Obfite miesiączki – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Zaburzenia miesiączkowania dotykają średnio co piątej Polki w wieku rozrodczym, a nadmierne krwawienia są jedną z najczęściej występujących anomalii i dotyczą około 14 proc. pacjentek. Obfitych krwawień zazwyczaj doświadczają bardzo młode kobiety oraz panie w wieku okołomenopauzalnym, a każde odchylenie od normy miesięcznych krwawień powinno być konsultowane z lekarzem, gdyż może świadczyć o poważnych chorobach.

Prawidłowa miesiączka powinna trwać od 4 do 6 dni, a średnia, fizjologiczna utrata krwi w tym czasie mieści się między 30 a 80 ml. O zaburzeniach menstruacji różnego typu zaczynamy mówić, gdy miesiączka trwa zbyt krótko lub zbyt długo, gdy kobieta traci zbyt mało lub zbyt dużo krwi, gdy krwawienia następują zbyt często lub w zbyt dużych odstępach czasu, gdy krwawienie pojawia się poza naturalnym cyklem lub nagle ustaje. Tego typu anomalie zawsze są niepokojące, gdyż regularne miesiączkowanie jest ważną oznaką równowagi hormonalnej i dobrego ogólnego stanu zdrowia kobiety. Nadmierne krwawienie uważane jest za jedno z najczęściej występujących zaburzeń miesiączkowania, rozróżnia się jednak dwa jego typy:

• hypermenorrhoea – gdy krwawienie łączną objętością przekracza 100 ml, przy czym czas trwania menstruacji oraz długość cyklu są prawidłowe
• menorrhagia (nazywana też miesiączką krwotoczną) – gdy objętość krwawienia przekracza 100 ml, ale menstruacja przedłuża się do ponad 7 dni

No-Spa 40 mg - tabletki No-Spa jest to lek rozkurczowy, zmniejszający ból (bolesne skurcze) w obrębie narządów jamy brzusznej oraz miednicy mniejszej, czyli w obrębie przewodu pokarmowego (żołądka i jelit), dróg żółciowych i moczowych, a u kobiet również dróg rodnych. ZAREZERWUJ I ODBIERZ

Skąd wiadomo, że krwawienie jest obfite?

Kobieta zazwyczaj nie jest w stanie dokładnie stwierdzić, ile krwi utraciła podczas jednej menstruacji. Kiedyś zalecano mierzyć to w liczbie zużywanych podpasek czy tamponów, dziś jednak produkty higieniczne bardzo różnią się wielkością i chłonnością, a kobiety wymieniają je z różną częstotliwością, w zależności od potrzeb i własnego komfortu. Z pewnością powinno zaniepokoić zużywanie ich zauważalnie więcej, niż podczas wcześniejszych cyklów, częstsze niż zazwyczaj przeciekanie podpasek i tamponów, również nocą, pojawianie się we krwi menstruacyjnej skrzepów, a także znacznie gorsze samopoczucie podczas miesiączki, m.in. ból brzucha, zmęczenie, ospałość, osłabienie, bladość, przyspieszenie akcji serca. Tego typu objawy mogą świadczyć o niedokrwistości (anemii) wynikającej z nadmiernej utraty krwi. Zawsze istnieje również obawa o chorobowe podłoże zaburzenia miesiączkowania.

Prawidłowa miesiączka powinna trwać od 4 do 6 dni, a średnia, fizjologiczna utrata krwi w tym czasie mieści się między 30 a 80 ml.

Przyczyny obfitych miesiączek

Różnego typu zaburzenia miesiączkowania, w tym miesiączki zbyt obfite, mogą dotyczyć kobiet w różnym wieku, najczęściej rozpoznaje się je jednak u pacjentek w wieku rozwojowym (okresowo zmaga się z nimi nawet 75 proc. nastolatek). Przyczyną jest szczególna wrażliwość układu podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowego w okresie pokwitania, a czynnikami zaburzającymi równowagę hormonalną może być wówczas chociażby stres. Problemy z obfitym krwawieniem miesięcznym u kobiet w różnym wieku mogą być też wynikiem nieprawidłowości innych gruczołów wydzielania wewnętrznego, chorób w obszarze układu rodnego lub innych narządów, problemów hematologicznych, wad anatomicznych etc. Pośród najważniejszych przyczyn obfitych miesiączek wymienia się:

• przyczyny anatomiczne, wynikające ze zmian chorobowych w obrębie macicy (np. mięśniaki i polipy macicy, endometrioza i adenomioza, nowotwory trzonu i szyjki macicy)
• zaburzenia gospodarki hormonalnej (np. nieprawidłowości wydzielania hormonów płciowych, nadczynność i niedoczynność tarczycy)
• zaburzenia krzepnięcia krwi (np. małopłytkowość, dziedziczne zaburzenia krzepnięcia krwi, czyli choroba von Willebranda)
• wpływ antykoncepcji (np. stosowanie wkładki uwalniającej jony metali)
• stany zapalne dróg rodnych
• powikłania i patologie wczesnej ciąży
• stan fizjologiczny po porodzie
• schorzenia wątroby, zaburzenia czynności nerek
• u kobiet po 40. roku życia jako zapowiedź zbliżającej się menopauzy
• zakażenie drobnoustrojami przenoszonymi drogą płciową (rzeżączka, rzęsistkowica, chlamydioza, zakażenie Ureaplasma, zakażenie Mycoplasma)
• przyjmowane leków zmniejszających krzepliwość krwi 

>> Podpaski, tampony, wkładki higieniczne

Kiedy iść do lekarza?

Każde zaburzenie miesiączkowania powinno zostać skonsultowane z lekarzem ginekologiem. W przypadku obfitego krwawienia powodem do pośpiechu jest również pogarszające się samopoczucie kobiety i poważne ryzyko wystąpienia u pacjentki niedokrwistości, której konsekwencje dla organizmu to niedotlenienie narządów i tkanek, a co za tym idzie – możliwe problemy układu krążenia i układu pokarmowego, słabsza odporność, zaburzenia neurologiczne. O ile zaburzenia miesiączkowania u bardzo młodych dziewcząt są zjawiskiem częstym i rzadko groźnym (choć wciąż wymagającym konsultacji i leczenia), tak nagłe obfite krwawienie u kobiety dojrzałej, w wieku rozrodczym, może świadczyć o powikłaniach wczesnej ciąży, w tym zagrażającej życiu ciąży pozamacicznej.

Obfite krwawienia u kobiet w wieku przedmenopauzalnym (powyżej 40 lat) zazwyczaj wynikają z zaburzeń hormonalnych związanych ze zbliżającym się przekwitaniem, ale stanowią też poważne zagrożenie rakiem trzonu macicy.

Diagnostyka zaburzeń miesiączkowania

W czasie wizyty ginekolog przeprowadza z pacjentką wywiad ogólny oraz badanie ginekologiczne (zwane badaniem dwuręcznym ze względu na ustawienie jednej ręki na brzuchu pacjentki, a drugiej częściowo we wnętrzu pochwy) i wziernikowanie na fotelu ginekologicznym. To wstępna ocena narządu rodnego, pozwalająca wykryć zmiany zapalne, anomalie anatomiczne, występowanie nadżerek, torbieli, guzków, owrzodzeń i innych patologii. Następnie wykonywane jest badanie USG, zazwyczaj przezpochwowe, dające lekarzowi doskonały wgląd w stan macicy, przydatków i okolicznych tkanek. Pacjentka zazwyczaj otrzymuje również skierowanie na badania laboratoryjne – w przypadku obfitego krwawienia konieczne jest wykonanie testu ciążowego (oznaczenie beta-HCG), morfologii krwi, parametrów układu krzepnięcia, poziomu żelaza, FSH, LH, estradiolu, stężenia prolaktyny, hormonów tarczycy i TSH oraz czasami innych badań, w zależności od stanu pacjentki, jej wieku, ewentualnych chorób przewlekłych czy zażywanych leków.     

>> Testy diagnostyczne

Leczenie obfitych miesiączek

Postępowanie diagnostyczne zawsze zależy przede wszystkim od wieku pacjentki, gdyż zagrożenia związane z obfitym krwawieniem u kobiet dojrzałych obejmują nowotwory dróg rodnych, a u kobiet współżyjących płciowo również ciążę pozamaciczną.

W leczeniu zachowawczym obfitych miesiączek stosuje się zazwyczaj terapię hormonalną, której celem jest uregulowanie krwawienia i zmniejszenie jego natężenia. U różnych pacjentek mogą to być np. doustne preparaty progestagenne,  dwuskładnikowe preparaty antykoncepcyjne lub wewnątrzmaciczne wkładki uwalniające lewonorgestrel. Zapanowanie nad krwotokami może ułatwiać stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn w endometrium menstruacyjnym), a jeśli przyczyną obfitych krwawień są zaburzenia krzepnięcia, podawane są m.in. desmopresyna i kwas traneksamowy. W niektórych przypadkach, zwłaszcza u starszych pacjentek, konieczne bywa wyłyżeczkowanie jamy macicy oraz ablacja endometrium.