Long covid – co to znaczy, jak długo pacjent zaraża?

Co to jest long covid albo długi covid?

Przetrwały zespół pocovidowy (post-covid syndrome), czy inaczej long covid lub długi covid, to nowe, powracające lub trwające problemy zdrowotne u osób, które zakaziły się wirusem Sars-Cov-2, wywołującym COVID-19. Większość chorych na covid wraca do zdrowia w ciągu kilku dni lub tygodni, ale long covid można zdiagnozować co najmniej 4 tygodnie po zakażeniu. Może on dotyczyć zarówno tych, którzy chorobę przechodzili ciężko, jak i tych, którzy nie mieli żadnych objawów. Pacjent z long covid nie zaraża wirusem Sars-Cov-2.

Long covid – ryzyko wystąpienia

Osoby, które nie zaszczepiły się na COVID-19, są bardziej narażone na wystąpienie long covid po zakażeniu niż te, które przyjęły szczepionkę. Na COVID-19 można zachorować wielokrotnie, a w związku z tym każdorazowo istnieje ryzyko wystąpienia long covid. Wyższe ryzyko wystąpienia long covid dotyczy w większej mierze kobiet i osób borykających się z problemami psychiatrycznymi.

Czy istnieje test na długi covid?

Obecnie long covid diagnozuje się na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjenta. Nie ma specjalistycznych testów, które jednoznacznie potwierdziłyby, że pacjent cierpi na to schorzenie. Jedynie może wykonać test w kierunku COVID-19, a jeżeli po upływie kilku tygodni zaobserwuje niepokojące objawy, wówczas może zasugerować lekarzowi, co jest ich przyczyną. Niemniej naukowcy są w trakcie opracowywania testu z krwi, który ułatwi diagnostykę pod kątem long covid.

Jakie są objawy long covid?

Objawy długiego covidu nie są specyficzne i mogą obejmować w zasadzie wszystkie narządy. Najczęściej są zgłaszane dolegliwości takie jak:

• przewlekłe zmęczenie,
• osłabienie,
• wypadanie włosów,
• szumy uszne,
• bezsenność lub nadmierna senność,
• tzw. mgła covidowa i ślepota twarzowa,
• zaburzenia koncentracji,
• bóle mięśni i stawów,
• osłabienie kondycji,
• zmiany skórne,
• przewlekły kaszel,
• bóle zamostkowe,
• lęk,
• zaburzenia ciśnienia,
• zaburzenia flory bakteryjnej,
• zaburzenia wagi,
• zaburzenia węchu,
• osłabienie odporności,
• nawracające infekcje,
• zapalenie spojówek,
• rozwój poważnych chorób: cukrzycy, zakrzepicy, łuszczycy, zwłóknienia płuc czy depresji.

Większość objawów może utrzymywać się nawet do 6 miesięcy po przebytym covidzie. Niestety, wiedza na temat tej choroby nadal nie jest wystarczająca. Często objawy przypisywane są innym schorzeniom aniżeli post covidowi.

Mgła covidowa i ślepota twarzowa

Jednymi z bardziej charakterystycznych objawów long covid są mgła covidowa i ślepota twarzowa. Mgła covidowa (inaczej mgła mózgowa) dotyczy problemów z pamięcią poznawczą. Wiąże się także z silnymi zaburzeniami koncentracji, zaburzeniami świadomości czy problemów z komunikacją. Najnowsze badania wykazały, że osoby cierpiące na long covid oprócz mgły mogą również doświadczać ślepoty twarzowej. Polega ona na niemożliwości rozpoznania twarzy nie tylko osób znajomych, lecz także członków rodziny. To kolejny dowód na to, jak duży wpływ na układ nerwowy i funkcje poznawcze ma wirus Sars-Cov-2.

Long covid u dzieci

U dzieci w wyniku long covid może pojawić się PIMS-TS (od ang.Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Temporally associated with SARS-CoV-2) – dziecięcywieloukładowy zespół zapalny związany z SARS-CoV-2. To nieprawidłowa reakcja organizmu dziecka na infekcję koronawirusem. Występuje najczęściej w okolicach 2-4 tygodni po przebyciu choroby. Charakteryzuje się wysoką gorączką (powyżej 38^oC), zapaleniem spojówek, malinowym językiem, biegunką, wymiotami, wysypką, obrzękiem kończyn dolnych i górnych, apatią. W skrajnych przypadkach może dochodzić do zapalenia mięśnia sercowego. Leczenie PIMS-TS powinno odbywać się w szpitalu. Stosuje się leczenie zarówno farmakologiczne (głównie leki sterydowe), jak i biologiczne i immunologiczne.

Jak zapobiegać długiemu covidowi?

Przede wszystkim trzeba unikać zakażenia Sars-Cov-2, co wiąże się z:

• unikaniem dużych skupisk ludzi,
• zakładaniem maseczki ochronnej,
• szczepieniem przeciw COVID-19,
• myciem i dezynfekcją rąk,
• unikaniem kontaktów z chorymi osobami.

>> Środki do dezynfekcji, preparaty odkażające

Jak leczyć long covid?

Obecnie można wykorzystać leczenie objawowe. Oznacza to, że za pomocą różnych środków farmakologicznych, zabiegów, a często i domowych sposobów pozbywamy się objawów, które towarzyszą long covid. Przykładowo w przypadku kaszlu stosujemy albo leki wykrztuśne, albo przeciwkaszlowe w zależności od jego rodzaju. Na wypadające włosy najlepiej sprawdza się suplementacja preparatami z biotyną, skrzypem polnym czy pokrzywą.

>> Suplementy i leki wzmacniające paznokcie i włosy

Wielu chorych na covid ma zaburzenia węchu i smaku. Niełatwo poradzić sobie z takimi dolegliwościami, jednak badania wykazują skuteczność tzw. treningu węchowego, który polega na codziennym pobudzaniu węchu określonymi zapachami. Wykorzystuje się do tego naturalne olejki eteryczne, takie jak goździkowy, cytrynowy, eukaliptusowy czy różany.

W przypadku poważniejszych objawów, a zwłaszcza tych dotyczących rozwoju wszelkich dodatkowych chorób, należy udać się do specjalisty. Bardzo ważne jest także zadbanie o zdrowie psychiczne. Niekiedy przydają się wizyty u fizjoterapeuty. Bywa, że pacjenci z zaawansowanym uszczerbkiem w płucach wymagają tlenoterapii.