Tran - jakie ma właściwości? Czym się różni tran od oleju z wątroby rekina

W okresie PRL-u był jednym z niewielu dostępnych suplementów które wspomagały odporność, chętnie podawanym dzieciom, mimo że odstraszał nieprzyjemnym, rybim zapachem. Obecnie, choć apteczne półki uginają się od specyfików na odporność, tran nie traci pozycji lidera w walce z przeziębieniami. 

Tran – co to jest? 

Tran to olej z wątroby dorsza lub innych ryb dorszowatych takich jak halibut czy plamiak, od dawna cieszący się opinią bardzo dobrego i naturalnego suplementu diety wspomagającego odporność. W sprzedaży dostępne są również oleje z wątroby innych ryb, najczęściej rekinów głębinowych, np. grenlandzkiego, równie skuteczne we wspieraniu układu immunologicznego w walce z wirusami i bakteriami. Choć tran i olej z wątroby rekina są podobnymi składnikami żywieniowymi, to różnią się składem i warto o tym pamiętać, wybierając dany produkt. 

>> Tran i oleje rybne - tran w kapsułkach, tran dla dzieci, tran norweski

Tran z dorsza – właściwości  

Pierwsze prace naukowe dotyczące prozdrowotnych właściwości tranu pochodzą już z XIX w. Olej z wątroby dorsza to od wieków niezastąpione źródło witamin D i A oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowychomega 3 – EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), które mają korzystny wpływ nie tylko na odporność, ale też na układy nerwowy, krwionośny i pokarmowy.

Kwasy omega 3 są znane z właściwości prozdrowotnych. Odgrywają kluczową rolę w wielu układach naszego organizmu i są niezbędne w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia. Do ich najważniejszych funkcji zaliczamy:

• wspomaganie zachowania prawidłowego poziomu cholesterolu i obniżenie prawdopodobieństwa wystąpienia miażdżycy poprzez regulację poziomu lipidów, 

• zapobieganie zakrzepom krwi i rozszerzanie naczyń krwionośnych, co zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zawałów i udarów mózgu, 

• wpływ na serce i regulację rytmu pracy tego narządu, co może przekładać się na hamowanie rozwoju arytmii. 

Kwasy omega-3 zwiększają ponadto odporność organizmu, spowalniają starzenie się komórek i łagodzą stany zapalne.  

Zawarta w tranie witamina A jest skutecznym przeciwutleniaczem zapobiegającym rozwojowi infekcji. Poprawia stan skóry, włosów i paznokci oraz ma korzystny wpływ na wzrok.  

Witamina D jest niezbędna do utrzymania właściwego stanu zębów i kości, łagodzi stany zapalne skóry i pomaga podnosić odporność organizmu. 

Olej z wątroby rekina 

Popularny olej z wątroby rekina grenlandzkiego zawiera alkiloglicerole oraz skwalen – składniki lipidowe wzmacniające odporność. Oleje rekinów głębinowych zawierają również kwasy omega 3 i witaminy, ale zazwyczaj są to mniejsze ilości niż w tranie.

Alkiloglicerole to bioaktywne substancje lipidowe istotne dla odporności ludzkich komórek. Wykazują wiele korzystnych cech:

• uczestniczą w produkcji limfocytów oraz białych krwinek, 

• wspomagają usuwanie z organizmu niebezpiecznych drobnoustrojów, 

• stymulują układ odpornościowy, 

• działają przeciwalergicznie, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie, 

• przyspieszają gojenie się ran, 

• wykazują działanie przeciwnowotworowe i przeciwprzerzutowe.  

Skwalen został zidentyfikowany jako składnik oleju z wątroby rekina na początku XX wieku. Poza rybami pozyskiwany jest z roślin, głównie z oliwy. Coraz częściej wytwarzany jest syntetycznie w hodowlach mikroorganizmów takich jak drożdże, algi czy bakterie. Do jego głównych zalet zaliczamy: 

• wpływ na zwiększanie ilości limfocytów T oraz makrofagów, które zwalczają wirusy i bakterie atakujące organizm;

• działanie przeciwzapalne;

• działanie przeciwutleniające;

• wspomaganie zachowania prawidłowego poziomu cholesterolu;

• poprawa stabilności i odporności skóry na promieniowanie UV. 

>> Co to jest stres oksydacyjny? Po co nam przeciwutleniacze?

Iskial Junior 3+, płyn o smaku cytrynowym Iskial Junior 3+ w płynie o smaku cytrynowym to kompleksowa formuła, która łączy olej z wątroby rekina, wysoką zawartość witaminy D i kwas omega 3 DHA. Iskial wspiera odporność dzieci od 3. roku życia i dorosłych. SPRAWDŹ

Tran a olej z wątroby rekina 

Olej z wątroby rekina będzie głównie wspomagał funkcjonowanie układu odpornościowego, podczas gdy tran jest wartościowszym źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, których pozytywny wpływ na organizm jest bardzo szeroki i różnorodny. 

Tran dla dzieci i nie tylko 

• Witamina D wraz z witaminą A pomaga w przyswajaniu wapnia i fosforu, działając regenerująco na kości i zęby. Ta właściwość tranu jest korzystna zarówno dla rosnących dzieci, jak i seniorów (ze względu na zagrożenie osteoporozą).

• Zawarte w tranie wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega są szczególnie zalecane u dzieci już od pierwszych tygodni życia. Suplementacja kwasami DHA i EPA wspomaga prawidłowy rozwój najmłodszych oraz ich układ odpornościowy. Są składnikami, które powinny stanowić nieodłączny element apteczki każdej mamy.

• Warto, by dieta matek karmiących piersią opierała się na składnikach żywieniowych bogatych w kwasy omega 3. Tran może stanowić doskonałe uzupełnienie jadłospisu, ale nie należy przekraczać zalecanych ilości (dieta powinna być pod nadzorem lekarza znającego stan zdrowia dziecka i mamy).

• Tran usprawnia pracę mózgu, więc mogą go suplementować osoby wykonujące intensywną pracę umysłową, ucząca się młodzież oraz zagrożeni chorobami układu krążenia (diabetycy, osoby otyłe, palacze).

• Badania potwierdzają także protekcyjne działanie tranu w odniesieniu do choroby Alzheimera, stąd zalecany jest on seniorom. 

Tran do picia i w kapsułkach 

Współczesne oleje z wątroby ryb są tak preparowane, by ich smak był akceptowany także przez najmłodszych. Na rynku dostępne są różne wersje smakowe tranu, jak cytrynowy, jabłkowy czy owocowy. Forma płynna tranu ułatwia podanie dziecku, a należy pamiętać, że niektóre produkty mogą być stosowane już od 4. tygodnia życia niemowlęcia. Kapsułki ułatwiają z kolei podanie tranu starszym dzieciom lub dorosłym. Warto zwrócić uwagę, że obecnie w aptekach dostępny jest również tran w kapsułkach zarejestrowany jako lekarstwo.

Tran i oleje podawajmy razem z posiłkiem

Tran i olej z wątroby rekina to produkty bazujące na związkach lipidowych. Warto podawać je w trakcie lub okolicach posiłków zawierających tłuste składniki, np. masło, rosół, potrawy smażone na tłuszczu, tłuste mleko czy sery żółte. Taka suplementacja zapewni lepsze przyswajanie składników zawartych w tranie.

Farmaceuta Apteline Tomasz Patro

Jaki tran wybrać? 

• Kupując w aptece tran lub olej z wątroby rekina, warto przyjrzeć się jego składowi. Im jest krótszy, tym lepiej. Istotne, by poza składnikami aktywnymi było też podane, jakie substancje pomocnicze zawiera produkt. 
• Sprawdźmy, czy producent podaje dokładne źródło oleju (wątroba dorsza, wątroba rekina). Ogólne stwierdzenie (olej z ryb) sugeruje, że mamy do czynienia z olejem z innych ryb niż dorszowate i rekin, o mniejszym znaczeniu dla zdrowia i znacznie tańszym. 
• Należy zwracać uwagę na ilościową zawartość kwasów omega-3 i wybierać te produkty, w których jest ich najwięcej. 
• Tran w płynie jest bardziej narażony na utlenianie pod wpływem światła i powietrza, dlatego powinien być przechowywany w niskiej temperaturze (np. w lodówce) i spożyty krótko po otwarciu. W przypadku tranu w kapsułkach zalecenia te są mniej restrykcyjne. 
• Tran i olej z wątroby rekina dla wzmocnienia odporności mogą być przyjmowane zamiennie. Przy jednoczesnym stosowaniu warto zwrócić uwagę na ich skład, by nie podwajać dziennych dawek poszczególnych składników. 

Tran islandzki Lysi naturalny Tran islandzki Lysi naturalny jest tranem z wątroby dorsza. Zawiera witaminy A, D i E, kwasy tłuszczowe omega 3, jak EPA i DHA. Preparat nadaje się dla dzieci od 6. miesiąca życia. SPRAWDŹ

Tran – przeciwwskazania do stosowania

• Tranu nie powinni przyjmować pacjenci z kamicą nerkową i hiperkalcemią.

• Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe lub inne leki wpływające na krzepliwość krwi powinny zachować ostrożność – składniki zawarte w tranie mogą potęgować krwawienia w połączeniu z silnymi lekami z tych grup.

• Tran nie jest uważany za silnie alergizujący produkt, ale może być przeciwskazany u pacjentów uczulonych na owoce morza.

• Tran wywiera wpływ na układ krwionośny, co jest istotne u osób chorujących na nadciśnienie. Osoby przyjmujące leki zmniejszające ciśnienie powinny monitorować, czy zażywany tran nie potęguje ich działania.