Co robić, gdy dopadnie nas przesilenie wiosenne?

Przesilenie wiosenne nie jest stanem niebezpiecznym dla zdrowia, ale może utrudniać funkcjonowanie. Objawy przesilenia zwykle utrzymują się od 2 do 4 tygodni i mogą mieć różne natężenie. U jednych wraz z wiosną pojawiają się jedynie problemy, żeby rano zwlec się z łóżka, innym cały dzień dokuczają senność, brak energii oraz problemy ze skupieniem uwagi. Stan ten można przeczekać, ale można też go w znacznym stopniu przezwyciężyć. Z przesileniem możemy walczyć, zarówno wprowadzając niewielkie zmiany do naszego trybu życia, jak i za pomocą suplementów diety zawierających składniki o działaniu pobudzającym i wzmacniającym.

>> Suplementy diety dodające energii

Przesilenie wiosenne – objawy

Do najczęstszych objawów przesilenia wiosennego zalicza się:

• brak energii, brak siły,
• senność,
• ciągłe zmęczenie,
• problemy z koncentracją,
• bóle głowy,
• wypadanie włosów,
• osłabienie układu odpornościowego – skłonność do przeziębienia i grypy.

Przyczyny przesilenia wiosennego

Przyczyn wiosennego zmęczenia upatruje się w zmianach hormonalnych, jakie zachodzą w organizmie wraz z wydłużaniem się dnia. Dotyczą one głównie dwóch hormonów – melatoniny i serotoniny. Wydzielanie melatoniny zmniejsza się, a wzrasta poziom serotoniny, która choć bez wątpienia jest „hormonem szczęścia”, to jak się okazuje, w nadmiarze prowadzi do tzw. zmęczenia centralnego, dotyczącego całego układu nerwowego. To dlatego pod wpływem przesilenia wiosennego ani nie mamy na nic sił fizycznych, ani psychicznie nie czujemy się dobrze.

Brak energii, ciągłe zmęczenie, problemy z koncentracją czy fatalny stan włosów mogą wynikać także z niedoboru witamin i mikroelementów. Choć współcześnie przednówek nie kojarzy się już z niedożywieniem, to okres zimy, jeśli nie spożywamy odpowiednio dużo warzyw, może doprowadzić do niektórych niedoborów.

Wiosną najczęściej brakuje nam żelaza (co odbija się na kondycji włosów), magnezu (mogą nam dokuczać bolesne skurcze mieści), cynku, potasu oraz silnych przeciwutleniaczy – witamin C i E. Dlatego przy nasilonych objawach przesilenia warto rozważyć suplementację preparatów wzmacniających. Nie tylko uzupełniają niedobory, ale też bazują na pobudzających właściwościach żeń-szenia, guarany, kofeiny czy miłorzębu japońskiego, dzięki czemu skutecznie stawiają na nogi.

Jak walczyć z przesileniem wiosennym?

Aby wrócił nam wigor, trzeba zadbać o odpowiednie dotlenienie organizmu. Po wstaniu z łóżka dobrze jest porządnie wywietrzyć mieszkanie. Ale przede wszystkim trzeba zadbać o aktywności na świeżym powietrzu. Rower, hulajnoga, dłuższe spacery z psem, jogging – nie ważne co, ważne, żeby codziennie wyjść z domu i nieco się dotlenić. Trzeba też pamiętać, że największym złodziejem tlenu jest palenie papierosów. Może w ramach walki z przesileniem warto podjąć próbę wyjścia z nałogu?

Zimny strumień wody o poranku nie brzmi może zbyt zachęcająco, jednak naprawdę potrafi zdziałać cuda i dla samopoczucia,  i dla wyglądu. Dzięki niemu krew zaczyna krążyć w szybszym tempie, podnosi się puls i czujemy przypływ energii. Zimna woda bardzo korzystnie wpływa też na wygląd skóry, ponieważ poprawia jej napięcie – skóra staje się bardziej jędrna i sprężysta. Pod wpływem zimnej wody domykają się łuski włosów, więc włosy stają się gładsze i wyglądają zdrowo.

Aby pokonać sezonową niemoc, koniecznie trzeba zwrócić uwagę na odpowiednią dietę. Warto korzystać z pojawiających się nowalijek; zamienić cięższe, zimowe menu na lżejsze, które nie będzie dodatkowo obciążało układu trawiennego. Priorytetem powinien być też dla nas odpowiednio długi sen. Sprzyja mu tryptofan –  aminokwas, który reguluje pracę układu nerwowego. Przy jego niedoborach stajemy się mało aktywni, depresyjni i możemy mieć problemy z zasypianiem. Źródłem tryptofanu są ryby, mięso, nabiał, rośliny strączkowe czy banany – warto, by były składnikiem kolacji. Głęboki zdrowy sen na pewno przyspieszy regenerację zmęczonego zimą organizmu.

>> Preparaty na pamięć i koncentrację

Zioła i suplementy na przesilenie

Żeń-szeń (Panax ginseng)

• Dodaje energii.
• Wzmacnia pamięć i koncentrację.
• Niweluje uczucie senności i zmęczenia.

W aptece można znaleźć produkty zawierające wyciąg z żeń-szenia w postaci kapsułek, tabletek oraz toników.

Kiedy stosować żeń-szeń z witaminami lub z minerałami

W suplementach diety zawierających wyciąg z żeń-szenia znajdziemy często również witaminy (np. witaminę A, D, E, C, witaminy z grupy B) oraz minerały (np. magnez, żelazo, cynk, miedź, selen, jod). To produkty zalecane głównie osobom przemęczonym, w okresie nadmiernych wysiłków psychicznych i fizycznych, a także osobom starszym w celu zwiększenia witalności.

Farmaceutka Apteline, mgr farm. Katarzyna Witkowska

Skutkiem ubocznym stosowania żeń-szeniu może być jednak nadmierne pobudzenie i bezsenność. Nie należy go łączyć z lekami przeciwcukrzycowymi, ponieważ powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi. Żeń-szenia nie należy stosować u kobiet w ciąży i karmiących.

Guarana (Paullinia cupana)

• Bogata w kofeinę.
• Stymuluje ośrodkowy układ nerwowy.
• Wpływa na poprawę nastroju.
• Polepsza koncentrację.
• Zmniejsza uczucie zmęczenia.

Duża dawka kofeiny, zawartej w nasionach tej rośliny, może spowodować przyspieszenie akcji serca, nudności, wymioty, pobudzenie psychoruchowe.

Kiedy nie można stosować guarany:

• u kobiet w ciąży i karmiących,
• przed spoczynkiem nocnym ze względu na możliwość zakłócenia snu,
• przy zaburzeniach układu sercowo-naczyniowego (np. nadciśnienie, arytmia),
• w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
• przy nadczynności tarczycy.

Wyciąg z guarany jest składnikiem suplementów diety, występujących w postaci tabletek i kapsułek.

Rozmaryn (Rosmarinus officinalis)

• Poprawia krążenie krwi.
• Redukuje odczuwanie zmęczenia, również w stanach wyczerpania po chorobie.
• Wzmacnia koncentrację i pamięć.
• Poprawia jakość snu.

W aptece dostępny jest olejek rozmarynowy, który używany jest do aromaterapii. Można go wykorzystać do:

• masażu: 3-5 kropli olejku na 10 ml oleju bazowego (np. ze słodkich migdałów, z awokado),
• kąpieli: 10-15 kropli olejku na ¾ wanny ciepłej wody,
• odświeżania powietrza: przy użyciu kominka zapachowego, dyfuzora lub rozpylacza w sprayu.

Ashwagandha (Witania somnisfera)

• Poprawia pamięć, skupienie i wytrzymałość.
• Wspiera odporność na stres.
• Ma właściwości pobudzające.

Wyciąg z korzenia ashwagandhy występuje w kapsułkach i tabletkach, czasem w połączeniu z witaminami lub innymi składnikami roślinnymi.

Różeniec górski (Rhodiola rosea, korzeń arktyczny)

• Poprawia wydolność organizmu.
• Niweluje zmęczenie.
• Pobudza ośrodkowy układ nerwowy.
• Poprawia pamięć i zdolność uczenia się.

Wyciąg z różeńca górskiego występuje w suplementach diety w postaci kapsułek, najczęściej z dodatkiem innych wyciągów ziołowych.

Adaptogeny przeciw stresowi

Ashwaganda, różeniec górski oraz żeń-szeń należą do tzw. adaptogenów. Adaptogeny roślinne zostały zdefiniowane jako związki zwiększające odporność organizmu na czynniki środowiskowe i zapobiegające szkodom powodowanym przez te czynniki. Ich rolą jest poprawa adaptacji w sytuacji stresowej oraz utrzymanie homeostazy organizmu.

Farmaceutka Apteline, mgr farm. Katarzyna Witkowska