Odmrożenia palców pojawiają się, gdy skórę dłoni i stóp poddamy działaniu niskich temperatur - zazwyczaj poniżej 0°C. Na szybkość pojawienia się odmrożeń palców ma również wpływ wilgotność powietrza, wiatr, ubiór, a także kondycja układu sercowo-naczyniowego.
Odmrożone palce. Jak sobie radzić z odmrożonymi palcami u nóg i rąk?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Jak dochodzi do odmrożenia palców u rąk i stóp?
Temperatury poniżej zera wywołują skurcz naczyń krwionośnych, a także mniejszą wrażliwość na bodźce bólowe. Zupełny brak reakcji na ból obserwuje się, gdy temperatura powierzchni palców spadnie poniżej -10°C. W przemarzającej tkance pojawiają się kryształki lodu, które powodują uszkodzenie mechaniczne i rozwój stanu zapalnego. Pod wpływem niskiej temperatury spada również tempo przepływu krwi, co jeszcze bardziej przyspiesza proces odmrażania kończyn, powstają obrzęki i objawy niedokrwienia.
>> Objawy miażdżycy tętnic kończyn dolnych
Kto najczęściej narzeka na odmrożone palce?
Na odmrożone palce u rąk i stóp narzekają najczęściej osoby pracujące na zewnątrz w okresie zimy, ale również zimowi sportowcy. Palce są najbardziej narażone na odmrożenie, gdyż same odmrożenia powstają najszybciej w miejscach przylegania skóry do chrząstek i kości. Oprócz rąk i nóg najczęściej odmraża się nos, policzki i uszy. Zaniedbane odmrożenia lub bardzo długie narażenie na ekstremalnie niską temperaturę powietrza może doprowadzić nawet do amputacji kończyn.
>> Sucha skóra to częsty problem zimą. Jak sobie pomóc?
Odmrożenia palców u rąk i nóg - objawy
Odmrożenia klasyfikuje się w stopniach (podobnie jak odparzenia):
- stopień I - skóra blednie i pojawia się brak reakcji na ból; po ogrzaniu palców stają się one zaczerwienione i bolesne;
- stopień II - pojawiają się pęcherze;
- stopień III - pojawia się początek martwicy;
- stopień IV - zamrożenie skóry i martwica na całej jej powierzchni.
Odmrożone palce u nóg i rąk - leczenie
Leczenie odmrożeń jest uzależnione od ich rozległości i głębokości. Pęcherze i owrzodzenia, nie wspominając o martwicy, powinny być alarmującym sygnałem, by udać się na SOR. Jeśli pojawiło się odmrożenie, nie można ani skóry ocieplać za pomocą zewnętrznego źródła ciepła, ani pocierać. Odmrożenia leczy się poprzez stopniowe ogrzewanie uszkodzonej skóry w wodzie o temperaturze najpierw 35 stopniu, aż kolejno zwiększając do 40°C. Gdy w uszkodzonych tkankach uda się osiągnąć fizjologiczną temperaturę ciała, należy podjąć leczenie zmian skórnych, które przebiega podobnie jak w przypadku oparzeń skóry.
Odmrożenie można zabezpieczyć jałowym opatrunkiem, ale pęcherze wymagają usunięcia w jałowych warunkach. Odmrożenia są dosyć bolesne i wymagają często leczenia przeciwbólowego. Przy odmrożeniu kończyn może również pomóc uniesienie kończyny, które niweluje obrzęk. Odmrożenia III i IV stopnia często leczy się chirurgicznie. Chirurg usuwa zajęte martwicą tkanki, podaje leki poprawiające krążenie obwodowe, a także podaje anatoksynę przeciwtężcową i leki przeciwzakrzepowe.
>> Co na spierzchnięte usta? Domowe sposoby
Co na odmrożone palce u nóg i rąk?
Odmrożenia palców rąk I stopnia nie są niebezpieczne i zwykle szybko goją się bez żadnych powikłań. W przypadku odmrożeń II stopnia niezbędne jest podjęcie terapii miejscowej. Zarówno w przypadku I i II stopnia należy zdjąć obcisłe obuwie lub przylegające rękawice, gdyż mogą spowalniać krążenie (zbyt ciasne obuwie, zbyt przylegające rękawice). Istotne znaczenie ma również późniejsza odpowiednia pielęgnacja skóry i stosowanie preparatów natłuszczających, np. maści z mieszaniny nienasyconych kwasów zawartych w oleju lnianym. Pielęgnacja jest niezbędna, gdyż skóra w miejscach po odmrożeniu może wykazywać skłonność do dodatkowych uszkodzeń i owrzodzeń.
Jak zapobiegać odmrożeniom?
Po przebytym odmrożeniu często pojawia się nadwrażliwość na zimno. Istotny jest również dobór właściwego ubioru. Noszenie zbyt ciasnego ubioru, w tym zbyt dopasowanych rękawiczek, skarpetek i obuwia, zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się odmrożeń. Dlatego zaleca się unikanie zimna oraz zakładanie luźniejszej odzieży, obuwia i rękawiczek. Przed wyjściem na mróz dobrze jest zastosować kremy natłuszczające i ochronne. Co więcej, spożywanie alkoholu “na rozgrzanie” jest złym pomysłem, gdyż działa on odwrotnie do zamierzonego celu - rozszerza naczynia i potęguje wyziębienie organizmu.
Z tematem odmrożeń wiąże się również zjawisko hipotermii. Jest ona jednak stanem nagłym, zagrażającym życiu, w którym temperatura ciała spada poniżej 35°C. W efekcie dochodzi do upośledzenia pracy układu nerwowego, zaburzeń rytmu serca oraz depresji ośrodka oddechowego. Do hipotermii dochodzi najczęściej z powodu przebywania w złych warunkach klimatycznym, mrozie, silnym wietrze. Hipotermię może wywołać również nagła kąpiel w otwartym zbiorniku wodnym.
