Sorbinian potasu w kapuście kiszonej, w śliwkach suszonych, w kosmetykach… E 202 działa przeciwgrzybiczo, jest bezbarwny i bezwonny, dlatego widzimy go często na etykietach jedzenia, kremów, nawet leków. Badania wskazują na nikłą szkodliwość tego związku, jednak powinniśmy uważać na jego połączenie z witaminą C.
Sorbinian potasu, czyli E 202 – czy popularny konserwant jest rakotwórczy?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Sorbinian potasu – co to jest?
Sorbinian potasu to sól potasowa kwasu askorbowego. Wykazuje działanie przeciwgrzybicze, m.in. przeciwpleśniowe, dlatego jest jednym z powszechnie używanych konserwantów żywności, leków, kosmetyków. Najczęściej występuje w postaci białego proszku, jest bezwonny i bezsmakowy, dlatego nadaje się do konserwowania żywności o delikatnym smaku i zapachu. W porównaniu do samego kwasu askorbowego lepiej rozpuszcza się w wodzie czy alkoholu. E 202 najlepiej działa w środowisku kwaśnym, gdzie pH wynosi nie więcej niż 4,4. Jest też substancją, która łatwo ulega utlenieniu, dlatego często jest łączony z witaminą E bądź innymi antyoksydantami. Kwas sorbowy, którego pochodną jest sorbinian potasu, występuje naturalnie w owocach jarzębiny.
Gdzie znajdziemy sorbinian potasu?
Sorbinian potasu w żywności
Jest składnikiem:
- dżemów,
- galaretek,
- suszonych owoców,
- słodkich napojów,
- win i cydrów
- serów,
- kapusty kiszonej,
- produktów sojowych,
- mięsa i owoców morza,
- sosów do sałatek,
- przetworów mlecznych,
- margaryny.
Do napojów alkoholowych, głównie win, dawany jest, aby zapobiegać niekontrolowanej fermentacji.
Sorbinian potasu w kosmetykach
E 202 dodawany jest do balsamów, kremów, odżywek do włosów, szamponów czy kosmetyków używanych do makijażu, np. cieni do powiek czy tuszów do rzęs. Dzięki niemu zapobiega się tzw. wtórnemu skażeniu drobnoustrojami podczas nabierania kremu palcami. Nie wywołuje podrażnień skóry i nie powinien powodować reakcji uczuleniowych, jest zatem bezpiecznym konserwantem w kosmetykach.
Sorbinian potasu w lekach
Sorbinian potasu jest też czasami stosowany pomocniczo przy produkcji leków. Konserwuje np. antybiotyki w postaci kremów (głównie zawierających kwas fusydowy).
Sorbinian potasu – zastosowanie w domu
Jest to konserwant przydatny tym, którzy samodzielnie zajmują się wędzeniem mięsa, serów. Często jest stosowany także w celu przedłużenia daty przydatności żywności do spożycia. Jest to bardzo dobre rozwiązanie zapobiegające marnowaniu się jedzenia.
Sorbinian potasu – szkodliwość
Dopuszczalna dawka dobowa sorbinianu potasu wynosi 25 mg na kilogram masy ciała (w żywności jego stężenie waha się pomiędzy 0,01%, a 1,4%). Udowodniono, że związek jest metabolizowany w organizmie podobnie do kwasów tłuszczowych, może być zatem uznany za pewne źródło energii. Po przekształceniach pozostaje z niego dwutlenek węgla i woda, czyli łatwo jest wydalany, nie odkłada się też w organizmie. Potwierdzono, że jest całkowicie bezpieczny nawet dla dzieci i kobiet w ciąży. U dzieci, którym dopiero rozszerza się dietę, może pojawić się wysypka alergiczna po zjedzeniu produktów z sorbinianem potasu, nadwrażliwość mija jednak z wiekiem.
Ewentualne poparzenia na skórze, podrażnienia w obrębie oczu czy problemy z układem oddechowym dotyczą osób, które mają bezpośredni kontakt z czystym sorbinianem potasu. Dzieje się tak podczas procesu produkcji.
Sorbinian potasu rakotwórczy?
Krążą informacje, jakoby sorbinian potasu wykazywał właściwości rakotwórcze, konserwant ten jest jednak bezpieczny i nieszkodliwy dla zdrowia. Wyjątek stanowi jego połączenie z witaminą C, która go utlenia. Po tej reakcji powstają związki mutagenne, które mogą uszkadzać DNA i dopiero to może prowadzić do pojawienia się komórek nowotworowych. Niemniej obecnie nie ma zbyt wielu badań, które potwierdzałyby taki stan rzeczy. Pozostałe badania dotyczące samego sorbinianiu potasu wykazują jego nieszkodliwość.
>> Aspartam – co to za substancja? Czy aspartam jest szkodliwy?
Sorbinian potasu a benzoesan sodu
Sorbinian potasu jest bardzo często dodawany do produktów razem z benzoesanem sodu (E 211) dla wzmocnienia działania przeciwgrzybiczego, przeciwpleśniowego i przeciwbakteryjnego. O ile sorbinian potasu jest bezpieczny, o tyle benzoesan sodu już niekoniecznie. Wiele badań wykazało, że może on zaszkodzić zarówno chorym cierpiącym na astmę, jak i osobom z problemami z przewodem pokarmowym (nieżyt żołądka czy zespół jelita drażliwego). Stwierdzono również występowanie nadpobudliwości skorelowane z wysokim spożyciem benzoesanu sodu. Dodatkowo E 211 w połączeniu z witaminą C może skutkować powstaniem benzenu, który działa rakotwórczo.
Sorbinian potasu – na co zwrócić uwagę
Należy pamiętać, że E 202 jest dodawany do żywności przetworzonej, napojów alkoholowych i słodzonych, i to ich spożywanie w dużej ilości jest szkodliwe. Przykładowo może rozwinąć się cukrzyca albo zespół metaboliczny.
- Kotowicz M., Gajowiecki L., Lachowicz K., Dąbrowski W., Koronkiewicz A., Żochowska-Kujawska J., Sobczak M., Żych A., „Wpływ sorbinianu potasu na jakość modelowych wyrobów drobiowych wyprodukowanych bez dodatku azotanu sodu”, ŻYWNOŚĆ. Nauka, Technologia, Jakość, 2007
- Ratusz K. i in., „Ocena występowania konserwantów w żywności na rynku warszawskim”, Bromatologia, Chemia, Toksykologia, 2012, 3
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Potassium-sorbate [dostęp 03.12.2023 g. 13:57]
- Karta Charakterystyki Postaci Leku Fucidin
- Karta Charakterystyki Postaci Leku Fucibet
- A. Martyna, Z. Tarnogoński, „Antymikrobiologiczne opakowania żywności”, "Żywność Nauka Technologia Jakość", nr 17 (5) 2010.