Olej neem tłoczony z miodli indyjskiej znajduje zastosowanie w pielęgnacji skóry problematycznej, leczeniu zmian grzybiczych czy ochronie przed świerzbem. Jakie ma właściwości, dlaczego możemy używać go również do spryskiwania roślin doniczkowych?
Olej neem – indyjski olejek do pielęgnacji ciała, włosów i… roślin
Olej neem – z czego powstaje i co zawiera
„Neem” nazywana jest miodla indyjska (Melia azadirachta), gatunek drzewa pochodzący z subkontynentu indyjskiego, obecnie rozpowszechniony w krajach o klimacie podzwrotnikowym. Roślina ta słynie z bardzo szybkiego wzrostu, doskonałej odporności na suszę i upały oraz kultowego znaczenia w religii hinduistycznej. Miodla od 5 tysięcy lat wykorzystywana jest w indyjskiej medycynie tradycyjnej – ajurwedzie – dzięki właściwościom liści, nasion, kwiatów i kory.
Olej neem, tłoczony na zimno z nasion drzewa, zawiera co najmniej 100 związków biologicznie czynnych, w tym triterpeny (azadirachtyna, nimbolid, salannina, azadiron i nimbina), kwercetynę, proteiny, węglowodany, minerały (wapń, fosfor, magnez) i żywice. W Indiach olej neem, zwany też olejem margosa, wciąż uważany jest za remedium na wszelkie choroby i dolegliwości oraz złoty środek poprawiający wygląd skóry i włosów. Stosuje się go dziś w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, ale też w ogrodnictwie.
Najważniejsze właściwości oleju neem
- Działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, antyseptyczne,
- działanie nawilżające (kwasy tłuszczowe utrzymują stałe nawilżenie głębokich warstw skóry i poprawiają jej elastyczność),
- odbudowywanie bariery ochronnej skóry,
- działanie przeciwstarzeniowe (ze względu na zawartość antyoksydantów i lipidów),
- działanie poprawiające kondycję i wygląd włosów,
- działanie przyspieszające wzrost włosów,
- działanie poprawiające kolor skóry, rozjaśnianie jej i zmniejszanie przebarwień,
- działanie przeciwtrądzikowe (regulacja pracy gruczołów łojowych, hamowanie rozwoju bakterii odpowiedzialnych za pojawianie się wyprysków, zmniejszanie produkcji sebum),
- wsparcie leczenia ran i blizn, również potrądzikowych,
- łagodzenie objawów atopowego zapalenia skóry,
- zmniejszanie zaczerwienienia i obrzęków skóry,
- wsparcie w leczeniu wszawicy, świerzbu, łuszczycy, egzemy,
- działanie przeciwłupieżowe,
- działanie przeciwgrzybiczne (do stosowania na paznokcie i stopy),
- pomoc w pielęgnacji jamy ustnej (redukcja płytki nazębnej i hamowanie rozwoju stanu zapalnego w obrębie dziąseł i przyzębia).
Olej neem – jak wygląda?
Olej ma żółtą lub brązowożółtą barwę, ciągliwą konsystencję i bardzo charakterystyczny, mocny zapach. W niskiej temperaturze zastyga, ale by odzyskał płynność, wystarczy pozostawić go w temperaturze pokojowej lub lekko ogrzać w dłoniach. Najczęściej ma postać naturalnego, czystego oleju zamkniętego w ciemnej buteleczce, nadającego się do mieszania z olejem bazowym (np. olejem ze słodkich migdałów lub pestek moreli), kremem lub balsamem i stosowania bezpośrednio na skórę.
Jak stosować olej neem?
- Olej neem stosuje się zewnętrznie, najczęściej na skórę i włosy, ale ze względu na właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybiczne polecany jest również jako środek do pielęgnacji roślin.
- Kilka kropli oleju neem można również dodać do wody w wannie lub do miski z kąpielą przeciwgrzybiczą do stóp, a także do szamponu, pasty do zębów czy płynu do płukania ust.
- W połączeniu z olejkiem z drzewa herbacianego sprawdza się w leczeniu trądziku, a z olejem z nasion dzikiej róży lub wazeliną – do regeneracji drobnych ran.
- W drogeriach i aptekach można dostać również gotowe preparaty z olejem neem: szampony, kremy, balsamy, pasty do zębów, aerozole przeciwko wszawicy i inne.
Olej neem do roślin
Olej neem można kupić nie tylko w aptece czy drogerii, lecz także w sklepie ogrodniczym. Roztwór oleju neem z wodą, stosowany do oprysków wszystkich roślin ozdobnych, ale też drzewek owocowych, orzechów, warzyw i ziół, to naturalny środek grzybobójczy, skuteczny w walce z:
- mączniakiem rzekomym,
- czarną plamistością,
- antraknozą,
- rdzą,
- plamistością liści,
- botrytisem,
- rdzą igiełkową,
- parchem i parchem kwiatów, gałązek,
- zgorzeli wierzchołkowej,
- alternarii;
oraz środek owadobójczy, polecany na:
- mszyce,
- tarczniki,
- wciornastki,
- przędziorki,
- skalniaki,
- mączliki,
- chrząszcze,
- zwójki i inne.
Do roztworu złożonego z litra wody i 5 ml oleju neem można dodać kilka kropli emulgatora łączącego składniki (np. organicznego płynu do mycia naczyń) i spryskiwać rośliny co 2-3 tygodnie. Przygotowaną mieszankę należy zużyć tego samego dnia, później może tracić właściwości.
Olej neem dla zwierząt
Mniej znanym zastosowaniem oleju neem jest ochrona zwierząt domowych przed pchłami i kleszczami. Kilka kropli oleju można w tym celu dodać do szamponu wykorzystywanego do kąpieli pupila lub wymieszać z wodą i stosować jako spray ochronny do sierści. Na rynku są również gotowe preparaty (pianki, szampony, spraye) zawierające w składzie olej neem.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące oleju Neem
Przyjmuje się, że olej Neem jest bezpieczny dla osób dorosłych, odradza się jednak jego stosowanie u dzieci ze względu na potencjalnie toksyczne działanie. Część badań naukowych sugeruje, że u osób w młodym wieku olej Neem powoduje zatrucie organizmu. Może też przyczyniać się do powstawania zaburzeń hormonalnych. Typowym skutkiem ubocznym jest też reakcja alergiczna objawiająca się m.in. wysypką, świądem, a nawet problemami z oddychaniem.
Brakuje jednoznacznych badań, które potwierdziłyby wpływ oleju Neem na organizm kobiet w ciąży, ale w nauce pojawiają się doniesienia o poronnym działaniu tego związku. Z tego względu powinny go unikać zarówno przyszłe mamy, jak i kobiety, które dopiero starają się o zajście w ciążę. Doniesienia o toksyczności związku uzasadniają także rezygnację z oleju Neem w okresie laktacji, ponieważ wraz z kobiecym mlekiem szkodliwe związki przedostają się do organizmu dziecka.
Olej Neem to wyciąg z nasion miodli indyjskiej. Zawiera ponad 100 związków aktywnych o działaniu przeciwwirusowym, przeciwbakteryjnym i antygrzybiczym, hepatoprotekcyjnym i przeciwcukrzycowym. Ze względu na bogactwo składu olej Neem wykorzystuje się od stuleci do leczenia wielu dolegliwości, a także łagodzenia objawów towarzyszącym chorobom cywilizacyjnym, jak np. cukrzyca czy nowotwory. Olej z miodli wspiera też leczenie chorób dermatologicznych.
W zależności od przeznaczenia olej Neem powinien być wykorzystywany w nieco inny sposób. Przy leczeniu chorób skóry, takich jak np. łupież, trądzik lub egzema należy wymieszać go z innymi olejami kosmetycznymi, a następnie nałożyć na skórę. Może być wykorzystany jako dodatek do kąpieli oraz moczenia stóp w celu pozbycia się grzybicy. Olej Neem nadaje się do aplikowania na powierzchnię niewielkich ran, aby zapobiec wdaniu się zakażenia i przyspieszyć regenerację. Nie należy spożywać oleju Neem, ponieważ może to spowodować zatrucie organizmu.
