Kac to zespół nieprzyjemnych dolegliwości, które pojawiają się kilka godzin po spożyciu nadmiernych ilości alkoholu. Objawy kaca, takie jak ból głowy, światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki, suchość w ustach czy bóle brzucha to efekt zatrucia organizmu alkoholem i przestawiania całego metabolizmu na proces odtruwania. Dowiedz się co możesz zrobić przed imprezą, w jej trakcie oraz po spożyciu alkoholu, by złagodzić jego negatywny wpływ na samopoczucie.
Objawy kaca. Poznaj sprawdzone sposoby na kaca

Złe samopoczucie po spożyciu nadmiernych ilości alkoholu to w dużej mierze efekt działania alkoholu na przysadkę mózgową. Jedną z funkcji przysadki jest bowiem wydzielanie wazopresyny, hormonu odpowiedzialnego za przeciwdziałanie odwodnieniu organizmu. Alkohol ogranicza wydzielanie tego hormonu, a jego niedobór ma bezpośredni wpływ na upośledzenie wchłaniania wody przez organizm. W wyniku tego nie ma równowagi między płynami wchłanianymi a wydalanymi z organizmu. Dochodzi wówczas do odwodnienia, czego pierwszym objawem jest uczucie suchości w ustach. I to odwodnienie organizmu oraz obecność i nadmiar w organizmie aldehydu octowego, który jest produktem rozkładu etanolu, odpowiadają za pozostałe objawy kaca.
Skąd się bierze kac?
Mechanizm powstawania kaca, wraz z całym wachlarzem jego objawów, to wciąż temat licznych dyskusji naukowych. Jest oczywistym, że spożywany wraz z napojami wyskokowymi alkohol etylowy bardzo szybko się wchłania - nie wszyscy zdają sobie sprawę, że proces ten rozpoczyna się już w jamie ustnej, a po 15 minutach od wypicia piwa czy drinka wchłonięciu ulega aż połowa spożytej dawki. Bardziej skomplikowane i rozciągnięte w czasie jest natomiast wydalanie alkoholu etylowego z organizmu.
Wraz z moczem, potem czy oddechem człowiek pozbywa się zaledwie kilku procent przyjętej dawki. Co dzieje się z całą resztą? Organizm musi ją zmetabolizować (strawić), za co odpowiedzialne są głównie hepatocyty wątroby.
W trakcie procesu przetwarzania alkoholu etylowego przez enzymy wątrobowe powstają substancje, które są jeszcze bardziej toksyczne dla organizmu (nawet 30-krotnie!) niż sam alkohol. To przede wszystkim aldehyd octowy i kwas octowy, odpowiedzialne za wiele objawów towarzyszących zatruciu.
Alkohol etylowy ma dodatkowo działanie silnie odwadniające organizm (więcej wody wydalane jest wraz z moczem), a silnie odwodnionym organem staje się również mózg (który lubi wodę, gdyż składa się z niej aż w 82 proc). Nic dziwnego, że próbuje się bronić wysyłając ciału silne sygnały alarmowe.
O wpływ na samopoczucie po spożyciu naukowcy podejrzewają też niewielkie dawki innych alkoholi, które w śladowych ilościach mogą występować chociażby w piwie, winie czy whisky – mowa m.in. o alkoholu metylowym (metanolu), acetonie czy taninach. Pod tym względem bezpieczniejsza jest czysta wódka (alkohol rektyfikowany).
Objawy kaca
Jeśli ktoś musi szukać tej informacji to znak, że z pewnością ominęła go w życiu „przyjemność" syndromu dnia poprzedniego. Kto przeżył, ten na pewno na długo zapamięta towarzyszące kacowi objawy. Najbardziej charakterystycznym symptomem (rano, po przebudzeniu) jest:
- silny ból głowy,
- nadwrażliwość na hałas.
Pozostałe objawy kaca to:
- światłowstręt,
- suchość w ustach,
- silne pragnienie,
- bóle brzucha,
- biegunka i nudności,
- dreszcze,
- nadmierna potliwość,
- poczucie rozbicia,
- problemy ze snem,
- apatia,
- zaburzenia funkcji motorycznych, objawiające się przede najczęściej drżeniem rąk i utratą równowagi.
Czy można uniknąć kaca?
Oczywiście – zachowując abstynencję. To obecnie jedyna w stu procentach skuteczna metoda, gdyż wciąż nie odkryto jeszcze substancji, która neutralizowałaby toksyczne działanie związków wydzielanych przez metabolizującą alkohol wątrobę. Jeśli ktoś natomiast chce pić i to całkiem sporo, musi liczyć się ze słabszą kondycją następnego dnia. Są jednak oczywiście sposoby, by możliwie zminimalizować objawy kaca, czyli uniknąć ciężkiego zatrucia alkoholem etylowym.
Sposoby na kaca przed imprezą
- najważniejsza jest kondycja – osoby zdrowe i wypoczęte są mniej podatne na działanie alkoholu,
- warto uzbroić organizm w duże ilości obronnej witaminy C – można zjeść kapuśniak lub zupę ogórkową, ewentualnie zażyć witaminowy suplement diety,
- wchłanianie alkoholu można nieco opóźnić pijąc „na pełny żołądek" – dobrze, by znalazły się w nim zdrowe, ale tłuste dania, np. domowy rosół lub łosoś z grilla,
- alkohol i nikotyna to mieszanka wybuchowa – zdecydowanie łatwiej znieść skutki samego picia, gdyż papierosy potęgują zatrucie organizmu szkodliwymi substancjami, z którymi trudniej walczyć wątrobie.
Sposoby na kaca w trakcie picia
- nie warto mieszać wódki z winem, drinkami i innymi alkoholami. Każdy doświadczony imprezowicz wie, że najbezpieczniej jest pić jeden rodzaj napoju alkoholowego przez cały wieczór,
- nie można zapominać o nawadnianiu organizmu – obok kufla z piwem czy butelki wina powinna stać karafka ze zwykłą wodą, z której korzystać należy regularnie przez cały wieczór. Poza wodą, można pić też np. soki owocowe, byle nie napoje gazowane – źle działają na żołądek, a dodatkowo bąbelki dwutlenku węgla przyspieszają wchłanianie alkoholu,
- picie przez słomkę sprawia, że alkohol dłużej trzymany jest w ustach, a już na tym etapie zaczyna się wchłanianie. Picie przez słonkę powoduje szybsze „uderzanie alkoholu do głowy",
- przerwy pomiędzy szotami czy drinkami powinny wynosić 20-30 minut – pomoże to organizmowi wchłaniać alkohol w optymalnym tempie,
- warto przegryzać coś w trakcie wieczoru, picie na pusty żołądek jest bardzo ryzykowne,
- zaduch i dym papierosowy nie są sojusznikami w walce o łatwiejszy poranek – warto często wychodzić na świeże powietrze, a na czas snu uchylić okno,
- na zakończenie wieczoru, przed zaśnięciem, obowiązkowe jest wypicie ok. pół litra niegazowanej wody. Można też zażyć aspirynę.
Sposoby na kaca po imprezie
- jeśli poranek przywita przykrymi objawami, warto mieć pod ręką butelkę z niegazowaną, wysoko zmineralizowaną wodą oraz napojem izotonicznym – koniecznie trzeba przywrócić organizmowi właściwe nawodnienie oraz uzupełnić minerały,
- pośród anty-kacowych płynów wymienia się także mocną herbatę z cukrem i cytryną, kefir lub maślankę, yerba-mate, sok z kiszonych ogórków, zieloną herbatę z miodem;
- wielu osobom na przykre dolegliwości pomaga szklanka soku pomidorowego – być może chodzi o pozytywny wpływ potasu na układ nerwowy. Podobne działanie wykazuje sok bananowy.
- zamiast dogorywać w pościeli, trzeba zmusić się do wstania i wziąć chłodny prysznic – pobudzenie krążenia to dobry sposób, by organizm zaczął lepiej funkcjonować.
- idealną metodą na szybsze wypocenie resztek alkoholu jest wysyłek fizyczny lub (jeśli to niemożliwe) wypicie wody ze szczyptą chili lub imbiru (ten drugi dodatkowo ma działanie przeciwwymiotne).
- jeśli nie pojawił się jadłowstręt, warto zjeść coś pożywnego – np. jajecznicę lub miseczkę rosołu z makaronem. krótki spacer pomoże dotlenić organizm, to teraz bardzo cenne.
Klin klinem?
Leczenie się tym samym, co spowodowało zatrucie, to znana od wieków metoda walki z kacem. Co prawda większość imprezowiczów o poranku odczuwa bardzo silną awersję do zapachu i smaku alkoholu, niektórzy jednak decydują się na kilka łyków ulubionego trunku argumentując to „wyższą koniecznością". Sposób rzeczywiście jest skuteczny, ale tylko na chwilę – cofa delikwenta do etapu upojenia alkoholowego nie lecząc, a jedynie odraczając objawy związane z zatruciem alkoholowym (aldehyd octowy w wątrobie wyprodukuje się równie skutecznie po klinie).
Alkohol + energetyki = silny kac
Choć nietrudno znaleźć fanów mieszania wódki z napojami energetycznymi, naukowcy nie mają wątpliwości, że to kiepski pomysł. Kac po takiej mieszance będzie silniejszy, niż po samym alkoholu. Powodem jest zawarta w „energetykach" kofeina, która dodatkowo odwadnia organizm. Co gorsza, połączenie to może skutkować przedawkowaniem alkoholu – bez pobudzających energetyków upojony procentami organizm w pewnym momencie staje się senny, zmęczony i rezygnuje z dalszego imprezowania. Przyjmowanie dużych dawek kofeiny zaburza ten naturalny mechanizm obronny organizmu i pozwala na picie więcej i więcej, co może doprowadzić nawet do przyjęcia śmiertelnej dawki alkoholu etylowego. Nie bez znaczenia jest też negatywny wpływ energetyków na serce – u wielu osób pojawiają się palpitacje, a jeśli mieszane drinki wypije osoba chora na arytmię lub inne schorzenia kardiologiczne (czasem chorzy nie są świadomi swojej przypadłości), impreza może zakończyć się tragicznie.