdżycy oraz zapobieganiu jej powikłaniom stosuje się leki przeciwpłytkowe (kwas acetylosalicylowy, klopidogrel, tiklopidyna) oraz zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi, czyli statyny (simwastatyna, atorwastatyna, rosuwastatyna). Statyny jako jedyne leki ograniczają rozwój miażdżycy, hamują progresję blaszek miażdżycowych, a nawet zdarza się ich regresja.