Szklanka puree z dyni to aż 200 proc. dziennego zapotrzebowania na witaminę A, zupa krem z dyni ma więc zbawienny wpływ na niedobory tego składnika! Wyciągi z pestek dyni wspomagają pracę układu moczowego. Za to diabetycy powinni na dynię uważać.
Dynia – właściwości zdrowotne. Kto nie powinien jeść dyni?
Dynia to – podobnie jak pomidor czy ogórek – owoc, a dokładniej jagoda. Wywodzi się z Meksyku, ale z powodzeniem uprawiana jest w Europie, także w Polsce. Wśród kilkunastu gatunków i kilkudziesięciu odmian dyni te najczęściej wykorzystywane do przygotowania potraw to:
- dynia olbrzymia – duża o pomarańczowej skórce z wyraźnymi żłobieniami, może ważyć nawet kilkadziesiąt kilogramów;
- dynia hokkaido – to odmiana dyni olbrzymiej: mała, pomarańczowa (waży maksymalnie 3 kilogramy), można ją jeść ze skórą;
- dynia zwyczajna – gatunek obejmuje odmiany o różnych kształtach i kolorach, skórka gładka, miąższ też może mieć różne kolory i smak;
- dynia piżmowa – o charakterystycznym kształcie wydłużonej gruszki i stosunkowo niewielkim rozmiarze;
- dynia żołędziowa – małe zielono-pomarańczowe dynie o bardzo dużych wgłobieniach, jasnożółty miąższ o lekko orzechowym posmaku;
- dynia figolistna – zielona, cętkowana, podobna do arbuza, ale ma biały miąższ, popularna w Ameryce Południowej, gdzie robi się z niej dżem i cydr.
Odmianami dyni są także cukinie, kabaczki i patisony.
Dynia – składniki odżywcze
Dynia zawiera wiele mikro- i makroelementów oraz witamin, przede wszystkim dużo witaminy C i witamin z grupy B, a także magnez, fosfor, potas, sporo błonnika i węglowodanów. W dyni znajdziemy także witaminę E, K, wapń, żelazo i niewielkie ilości cynku (wartości składników odżywczych mogą się różnić w zależności od odmiany). Dynia zawiera także znaczne ilości karotenoidów takich jak beta-karoten (w organizmie przekształca się w witaminę A), beta-kryptoksantyna, alfa-karoten, luteina i zeaksantyna, będących silnymi antyoksydantami. W 100 gramach surowej dyni jest 26–35 kalorii, ugotowana zawiera ich około 20. Pestki dyni są bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe i argininę.
Dlaczego warto jeść dynię?
- Zawarty w dyni błonnik usprawnia pracę jelit i zapewnia uczucie sytości. Jedzenie dyni reguluje więc częstotliwość wypróżnień i przeciwdziała zaparciom.
- Przeciwutleniacze, takie jak beta-karoten czy witamina E, wpływają pozytywnie na stan włosów, skóry i paznokci. Składniki te wykazują też właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Spożywanie dużych ilości dyni może więc pomóc w walce z łojotokiem, opóźnić procesy starzenia, utrzymać wzrok w dobrej kondycji (m.in. uchronić plamkę żółtą przed zwyrodnieniami).
- Pestki mają właściwości przeciwpasożytnicze, wyciągi z pestek dyni (np. olej) wspomagają prawidłową pracę układu moczowego, prostaty.
- Uwaga! Dynia przez dużą zawartość cukrów dość szybko podnosi stężenie glukozy we krwi (indeks glikemiczny wynosi 75).
>> Olej z pestek dyni – na zmarszczki, pryszcze, rozstępy
Jak jeść dynię
Dojrzałe dynie przechowywane w suchym i ciemnym miejscu przetrwają aż do zimy. Owoc świetnie nadaje się do grillowania, pieczenia, smażenia, gotowania, marynowania – do jedzenia na słodko i na słono. Mniejsze dynie można faszerować, z kolei większe wykorzystywać do przygotowania zup kremów, puree, sałatek, konfitur, kompotów, ciast. Dynia hokkaido nadaje się do jedzenia ze skórą (odmiana ta dobra będzie do przygotowania puree, podobnie jak dynia piżmowa). Małe ozdobne dynie lepiej postawić na parapecie – są gorzkie.
Cennych i smacznych pestek nie musimy kupować – trzeba je tylko oczyścić z miąższu, wysuszyć, np. w piekarniku, i obrać.
