Glistnik jaskółcze ziele znany jest przede wszystkim jako środek medycyny naturalnej na kurzajki (brodawki), egzemę, grzybicę. Zdrowotne właściwości jaskółczego ziela wykorzystuje również medycyna konwencjonalna, choć ze względu na toksyczność rośliny stosowanie glistnika zawsze powinno przebiegać w konsultacji z lekarzem.
Jaskółcze ziele na kurzajki, na skórę, a nawet na raka. Właściwości glistnika
Gdzie rośnie i jak wygląda glistnik jaskółcze ziele?
Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L., inne nazwy to m.in.: glistewnik, złotnik, glistnik, brodawnik, zwyciężyjad) to bylina należąca do rodziny makowatych. Powszechnie rośnie w Europie, częściowo w Azji i Ameryce Północnej, w miejscach poddanych silnej ingerencji człowieka – przydrożnych rowach, rumowiskach, zaroślach, na skraju lasów. W ogrodach i parkach występuje jako chwast. Lubi miejsca średnio zacienione i pulchne, zasadowe gleby o wysokiej zawartości azotu.
Glistnik jest silnie rozgałęziony, rozłożysty, sięga od 30 do 100 cm wysokości. Ma zieloną, częściowo pokrytą włoskami łodygę, z której po przecięciu wydobywa się żółtozielony sok. Liście mają nieregularne krawędzie, kwiaty glistnika jaskółczego ziela są charakterystyczne: żółte, czteropłatkowe, z wyraźnymi szypułkami. Korzeń typu palowego, o grubości 1 cm, czarnobrązowy.
Glistnik jaskółcze ziele – właściwości
Glistnik uchodzi za leczniczą roślinę od czasów starożytnych. W ludowym ziołolecznictwie stosowano go przede wszystkim na kurzajki, brodawki i liszaje oraz do leczenia ran. Jaskółcze ziele używane było również jako lek w chorobach oczu i sposób na robaczycę. Dopatrywano się jego właściwości moczopędnych i przeciwkaszlowych.
Wśród składników, które sprawiają, że jaskółcze ziele uchodzi za roślinę leczniczą, znajdują się alkaloidy (wykazują m.in. właściwości rozkurczowe mięśni gładkich, a pośrednio przeciwbólowe i uspokajające), metabolity (o działaniu bakteriobójczym oraz wirusobójczym, grzybobójczym i pierwotniakobójczym), berberyna (obniża ciśnienie krwi). Badania wykazały również, że glistnik ma właściwości przeciwalergiczne. Ponadto wyniki niektórych badań wskazują na potencjalne działanie antynowotworowe. Stosunkowo niedawno zaobserwowano również, że jaskółcze ziele wykazuje działanie radioochronne, neuroochronne oraz antyosteoporetyczne.
Potencjalne właściwości glistnika jaskółczego ziela:
- działanie rozkurczowe mięśni gładkich;
- pośrednie działanie przeciwbólowe;
- potencjalne działanie antynowotworowe;
- działanie przeciwwirusowe i bakteriobójcze;
- działanie radioochronne, neuroochronne oraz antyosteoporetyczne;
- działanie grzybobójcze;
- działanie żółciopędne oraz żółciotwórcze;
- właściwości hipotensyjne (obniżenie ciśnienia krwi);
- właściwości przeciwalergiczne;
- działanie uspokajające.
Jaskółcze ziele na kurzajki – brodawki
Glistnik znany jest jako skuteczny środek na kurzajki – brodawki. Z tego względu zastosowanie znajduje sok jaskółczego ziela stosowany bezpośrednio na skórę. Glistnik wpływa na ograniczanie podziałów komórek w brodawkach oraz powstrzymuje replikację wirusa. Preparaty zawierające jaskółcze ziele na kurzajki w postaci maści lub żelów dostępne są w aptekach.
Glistnik na skórę
Z uwagi na właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne jaskółcze ziele bywa stosowane także w innych problemach skórnych, m.in. jako środek na trądzik i wypryski, a także w leczeniu chorób, takich jak egzema, łuszczyca oraz grzybica. W przypadku tych chorób zastosowanie znajduje nie tylko maść, ale także olejek z glistnika. Jaskółcze ziele ma hamować stan zapalny, ale także wspomagać proces gojenia skóry, oczyszczać ją i zapobiegać nawrotom chorób.
>> Wrotycz pospolity – właściwości i zastosowanie. Wrotycz na kleszcze i komary
Glistnik na bóle brzucha oraz menstruacyjne
W związku z właściwościami rozkurczowymi jaskółcze ziele bywa stosowane jako środek przeciwbólowy w bólach miesiączkowych oraz bólach brzucha wywoływanych kolkami. Tu zastosowanie znajduje nalewka z glistnika. Jaskółcze ziele rozkurcza mięśnie gładkie narządów rodnych, układu moczowego, dróg żółciowych, przewodu pokarmowego, a nawet oskrzeli (produkty z glistnika bywają stosowane także w astmie oskrzelowej), i finalnie neutralizuje dolegliwości bólowe.
Glistnik jaskółcze ziele na raka
Glistnik wykazuje właściwości antykancerogenne, m.in. w kierunku chłoniaka i mięsaka, a także – w połączeniu z innymi substancjami, znajduje zastosowanie w terapii raka trzustki (preparat Ukrain – w Unii Europejskiej wycofany z powodu licznych działań niepożądanych). Ponadto niektóre z alkaloidów jaskółczego ziela pozytywnie oddziałują na układ immunologiczny, w tym poziom interferonu, czyli białka stymulującego odporność (z tego powodu glistnikowi przypisuje się leczenie zespołu nabytego braku odporności oraz WZW C). Właściwości przeciwnowotworowe glistnika jaskółczego ziela są kwestionowane przez część badaczy, m.in. ze względu na ograniczoną próbę użytą podczas testów, jak również z uwagi na brak danych dotyczących mechanizmów działania.
>> Babka lancetowata i jej właściwości lecznicze
Jaskółcze ziele – właściwości trujące, skutki uboczne stosowania
Jednocześnie wskazuje się na liczne braki dowodów klinicznych potwierdzających skuteczność części zastosowań leczniczych glistnika jaskółczego ziela. Decyzją Europejskiej Agencji Leków jaskółcze ziele trafiło na listę ziół, których stosowanie w celach leczniczych wiąże się z ryzykiem przewyższającym ewentualne korzyści. Z tego powodu także polski Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych nie zaleca stosowania produktów leczniczych zawierających glistnik.
Zawartość alkaloidów izochinolinowych sprawia, że jaskółcze ziele wykazuje silnie trujące właściwości, które mogą się objawiać poprzez:
- bóle brzucha,
- nudności,
- biegunkę,
- nietrzymanie moczu,
- ślinotok,
- pieczenie w ustach,
- zaburzenia świadomości (w skrajnych przypadkach zatrucia glistnikiem nawet głęboka śpiączka)
- uczucie senności,
- spadek ciśnienia tętniczego i częstoskurcz,
- zapaść.
Kiedy jaskółczego ziela nie należy stosować
Znane są także przypadki śmiertelnego zatrucia glistnikiem. Roślina może powodować podrażnienia skóry i oczu. Stosowanie jakichkolwiek produktów z jaskółczym zielem lub samego surowca należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą i nie powinno być długotrwałe. Wśród przeciwwskazań do stosowania glistnika wymienia się:
- choroby wątroby,
- chorobę wrzodową,
- niedrożność przewodów żółciowych,
- przyjmowanie leków wpływających na funkcje wątroby,
- jaskrę,
- karmienie piersią,
- ciążę.
Zastanawiasz się, czy glistnik jaskółcze ziele jest dla Ciebie wskazany? Skonsultuj się szybko z lekarzem.
