Często lekceważymy objawy suchości w nosie, sądząc, że problem sam się rozwiąże. Tymczasem nienawilżone śluzówki nosa osłabiają jego funkcje ochronne – rośnie ryzyko rozwoju infekcji zatok i gardła. Jeśli suchość nosa występuje przewlekle, trzeba pójść do lekarza.
Suchość w nosie – co pomoże na suchy nos? Leki i domowe sposoby
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Suchość nosa to prawie tak częsta dolegliwość laryngologiczna jak katar i równie mocno potrafi dać się we znaki. Towarzyszy jej wiele nieprzyjemnych objawów, jak drapanie i swędzenie w nosie, niekiedy wręcz ból, uczucie zatkania nosa, trudności w oddychaniu, czasem krwawienie, ból głowy i złe samopoczucie. Gdy krew lub ropna wydzielina zakrzepnie, może zwiększyć uczucie suchości nosa i utrudnić oddychanie. Czasami przy suchości śluzówki nosa występuje suchość gardła.
Czy uczucie suchości w nosie jest groźne?
Gdy mamy sucho w nosie, wydaje nam się, że nie ma się czym przejmować, a problem prędzej czy później sam się rozwiąże. Pamiętajmy jednak, że wysuszenie błon śluzowych może powodować negatywne skutki dla organizmu. W prawidłowo funkcjonującym nosie powstały w nim śluz nawilża wchodzące do dróg oddechowych powietrze i chroni przed zanieczyszczeniami, blokując dostęp kurzowi, pyłowi i chorobotwórczym drobnoustrojom, takim jak wirusy czy bakterie. Oznacza to, że suche śluzówki nosa osłabiają funkcje ochronne organizmu, przez co zwiększa się ryzyko rozwoju infekcji gardła i zatok. Jeśli problem suchości nosa występuje przewlekle, należy skonsultować się z lekarzem.
Suchość w nosie – przyczyny
Jedną z najczęstszych przyczyn wysuszenia błony śluzowej nosa jest oddychanie suchym powietrzem. Suchość w nosie i jamie ustnej występuje głównie zimą, kiedy trwa sezon grzewczy, ale również latem, gdy dużo przebywamy w klimatyzowanych pomieszczeniach. Jeśli wilgotność powietrza nie przekracza 30% (optymalny poziom wilgotności to 40-60%), to powietrze musi zostać nawilżone w jamie nosowej, co może doprowadzić do przesuszenia błon śluzowych i powstania tzw. zespołu suchego nosa.
Inne przyczyny suchości w nosie to:
- zanieczyszczenie powietrza,
- wdychanie dymu papierosowego,
- kontakt z chemikaliami,
- choroby (np. infekcje, alergie, zespół Sjögrena),
- operacje laryngologiczne,
- niedobór witamin (m.in. A i z grupy B),
- długotrwałe stosowanie preparatów donosowych zawierających sympatykomimetyki (ksylometazolina, oksymetazolina),
- przyjmowanie niektórych leków doustnych (np. leki stosowane w leczeniu rozrostu gruczołu krokowego lub pęcherza nadreaktywnego),
- wysoka temperatura i suche powietrze podczas upałów,
- silny mróz i wiatr,
- urazy mechaniczne nosa,
- polipy w nosie.
Zapobieganie wysychaniu nosa
Zasada mówiąca o tym, że lepiej zapobiegać niż leczyć, znajdzie zastosowanie i w tym przypadku. Przede wszystkim warto unikać czynników zwiększających ryzyko wystąpienia dolegliwości: starajmy się ograniczyć kontakt z substancjami chemicznymi, nie przebywać w zadymionych pomieszczeniach, często wietrzyć mieszkanie i stosować nawilżacze powietrza. W profilaktyce suchości w nosie znaczenie ma również prawidłowa higiena, która powinna obejmować regularne oczyszczanie nosa z kurzu, pyłów i zarazków. Do czyszczenia wykorzystać można sól fizjologiczną w ampułkach lub wodę morską w postaci aerozolu donosowego. Pamiętajmy także o nawodnieniu organizmu, czyli piciu minimum 1,5 litra wody dziennie, a najlepiej więcej.
Jak leczyć suchość w nosie?
Przy nadmiernej suchości w jamie nosowej trzeba przede wszystkim zadbać o prawidłowe nawilżenie błon śluzowych. W tym celu zastosować można preparaty dostępne bez recepty, jak żele do nosa nawilżające i odbudowujące uszkodzoną śluzówkę albo maści na suchy nos. Łatwe w użyciu i równie skuteczne są też produkty w aerozolu. Najczęstsze składniki aktywne występujące w produktach łagodzących suchość nosa to:
- witamina A,
- witamina E,
- olej sezamowy,
- oliwa z oliwek,
- pantenol,
- miód Manuka,
- hialuronian sodu,
- ektoina.
O pomoc w doborze odpowiedniego leku warto poprosić lekarza lub farmaceutę.
Domowe sposoby na suchą śluzówkę nosa
Do domowego nawilżenia dróg oddechowych stosowane są aromaterapia i inhalacje przy użyciu soli fizjologicznej lub olejków eterycznych, np. sosnowego, eukaliptusowego, tymiankowego lub kamforowego. Przygotować je można samodzielnie, dodając produkt do dyfuzora lub wkraplając do naczynia z gorącą wodą. Stosując olejki eteryczne, trzeba jednak zachować ostrożność, żeby się nie poparzyć. Nie zaleca się również stosowania olejków u niemowląt i małych dzieci, kobiet w ciąży, karmiących piersią ani osób uczulonych na ich składniki.
Inne domowe metody na nawilżanie śluzówki nosa to:
- płukanie nosa wodą morską lub solą fizjologiczną,
- utrzymywanie optymalnej temperatury w sypialni (20°C lub niższej),
- stosowanie nawilżaczy powietrza,
- umieszczanie mokrych ręczników na ciepłych kaloryferach,
- wieszanie na kaloryferach ceramicznych pojemników z wodą,
- picie dużych ilości wody.
>> Środki do płukania zatok i nosa
Kiedy z suchym nosem trzeba iść do lekarza?
Z suchym nosem w większości przypadków można radzić sobie samemu, stosując opisane sposoby. Niekiedy jednak problem jest znacznie poważniejszy, niż nam się wydaje. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, kiedy trudno znaleźć źródło dolegliwości. Jeśli zastosowanie powyższych metod na suchość w nosie nie przyniesie rezultatów, a problem przybierze przewlekły charakter, należy udać się do lekarza. Konsultacja ze specjalistą jest zalecana również w przypadku, gdy suchości nosa towarzyszy stan zapalny lub infekcja.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące suchości w nosie
Niestety dolegliwości bólowe towarzyszące wysychaniu śluzówki nosa to normalny objaw. Wynika on z podrażnienia delikatnego nabłonka i rozwoju w jego obrębie stanu zapalnego. Zazwyczaj bólowi towarzyszy uczucie pieczenia i swędzenia, a niekiedy również krwawienie. Zasychające skrzepy dodatkowo podrażniają wyschniętą błonę śluzową i potęgują dolegliwości. Sucha śluzówka jest podatna na uszkodzenia i podrażnienia, dlatego należy unikać przebywania w zadymionym środowisku czy wdychania chemikaliów. Przedłużające się wysychanie śluzówki zwiększa ryzyko infekcji.
Uczucie suchości w nosie zazwyczaj nie stanowi powodu do niepokoju, ale jeżeli utrzymuje się przez dłuższy czas, należy rozważyć wizytę u specjalisty. Warto zacząć od lekarza POZ, który przeprowadzi wstępną diagnozę i zaleci dalsze kroki. W zależności od przyczyny suchości w nosie pomóc może laryngolog, niekiedy również alergolog. Wysychająca śluzówka czasem towarzyszy alergii, np. na kurz i roztocze albo pyłki drzew. Z kolei laryngolog zweryfikuje, czy w jamie nosowej nie dochodzi do powstawania skrzepów, czy przegroda nosowa ma prawidłową strukturę i wykluczy różnego rodzaju schorzenia w obrębie zatok.
W przypadku suchości w nosie należy przede wszystkim zadbać o nawilżenie błony śluzowej, dlatego w składzie preparatów znajdziemy zwykle oleje roślinne, np. oliwę z oliwek, olej z awokado, olej sezamowy, które tworzą na powierzchni nabłonka warstwę ochronną. Filtr ochronny zapewnia też ektoina oraz hialuronian sodu. W produktach powinny znaleźć się również witaminy A oraz E - silne antyutleniacze, które przyspieszają regenerację tkanki i łagodzą stan zapalny.
