Wady zgryzu u dzieci stanowią nie tylko problem estetyczny, ale niekiedy poważny problem zdrowotny. Dlatego wadom zgryzu należy zapobiegać jak najszybciej, jeszcze przed wystąpieniem zmian anatomicznych i fizjologicznych w obrębie jamy ustnej. Jednym z najbardziej znanych wad zgryzu jest progenia. Jeśli wada ta zostanie wcześnie zdiagnozowana, istnieje duża szansa na jej nieinwazyjne skorygowanie i zapewnienie odpowiedniego rozwoju narządom jamy ustnej.
Progenia. Jak rozpoznać progenię i czy warto ją operować?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Na czym polega progenia?
Progenia (przodozgryz) jest wadą zgryzu należącą do wad wrodzonych. Polega ona na niewłaściwym rozwoju struktur w obrębie zgryzu, w konsekwencji której dochodzi do sytuacji, gdzie zęby dolne zachodzą na górne. Choć progenia jest wadą wrodzoną, jak do tej pory nie dowiedziono, że ma charakter dziedziczny.
Pojawiają się doniesienia, że za rozwojem przodozgryzu stoi długie karmienie butelką ze smoczkiem, papkowate posiłki, niektóre dziecięce nawyki (np. ssanie palca) oraz oddychanie przez usta.
Czym grozi przodozgryz?
Przodozgryz przez wielu jest bagatelizowany i rozpatrywany w kategoriach defektu estetycznego. Tymczasem nieprawidłowe ułożenie zębów szczęki w stosunku do zębów żuchwy powoduje najczęściej kłopoty z gryzieniem, żuciem oraz rozwojem mowy. Osoby z progenią mają problem z prawidłowym oddychaniem, jakością snu i nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych. Częściej również cierpią na próchnicę i paradontozę.
Czy progenia może się pogłębiać?
Progenia powoduje powiększenie języka, jest powodem wad wymowy i kłopotów kosmetycznych na twarzy. Osoba z przodozgryzem ma mocno przeciążone mięśnie szyi i twarzy oraz stawy szczękowo-skroniowe. Progenia może się pogłębiać, a brak jakiejkolwiek interwencji skutkuje często silnymi bólami głowy, zaburzeniami równowagi oraz słuchu.
Jakie wady wymowy powoduje progenia?
Wiadomym jest, że osoby z progenią doskwiera seplenienie. Najczęściej mają problem z wymawianiem głosek w, p, b i f. Podczas rozmowy wydają charakterystyczny dźwięk bulgotania, który u osób z przodozgryzem wynika z utrudnionego połykania śliny. Choć najskuteczniejszym sposobem skorygowania wad wymowy w tym przypadku jest wyeliminowanie wady zgryzu, to szybka diagnostyka i współpraca z logopedą mogą poprawić jakość wymowy, nawet w sytuacji braku zadowalających efektów leczenia progenii.
>> Nadwrażliwość zębów. Czy pasta na nadwrażliwość zębów wystarczy?
Jak rozpoznaje się progenię?
Rozpoznanie progenii nie jest trudne, bo osoba z przodozgryzem ma charakterystyczny wygląd twarzy. Mocno wysunięta żuchwa powoduje wysunięcie brody do przodu, napięcie dolnej wargi i nachodzenie jej na górną. Osoby z progenią nie mają również bruzdy wargowo-bródkowej.
Jak leczyć progenię?
Progenia jest skomplikowaną wadą zgryzu i wymaga skojarzonego leczenia przez lekarzy różnych specjalności. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy próbę leczenia podjęto stosunkowo późno. Wczesne wykrycie przodozgryzu sprawia, że często wystarczy tylko leczenie ortodontyczne za pomocą aparatów. Dzięki interwencji ortodonty, po czasie przywraca się właściwe ułożenie szczęki w stosunku do żuchwy.
Progenia, a operacja chirurgiczna
Leczenie ortodontyczne nie zawsze daje zadowalające efekty leczenia progenii. Często w takiej sytuacji operacja progenii jest jedyną możliwością leczenia. Dotyczy to również mocno zaawansowanych zmian, które po latach prowadzą do masywnego przerostu żuchwy i niedorozwoju szczęki.
>> Fluoryzacja. W jakim celu i jak przeprowadza się fluoryzację zębów?
Ile trwa operacja progenii?
Czas trwania zabiegu zależy od stopnia zaawansowania zmian, tego które kości są zdeformowane oraz innych okoliczności. Chirurg szczękowo-twarzowy często prosi kilka tygodni przed operacją o interwencję ortodonty, zwłaszcza gdy progenii towarzyszy zwężenie szczęki. Leczenie ortodontyczne przed operacją ma za zadanie poszerzyć górny rząd zębów i ułatwić zadanie chirurgowi.
Sama operacji progenii trwa kilka godzin (5-6h). Jej celem jest wyrównanie stosunków anatomicznych między górnym a dolnym łukiem zębowym oraz umożliwienie szczęce pomieszczenie zębów dolnych.
Czy operacja progenii jest refundowana?
Jeśli lekarz zadecyduje o konieczności leczenia operacyjnego, nie warto zwlekać z decyzją w nieskończoność. Na jej korzyść przemawia również fakt, że jest w pełni refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Wspomniane leczenie ortodontyczne poprzedzające zabieg operacyjny należy jednak sfinansować z własnej kieszeni.
Co robić po zakończonym leczeniu progenii?
Progenia jest wadą, którą można wyleczyć. W terapii jednak istotna jest dobra współpraca z lekarzem oraz zaangażowanie wielu specjalistów. Po zakończonym leczeniu chirurgicznym warto skorzystać z konsultacji neurologopedy oraz zająć się ubytkami powstałymi na skutek nieprawidłowego zgryzu. Jeśli przodozgryz występował latami, bardzo prawdopodobne jest, że zęby obfitują w liczne ubytki i rozpoczął się proces paradontozy.
Osoba po leczeniu przodozgryzu może również skorzystać z mioterapii, czyli zestawu ćwiczeń mięśni mimicznych i narządów żucia, których zadaniem będzie poprawa przewodnictwa nerwowo-mięśniowego i wzmocnienie stawów żuchwowo-skroniowych.
