Rak jelita grubego to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Wczesne rozpoznanie znacząco zwiększa szanse na wyleczenie, jednak objawy we wczesnym stadium są często niespecyficzne. Kalprotektyna w kale jako nieinwazyjny biomarker zapalny zyskuje na znaczeniu w diagnostyce różnicowej oraz jako wsparcie w kwalifikacji pacjentów do dalszych badań, w tym kolonoskopii.
Kalprotektyna w kale – badanie w profilaktyce raka jelita grubego
W najwcześniejszych stadiach choroby rak jelita grubego nie daje objawów!
Wczesne objawy raka jelita grubego są często niespecyficzne i mogą być mylone z innymi chorobami jelit, takimi jak zespół jelita drażliwego (IBS) czy hemoroidy. Najczęstsze objawy to:
- zmiana rytmu wypróżnień (biegunki lub zaparcia)
- krew w stolcu (jawna lub utajona)
- bóle brzucha, skurcze jelitowe
- uczucie niepełnego wypróżnienia
- osłabienie, zmęczenie
- utrata masy ciała
- niedokrwistość z niedoboru żelaza
Wczesne wykrycie choroby znacząco zwiększa przeżywalność – dlatego tak ważne są metody wczesnego rozpoznawania, takie jak badanie stężenia kalprotektyny w kale.
Czym jest kalprotektyna?
Kalprotektyna to białko wiążące wapń i cynk, wydzielane głównie przez neutrofile – komórki układu odpornościowego. Obecność kalprotektyny w kale wskazuje na obecność stanu zapalnego w przewodzie pokarmowym. Jej stężenie rośnie w wielu stanach chorobowych, w tym w:
- chorobach zapalnych jelit (IBD),
- infekcjach jelitowych,
- nowotworach przewodu pokarmowego, w tym raku jelita grubego.
Kalprotektyna w diagnostyce raka jelita grubego
Choć kalprotektyna nie jest specyficznym markerem nowotworowym, jej wysokie stężenie może wskazywać na obecność raka lub innej poważnej patologii w jelicie grubym. Jej główne zastosowania w kontekście raka jelita grubego to:
- wczesna selekcja pacjentów do kolonoskopii – u pacjentów z objawami alarmującymi (np. krwawienie, anemia) kalprotektyna może pomóc zidentyfikować tych, którzy wymagają pilnej diagnostyki;
- wysoka wartość predykcyjna ujemna (NPV) – niskie stężenie kalprotektyny (<50 µg/g) pozwala z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć nowotwór lub aktywny stan zapalny;
- wsparcie w ocenie skuteczności leczenia – u pacjentów z nowotworem wykrytym we wczesnym stadium, kalprotektyna może być pomocna w monitorowaniu odpowiedzi na leczenie.
Szybkie testy na kalprotektynę w kale
- Wykonywane samodzielnie w domu, przy łóżku pacjenta lub w laboratorium.
- Czas uzyskania wyniku: ok. 10–30 minut.
- Nieinwazyjne – próbka kału pobierana samodzielnie w domu.
- Oszczędność czasu i kosztów – redukuje potrzebę wykonania natychmiastowej kolonoskopii u pacjentów bez stanu zapalnego.
- Wysoka czułość – szczególnie przydatne w diagnostyce przesiewowej i różnicowej.
 | Test diagnostyczny Calprotectin' AlertWyrób medyczny, produkt dostępny bez recepty. Szybki test do użytku domowego do wykrywania kalprotektyny w kale, gdy jej stężenie przekracza 50 μg na gram kału. |
Wynik pozytywny (dodatni) na kalprotektynę w kale
- Test nie rozróżnia przyczyn zapalenia – przy podwyższonych wartościach kalprotektyny w kale konieczne jest dalsze badanie (np. kolonoskopowe).
- Test nie zastępuje wizyty u lekarza, który na podstawie pozytywnego wyniku kalprotektyny w kale może podjąć decyzję o konieczności wykonania kolonoskopii w celu dalszej diagnostyki.
Kalprotektyna w kale to obiecujący biomarker, który znajduje coraz szersze zastosowanie w diagnostyce raka jelita grubego. Szybkie testy immunochromatograficzne i ilościowe pozwalają na wczesną ocenę ryzyka i mogą przyczynić się do wcześniejszego wykrycia nowotworu. Choć nie zastępują one kolonoskopii, stanowią cenne narzędzie w rękach lekarza pierwszego kontaktu.
Materiał sponsorowany przez producenta wyrobu medycznego Test kalprotektyna w kale (domowy test na raka jelita grubego i stany zapalne jelit).
Producent i podmiot prowadzący reklamę: ZBADAJSIE SP. Z O.O. z siedzibą przy ulicy Cypriana Kamila Norwida 1/2, 48-300 w Nysie, Polska
- Gisbert JP, McNicholl AG. "Questions and answers on the role of fecal calprotectin as a biological marker in inflammatory bowel disease." Dig Liver Dis. 2009;41(1):56–66.
- Faecal calprotectin in patients with suspected colorectal cancer: diagnostic accuracy study. Br J Gen Pract. 2016;66(645):e484–e489.
- Schoepfer AM, et al. "Fecal calprotectin more accurately reflects endoscopic activity of ulcerative colitis than the Lichtiger Index." Inflamm Bowel Dis. 2013;19(6):1260–1267.
- Tibble JA, et al. "Use of surrogate markers of inflammation and Rome criteria to distinguish organic from nonorganic intestinal disease." Gastroenterology. 2002;123(2):450–460.
- Eder P, Stawczyk K, et al. "Kalprotektyna w kale – nieinwazyjny marker zapalny w diagnostyce IBD." Gastroenterol Pol. 2007;14:429–431.
- Euroimmun Polska: "Kalprotektyna – rola w monitorowaniu nieswoistych chorób zapalnych jelit."
- DIAGNOSTYKA S.A.: "Kalprotektyna w kale – szybkie testy diagnostyczne."
