Suchy zębodół (poekstrakcyjne zapalenie zębodołu), to częste powikłanie po usunięciu zęba stałego, które dotyczy 4% populacji. Wynika on z błędów w higienie po ekstrakcji, zbyt intensywnego płukania lub zbyt pochopnego spożycia posiłku w dniu usunięcia. Jakie są objawy suchego zębodołu i jak przyspieszyć jego gojenie?
Suchy zębodół. Jak wygląda i czy jest w stanie się samodzielnie zagoić?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Jak wygląda zdrowy zębodół?
Zębodół, czyli miejsce, w którym osadzony jest ząb, anatomicznie przynależy to przyzębia. W skład przyzębia wchodzi dziąsło, błona śluzowa wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy, ozębna oraz kości zębodołu. Ozębna to tkanka łączna zawierająca liczne włókna kolagenowe, więzadła, naczynia krwionośne, limfatyczne oraz nerwy. Tkanka ta odpowiada za mocowanie zęba w zębodole. Co ciekawe, wbrew naszemu przekonaniu ząb nie jest nieruchomy. Ma niewielki dystans (ok. 100um) i jest on wystarczający do tego, by ruszać się w obrębie zębodołu, a być niewidocznym i niewyczuwalnym dla naszego oka.
Jakie są najpopularniejsze powikłania po usunięciu zęba?
Usunięcie zęba (ekstrakcja) jest dość inwazyjnym zabiegiem. W większości przypadków sam zabieg przebiega niezakłócony, a rana w zębodole goi się sprawnie. Niekiedy jednak może dojść do powikłań zarówno w czasie wyrywania, jak i po jego zakończeniu:
- uszkodzenie lub wyrwanie sąsiadującego zęba,
- złamanie kości,
- otwarcie zatoki szczękowej,
- uszkodzenie naczyń i nerwów w pobliżu usuwanego zęba,
- intensywne krwawienie,
- ropne zapalenie zębodołu,
- suchy zębodół.
Jak wygląda suchy zębodół i jakie daje objawy?
Zazwyczaj po usunięciu zęba w zębodole tworzy się skrzep, który jest kluczowym etapem gojenia się. W przypadku suchego zębodołu, na skutek intensywnego płukania jamy ustnej oraz zbyt wczesnego spożycia posiłku zaraz po usunięciu zęba, dochodzi do zaniku lub nie wytworzenia się skrzepu.
Choć choroba ta jest doskonale opisana w literaturze medycznej i uchodzi za jedno z najczęstszych powikłań po wyrwaniu zęba, to nadal nie opublikowano jednoznacznych metod zapobiegania “suchemu zębodołowi”.
>> Martwy ząb - leczyć czy wyrywać?
Jakie są objawy suchego zębodołu?
Suchy zębodół jest mocno zaczerwieniony, w jego dnie jest widoczna kość i pojawia się obrzęk. Towarzyszą mu mocno nasilone dolegliwości bólowe uszu, skroni i oczodołu. Ból pojawia się nagle i ma pulsujący charakter. Osoby z suchym zębodołem narzekają na nieprzyjemny zapach z ust, gorączkę i powiększenie węzłów chłonnych.
Objawy suchego zębodołu pojawiają się w dwa do czterech dni po usunięciu (ekstrakcji) zęba. Jeśli szybko zostanie podjęte leczenie i przestrzegany odpowiedni poziom higieny przykre objawy daje się opanować w ciągu 10 dni.
Suchy zębodół czy typowy ból po usunięciu zęba?
Wiele osób myli suchy zębodół z charakterystycznym bólem po usunięciu zęba. Tymczasem oba stany różnią się przede wszystkim początkiem objawów. Ból po ekstrakcji pojawia się w dniu wyrwania zęba i mija w 2-3 dobie. Co więcej, nawet stosunkowo słabe leki przeciwbólowe (paracetamol i ibuprofen) są skuteczne w bólu po ekstrakcji. Dolegliwości bólowe w suchym zębodole pojawiają się z opóźnieniem.
Kto jest w grupie ryzyka suchego zębodołu?
Największe zagrożenie suchym zębodołem obserwuje się u osób po 40. roku życia, płci żeńskiej, palaczy, po przebytych infekcjach i stanach zapalnych jamy ustnej, zapaleniach dziąseł, chorobach autoimmunologicznych oraz jako skutek niewłaściwej higieny jamy ustnej.
>> Szczoteczka soniczna czy elektryczna - którą wybrać?
Suchy zębodół a doustna antykoncepcja
Wiele wskazuje, że u podstaw zaburzeń powstawania skrzepu w zębodole leżą wahania hormonów. Na przykład żeńskie hormony, estrogeny, nasilają proces fibrynolizy. Badania epidemiologiczne wykazały związek między częstością występowania suchego zębodołu a stosowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych.
Suchy zębodół a palenie tytoniu
Wspomniano już, że palenie tytoniu jest istotnym czynnikiem ryzyka pojawienia się suchego zębodołu po ekstrakcji. Dzieje się tak, gdyż nikotyna przyspiesza agregację płytek krwi w naczyniach włosowatych, w efekcie czego dochodzi do niedokrwienia zębodołu. Oprócz tego zaburza pracę fibroblastów i makrofagów mających swój istotny wpływ na gojenie się tkanki.
Suchy zębodół vs. prawidłowy zębodół
Medycyna nie do końca jest w stanie wytłumaczyć, co stoi za zaburzeniem powstawania skrzepu w zębodole. W normalnych warunkach zębodół wypełnia się krwią, a następnie pod wpływem trombiny fibrynogen tworzy skrzep. W przypadku suchego zębodołu dochodzi do przekształcenia plazminogenu w plazminę, która inicjuje proces fibrynolizy, czyli rozpuszczania skrzepu.
Jak wygląda leczenie suchego zębodołu?
Leczenie suchego zębodołu odbywa się pod kontrolą lekarza stomatologa. W pierwszym etapie rana po usunięciu jest dokładnie czyszczona z resztek pokarmu i martwej tkanki. Następnie zębodół jest płukany roztworem soli fizjologicznej. Stomatolog może również podjąć decyzję o umieszczeniu w zębodole leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, (tabletki dozębodołowe z kwasem acetylosalicylowym).
Czy antybiotyk pomaga na suchy zębodół?
Gdy typowym objawom suchego zębodołu towarzyszy gorączka i powiększenie zębów chłonnych konieczna może okazać się antybiotykoterapia. W nowoczesnych gabinetach w leczeniu suchego zębodołu wykorzystuje się również laseroterapię i ozonoterapię. Część dentystów preferuje stosowanie roztworu tlenku cynku z eugenolem na gaziku nasączonym jodoformem i umieszczenie go w zębodole na 2-3 dni.
Ile kosztuje leczenie suchego zębodołu?
Większość gabinetów stomatologicznych leczy suchy zębodół bezpłatnie, o ile usunięcie zęba było wykonywane na miejscu. Jeśli usunęliśmy ząb w innym gabinecie, musimy się liczyć z dodatkowymi kosztami leczenia zapalenia zębodołu. Zazwyczaj jest to kwota rzędu 120-180 zł.
Czy suchy zębodół jest groźny?
Jeśli w porę nie rozpocznie się leczenia suchego zębodołu, może dojść do powstania ropnia. Przyjmuje on postać zamkniętej komory wypełnionej obumarłymi komórkami i bakteriami. Gdy infekcja przeniesie się dalej, może dojść nawet do zapalenia kości i hospitalizacji.
Ropień zazwyczaj jest nacinany przez lekarza, a zalegającą ropę usuwa się, by nie doprowadzić do dalszego nadkażenia bakteriami sąsiadujących tkanek.
>> Szczękościsk. Jakie są przyczyny nocnego szczękościsku?
Jak przyspieszyć gojenie się suchego zębodołu?
Gdy podjęliśmy leczenie suchego zębodołu u lekarza dentysty, nie pozostaje nam nic innego jak utrzymywać higienę jamy ustnej na wysokim poziomie. By zapobiec w ogóle jego powstaniu warto:
- ostrożnie szczotkować miejsce po ekstrakcji,
- ostrożnie płukać jamę ustną płynami o działaniu antybakteryjnym (pozbawionych alkoholu),
- ograniczyć palenie tytoniu lub nie zaciągać się zbyt mocno,
- ograniczyć czasowo spożywanie twardych pokarmów,
- powstrzymać się od spożywania alkoholu,
- zaniechać chwilowo aktywności fizycznej,
- unikać sauny i gorących kąpieli,
- nie spożywać gorących napojów.
>> Protezy zębowe. Jakie są rodzaje protez zębowych i jak o nie dbać?
Najczęściej zadawane pytania dotyczące Suchego zębodołu
Zaleca się, aby okolice zębodołu regularnie czyścić, usuwając gromadzące się w jego obrębie bakterie. Można przeprowadzać je mechanicznie, np. przy użyciu szczoteczki z miękkim włosiem, ale doskonale sprawdzą się też ziołowe płukanki, np. z rumianku lub szałwii. Zwłaszcza to drugie ziele wyróżnia się działaniem antyseptycznym, zwalczając patogeny, a także łagodząc ból, jaki pojawia się po ekstrakcji zęba. Płukanki z szałwii można przeprowadzać nawet kilka razy dziennie, używając do tego ostudzonego roztworu wodnego.
Suchy zębodół wyróżnia się samoleczeniem, co oznacza, że po upływie czasu sam zniknie. Proces ten można jednak znacząco przyspieszyć, stosując właściwe zabiegi pielęgnacyjne. Istotne jest regularne płukanie podrażnionego miejsca przy pomocy zwykłej soli fizjologicznej aplikowanej precyzyjnie przy użyciu grubej igły. Tak oczyszczone miejsce można osuszyć czystym wacikiem. Część stomatologów poleca również tzw. łyżeczkowanie, czyli celowe wywołanie krwawienia w obrębie zmiany, ponieważ powstające skrzepy przyspieszą gojenie się rany. Sam zębodół nie stwarza zagrożenia powikłań, choć ból w jego obrębie może utrzymywać się przez dosyć długi czas.
Wytworzenie się tkanki, która pokryje wnętrze zębodołu, wymaga czasu. Zwykle szacuje się to na 7-14 dni, przy czym wiele zależy od zdolności regeneracyjnych organizmu pacjenta. Niestety, po powstaniu zębodołu u wielu osób występują dolegliwości bólowe związane z podrażnieniem nerwów (od umiarkowanych po silne). W celu ich zredukowania zaleca się przyjmowanie popularnych i łatwo dostępnych leków z grupy NLPZ sprzedawanych bez recepty.
