Jeżówka (Echinacea) to roślina, której przypisuje się wielorakie pozytywne oddziaływanie na zdrowie: wspomaga odporność, ma właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Na rynku dostępne są preparaty z jeżówką w postaci tabletek, syropów, nalewek i herbatek. Kiedy warto po nie sięgać?
Jeżówka (Echinacea) – właściwości i zastosowanie
Jeżówki są roślinami z rodziny astrowatych, pochodzącymi z Ameryki Północnej. W medycynie ludowej znalazły zastosowanie już w XVIII wieku, jako środek stosowany przeciwko jadowi węża. Następnie ziela i korzenia jeżówek używano w leczeniu chorób reumatycznych, bólu głowy oraz jako środka do opatrzenia ran.
>> Sprawdż produkty z jeżówką w ofercie Apteline.pl
Spośród wielu gatunków jeżówek, właściwości lecznicze przypisuje się trzem. Są to:
- Echinacea purpurea – jeżówka purpurowa
- Echinacea angustifolia – jeżówka wąskolistna
- Echinacea pallida – jeżówka blada
Jakie właściwości ma jeżówka?
Właściwości jeżówki wykorzystywane są w medycynie, przede wszystkim w preparatach mających wzmocnić odporność oraz w kosmetyce, jako że echinacea jest silnym antyoksydantem.
Ekstrakt z jeżówki, 50 kapsułek
Jeżówce przypisuje się następujące działania:
- Wzmacnianie układu odpornościowego
- Zwalczanie stanu zapalnego
- Zwalczanie wolnych rodników
- Opóźnienie procesów starzenia się
- Regenerację uszkodzeń naskórka
- Działanie przeciwtrądzikowe
- Wsparcie w leczeniu opryszczki
- Łagodzenie skóry z egzemą i AZS
- Regenerację skóry po oparzeniach
- Pobudzanie wydzielania soków trawiennych
Jeżówka a układ odpornościowy
W procesie stymulacji układu odpornościowego znalazły zastosowanie dwa gatunki jeżówek Echinacea purpurea – jeżówka purpurowa i Echinacea angustifolia – jeżówka wąskolistna. Zawierają one dużą ilość polisacharydów i fenolokwasów. Pobudzają układ immunologiczny, nasilając procesy fagocytozy (wychwytu i pochłaniania przez komórki organizmu innych komórek), stymulują także leukocyty do wydzielania związków o działaniu przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym, m.in. interferonu beta.
Immunostymulujące działania jeżówek zostały potwierdzone przez naukowców z University of Connecticut School of Pharmacy. W swoim badaniu dowiedli, iż spożywanie jeżówek zmniejsza ryzyko rozwoju przeziębienia aż o 58%, natomiast stosowanie równolegle preparatów z jeżówką oraz witaminą C ograniczało ryzyko zachorowania o 86%.
Jeżówka - przeciwwskazania
Ze względu na silne właściwości immunostymulujące jeżówki, nie należy jej podawać u osób:
- po przeszczepach,
- stosujących leki immunosupresyjne,
- przyjmujących glikokortykosteroidy
- chorujących na choroby z autoagresji
- chorujących na stwardnienie rozsiane
Przeciwwskazaniem do stosowania jeżówki są także białaczka, gruźlica, AIDS oraz choroby wątroby.
Stosowanie jeżówki u dzieci i kobiet w ciąży
Preparatów na bazie jeżówki nie należy podawać dzieciom poniżej 7 roku życia (lub nawet 12 roku życia – w zależności od źródła). Wynika to z braku badań na bezpieczeństwo stosowania wyciągów z ziela i korzenia jeżówki u najmłodszych. Dodatkowo echinacea ma dość spory potencjał uczulający.
Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów zawierających jeżówkę jest także ciążą i okres karmienia piersią.
Jak stosować preparaty z jeżówką?
Profilaktycznie preparaty jeżówki można przyjmować do 4 tygodni, po których należy zrobić dwutygodniową przerwę.
W przypadku obniżonej odporności, kurację można kontynuować maksymalnie przez 10 dni, jeśli chcemy ją powtórzyć, to po zrobieniu 10 dni przerwy. Drugim sposobem dawkowania jeżówki jest podawanie preparatu przez 20 dni co drugi dzień.
Dobowa dawka maksymalna dla osoby dorosłej to 60 kropli soku lub 3 tabletki.
Bibliografia:
- Ross SM: „Echinacea purpurea: A Proprietary Extract of Echinacea purpurea Is Shown to be Safe and Effective in the Prevention of the Common Cold.”: Holist Nurs Pract. 2016 Jan-Feb;30(1):54-7. doi: 10.1097/HNP.0000000000000130.
- Segiet-Kujawa E, Mścisz A.: „Jeżówka (Echinacea) – nowoczesny immunokosmetyk”: Wiadomości Zielarskie 2000 nr 3
- Zapała Ł., Lasek W.: „Naturalne immunostymulatory egzogenne”: Postępy biologii komórki 2007 nr 3
- Jarosław Chojnacki: „Leki roślinne wspomagające układ odpornościowy”
- Baraniak J., Kania M.:” Surowce roślinne i inne wybrane składniki preparatów prozdrowotnych przeznaczone do stosowania u dzieci.”: Postępy Fitoterapii, 2014, 1: 48-53,
- Różański H.: „Zioła wzmagające odporność organizmu na infekcje.”
