SARS-CoV-2019 jest nowym wirusem z rodziny koronawirusów, powodującym chorobę COVID-2019. Choroba ta atakuje dolne drogi oddechowe, pierwszymi objawami są zwykle wysoka gorączka i suchy, męczący kaszel. W przebiegu choroby może dochodzić do śródmiąższowego zapalenia płuc i w konsekwencji niewydolności oddechowej. Czy wirus ten atakuje również inne narządy poza płucami?
Jakie powikłania może spowodować COVID-2019?

Do najczęstszych powikłań choroby COVID-19 zalicza się:
- Zespół ostrej niewydolności oddechowej
- Ostrą niewydolność oddechową
- Powikłania sercowo-naczyniowe
- Uszkodzenia wątroby
- Zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej
- Wstrząs septyczny
- Ostrą niewydolność nerek
- Powikłania neurologiczne
- Chorobę zakrzepową żył
Pierwsze cztery z nich występują z częstotliwością, określaną jako „średnia” (pojawiają się od kilku do 20% przypadków), pozostałe zalicza się do powikłań rzadkich. Pewne jest to, że wpływ COVID-19 na organizm nie musi ograniczać się wyłącznie do układu oddechowego, a może dotyczyć wielu organów i układów.
COVID-19 i choroby sercowo-naczyniowe
COVID-19 może powodować zapalenie naczyń, zaburzenia rytmu serca i zapalenie mięśnia sercowego. Ostre uszkodzenie serca zostało zaobserwowane u 7% do 20% pacjentów. Ryzyko rozwoju powikłań w układzie krążenia jest szczególnie wysokie wśród pacjentów obciążonych dodatkowymi chorobami, w tej grupie są one często bezpośrednią przyczyną śmierci.
Powikłania sercowo-naczyniowe przy COVID-19 najczęściej wymagają terapii ze wspomaganiem oddechu.
COVID-2019 a uszkodzenia wątroby
Około 2-10% pacjentów zakażonych wirusem SARS-CoV-2019 doświadcza w trakcie choroby biegunek. Z badań wynika, że RNA wirusa obecnej jest w tej grupie pacjentów zarówno w ich stolcu, jak i krwi. Stąd prawdopodobna jest również obecność wirusa w wątrobie.
14-53% pacjentów wykazywało podwyższony poziom amiotransferazy alaninowej (ALAT) i asparaginowa (AspAT), czyli dwóch parametrów wskazujących na stan wątroby. Badania wykazały, że pogorszenie stanu pacjenta związane było z pogorszeniem stanu wątroby. Nie udało się do tej pory jednoznacznie ustalić, czy uszkodzenie wątroby spowodowane było bezpośrednio przez działanie wirusa, czy przez hepatotoksyczne działanie leków przeciwwirusowych. Uszkodzenie wątroby było zwykle przejściowe i w łagodnych przypadkach nie potrzebne było specjalne leczenie. W cięższych przypadkach leki hepatoprotekcyjne pozwalały odzyskać prawidłową sprawność wątroby.
COVID-2019 a uszkodzenie mięśni
Mimo stosunkowo dużej liczbie zakażonych osób nadal nie znamy wszystkich powikłań powodowanych wirusem SARS-CoV-2. W Chinach opisano jedne przypadek wystąpienia rabdomioliozy, czyli rozpadu tkanki mięśniowej. Przypadek ten został zaobserwowany u 60-letniego pacjenta, przyjętego na oddział zakaźny w Wuhan z kaszlem i wysoką gorączką. Po 9 dniach hospitalizacji pacjenta zaczął skarżyć się na bóle mięśni w nogach. Badania krwi wykazały wielokrotnie przekroczony poziom mioglobiny, czyli białka odpowiedzialnego w mięśniach za transport tlenu. Po 12 dniach udało się wyleczyć pacjenta zarówno z infekcji COVID-19, jak i rabdomiolizy spowodowanej obecnością wirusa. Przypadek ten pokazuje jak niewiele jeszcze wiemy o wirusie SARS-CoV-2.
>> Kraken a COVID-19 – jakie są objawy zakażenia krakenem, jakie testy wykonać, jak leczyć infekcję?
Zaburzenie neurologiczne przy COVID-2019
U pacjentów chorujących na COVID-19 poza dolegliwościami ze strony układu oddechowego odnotowano również zaburzenia neurologiczne. W tej chwili badania sugerują, że najczęstszymi powikłaniami neurologicznymi są
- uszkodzenia mięśni szkieletowych (19%)
- zaburzenia świadomości (15%)
- ostry udar mózgu (6%)
Z powodu tego, że COVID-19 częściej dotyka osób starszych, z których część boryka się ze współistniejącymi problemami neurologicznymi, są bardziej narażenia na encefalopatię (uszkodzenie mózgowia) związaną z zakażeniem wirusem SARS-Cov-2, która może rozwinąć się podczas lub przed hospitalizacją. Wirus powodujący COVID-2019 nie przekracza bariery krew-mózg i nie jest izolowany z płynu mózgowo-rdzeniowego chorych, przez co nie powoduje wystąpienia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych ani zapalenia mózgu. Nie udało się natomiast jednoznacznie ustalić patomechanizmu encefalopatii, w przebiegu COVID-19.
Poza wyżej opisanymi powikłaniami neurologicznymi, najczęstszym objawem neurologicznym zakażenia wirusem SARS-CoV-2 jest anosmia, czyli utrata węchu oraz towarzysząca mu utrata smaku. Objaw ten występuje u 30% zakażonych osób. W większości przypadków był to jedyny symptom świadczący o zakażeniu, co może wskazywać że osoby z anosmią mogą być ukrytymi nosicielami tego wirusa. Objaw ten prawdopodobnie związany jest z infekcją neuronów w nosie, lecz konieczne jest dalsze zbadanie tego problemu.
Najczęstszym objawem neurologicznym zakażenia wirusem SARS-CoV-2 jest anosmia, czyli utrata węchu oraz towarzysząca mu utrata smaku.
>> Wirus RSV - objawy, leczenie, dlaczego jest groźny u dziecka
- Zhang C., Shi L., Wang F., (2020) Liver injury in COVID-19: management and challenges. Lancet Gastroenterol Hepatol.
- Jin M., Tong Q., (2020) Rhabdomyolysis as Potential Late Complication Associated with COVID-19. Research Letter Volume 26, Number 7
- Filatov A, Sharma P, Hindi F, et al. (March 21, 2020) Neurological Complications of Coronavirus Disease (COVID-19): Encephalopathy. Cureus 12(3)
- Mao L., et al. (2020) Neurological Manifestations of Hospitalized Patients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective case series study.





