Czy bliznowiec występuje tylko po cesarskim cięciu? Leczenie, jaką maść stosować na bliznowce

Co to jest bliznowiec?

Bliznowce, z łaciny keloidy, to zmiany skórne, które powstają na bliznach w miejscu dawnej rany na skutek jej nieprawidłowego gojenia się. Są uważane za łagodne nowotwory skóry, stanowią przy tym poważny defekt kosmetyczny.

Keloidy dość łatwo rozpoznać, ponieważ są dużymi naroślami, wystają wyraźnie ponad poziom skóry, często przerastają brzegi rany (np. poprzez wypustki na zdrowe tkanki), mogą być zdeformowane. Bliznowce mają na ogół kolor ciemnoczerwony lub wręcz fioletowy, ale zdarzają się także sine lub białe. Ich powierzchnia często jest lśniąca. Są także dużo twardsze w dotyku od skóry, co ma związek z obecnością dużej liczby włókien kolagenowych. Bliznowce nie powodują dolegliwości bólowych i nie zmniejszają się samoistnie (mają tendencję do rozrastania się).

Jak powstaje bliznowiec?

1. W pierwszej fazie gojenia się rany, czyli do 48 godzin od urazu, na ranie powstaje skrzep hamujący wypływ krwi. W tym czasie rana powinna zostać opatrzona i w razie potrzeby zaszyta przez chirurga.
2. Druga faza gojenia to etap proliferacyjny, w którym dochodzi do syntezy włókien kolagenowych zespalających tkanki. Powstają nowe naczynia krwionośne, które zaopatrują skórę w składniki odżywcze i tlen, tym samym przyspieszając proces odbudowy.
3. Ostatni etap gojenia się rany polega na przebudowie i dopasowaniu się nowej struktury tkanki do pozostałej części skóry. Jeśli proces gojenia przebiega prawidłowo, powstaje blizna, która z czasem przybiera coraz jaśniejszą barwę i nie nadbudowuje się ponad skórę. Blizna znajduje się tylko w miejscu rany – jeśli natomiast proces gojenia nie przebiega prawidłowo, to pojawia się bliznowiec. Keloid powstaje na skutek nadmiernej ilości kolagenu oraz wzmożonej aktywności fibroblastów.

Bliznowiec po cesarce, na uszach, po szczepieniu

Bliznowce bardzo często tworzą się na ranach po cesarskim cięciu, jednak do powstania bliznowca może prowadzić każde przerwanie ciągłości skóry. Zdarza się bowiem, że keloidy powstają także w okolicach przekłutych miejsc: na uszach, na nosie.

Bliznowce powstają na skutek:

• oparzeń,
• urazów,
• operacji, także w wyniku cesarskiego cięcia,
• porodu naturalnego po nacięciu lub pęknięciu krocza,
• zapalenia mieszków włosowych,
• przebytej ospy,
• w wyniku trądziku – na zmianach trądzikowych,
• ukąszeń owadów,
• szczepienia,
• wykonanego piercingu.

Powstawanie bliznowców jest także związane ze skłonnościami danej osoby – u niektórych będą występować częściej (zwłaszcza u osób, w których rodzinie stwierdzono występowanie bliznowców).

Czy bliznowce mogą pojawić się bez urazu?

Wyróżnia się bliznowce samoistne, które teoretycznie pojawiają się bez ustalonej przyczyny, czyli bez urazu. Jednak uważa się, że w takiej sytuacji bliznowiec powstaje na skutek mikrourazu, niewidocznego dla pacjenta. Najczęściej bliznowce samoistne występują na klatce piersiowej. Keloidy, które powstały na skutek znanej przyczyny, czyli różnych rodzajów urazów, to tzw. bliznowce wtórne.

Bliznowiec – jak go odróżnić od zwykłej blizny?

• Proces dojrzewania blizny może trwać nawet dwa lata. Blizny niedojrzałe, czyli powstałe niedawno,upodabnia do bliznowca zaczerwienienie i wypukłość. Blizny niedojrzałe mogą powodować dolegliwości w postaci świądu czy uczucia ciągnięcia, jednak jeśli gojenie przebiega poprawnie, to są płaskie. Bliznowce zawsze wystają ponad skórę, tworzą włókniste zmiany, często wychodzą poza obszar blizny i zachodzą na zdrowe tkanki.
• Blizny dojrzałe są płaskie, blade i jaśniejsze od skóry. Prawidłowo wygojone nie są wypukłe, nie dają też żadnych dolegliwości bólowych.
• Wyróżnia się także blizny przerostowe – twarde, zgrubiałe i wypukłe, ale będące w granicach rany. Blizny przerostowe okrywają wyłącznie miejsce uszkodzonej skóry i nie rozrastają się na sąsiednie tkanki, a keloidy cechuje właśnie rozrost. Blizny przerostowe zwykle powstają w miejscu, gdzie skóra jest często naciągana.
• Keloidy, czyli bliznowce, to włókniste rozrosty skóry przypominające narośl, wykraczające poza granice rany.

>> Silikonowe żele na blizny, olejki do skóry, kremy na rozstępy

Kto jest narażony na rozwój bliznowców?

Bliznowce częściej występują u osób rasy czarnej, co ma związek z ilością barwnika obecnego w skórze. Wynika to z wpływu hormonu stymulującego melanocyty na procesy komórkowe w tkance łącznej.

Poza tym powstawaniu keloidów sprzyja

• wiek pacjenta (między 10 a 30 lat),
• choroby metaboliczne (np. cukrzyca),
• choroby autoimmunologiczne (np. Hashimoto czy inne choroby mające związek z nieprawidłowościami w stężeniu hormonów),
• zaburzenia w unaczynieniu tkanek (choroby naczyniowe, czyli np. choroba Buergera – zakrzepowo-zarostowe zapalenie obwodowych tętnic i żył, i choroba Raynauda – nadmierny skurcz naczyń krwionośnych w obrębie kończyn).

Leczenie bliznowca

To lekarz dermatolog decyduje o procesie leczenia. Bliznowce są trudne do leczenia i najczęściej stosuje się kilka metod jednocześnie:

• najczęściej bliznowce leczy się poprzez podawanie zastrzyków z glikokortykosteroidami w zmienioną tkankę oraz nakładanie opatrunków zawierających steroidy – w tym przypadku efekty powinny być widoczne po 8-10 cyklach zakładania opatrunków na 24 godziny co drugi dzień.
• zakładanie opatrunków uciskowych, które uniemożliwiają rozrost komórek,
• laseroterapię,
• krioterapię
• stosowanie maści nawilżających, np. z alantoiną, heparyną lub silikonem.

Zabiegi chirurgiczne nie są rekomendowane, gdyż mogą się przyczyniać do dalszego narastania bliznowca w ranie po operacji jego usunięcia.

Im szybciej wdrożone zostanie leczenie bliznowca, tym mniejsze ryzyko jego widocznego przerostu. Należy jednak pamiętać, że proces leczenia keloidów jest długotrwały i nie zawsze przynosi oczekiwane efekty.

>> Opatrunki na blizny, opatrunki zmniejszające blizny, opatrunki na bliznowce

Jak stosować maść na bliznowce

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów mających zmniejszać widoczność blizn i zapobiegać powstawaniu bliznowców. Zawierają one w składzie:

• wyciąg z cebuli,
• alantoinę,
• heparynę,
• masę perłową,
• silikon,
• śluz ślimaka chilijskiego,
• dimetikon i simetikon,
• kwas hialuronowy.

Należy uważać na preparaty zawierające wyciągi z wąkroty azjatyckiej i sosny zwyczajnej, które stymulują produkcję kolagenu, a więc przyspieszają gojenie, ale nie powodują redukcji bliznowca.

Maści normalizujące proces gojenia i przeznaczone do minimalizacji bliznowców należy stosować dopiero po 2-3 miesiącach od zagojenia się rany, gdyż rozpuszczając kolagen, mogą utrudniać gojenie.

Bliznowiec po cesarce

Podczas cesarskiego cięcia naruszona zostaje nie tylko skóra, lecz także powłoki brzuszne, dlatego tak ważne jest przestrzeganie zaleceń i uważne obserwowanie blizny. Jeśli rana po cięciu goi się prawidłowo, to powstająca blizna nie przerasta jej brzegów. Zaniepokoić powinien nie tylko brzydki wygląd blizny, ale i sączenie się z niej, ból i ocieplenie w miejscu rany oraz pojawiająca się gorączka bez wyraźnej przyczyny. W takiej sytuacji należy udać się do lekarza, aby obejrzał ranę i zalecił dalsze postępowanie.

O bliznę po cesarskim cięciu i każdej innej operacji należy odpowiednio dbać i zawsze stosować się do zaleceń lekarza. Kobiety po cesarskim cięciu w okresie połogu powinny pamiętać szczególnie o tym, aby nie nosić ciężarów i oszczędzać się.

>> Pielęgnacja blizn poporodowych - silikonowe żele, kremy i plastry na blizny

Bliznowce – często zadawane pytania pacjentów

Czy bliznowce są niebezpieczne?

Bliznowce są uważane za łagodne zmiany nowotworowe skóry. Nie są niebezpieczne, ale warto je kontrolować.

Czy bliznowce usuwa się chirurgicznie?

Nie jest to polecana metoda, ponieważ po operacji pozostaje blizna, w której nadal może dochodzić do nieprawidłowości podczas procesu gojenia.

Czy bliznowiec może się zrobić po kolczyku w pępku lub uchu?

Tak, bliznowce bardzo często robią się właśnie w wyniku zabiegu piercingu – najczęściej na uszach.

Jak dbać o ranę, żeby nie pojawił się bliznowiec?

Świeżą bliznę warto natłuszczać, ale uwaga – skóra musi być już wygojona. Warto także wykonywać masaże blizny, które poprawią jej ukrwienie i zwiększą czułość w jej okolicach. W pierwszym okresie gojenia można stosować plastry silikonowe, ale wykonywanie tych zabiegów nie daje gwarancji, że bliznowiec się nie pojawi. Blizny należy chronić przed promieniowaniem słonecznym, a w trakcie gojenia pilnować, żeby ich brzegi się nie rozchodziły – np. kobiety po cesarskim cięciu mogą przytrzymywać powłoki brzuszne podczas kaszlu czy kichania, aby brzegi rany się nie rozchodziły.