Płyn Lugola, czyli wodny roztwór jodu w jodku potasu, ma działanie odkażające (antyseptyczne), grzybobójcze, bakteriobójcze i wirusobójcze. Wykorzystywany jest w leczeniu niektórych chorób tarczycy, jako środek dezynfekujący – na skórę, do płukania gardła. Co to jest płyn Lugola i do czego służy? Jak stosować płyn Lugola? Czy płyn Lugola można stosować profilaktycznie?
Płyn Lugola do picia i na skórę – co to jest? Zastosowanie i dawkowanie
Co to jest płyn Lugola?
Płyn Lugola (łac. Iodi solutio aquosa) jest wodnym roztworem jodu czystego w jodku potasu; powstaje dzięki zwiększeniu rozpuszczalności substancji za pomocą solubilizatorów (prościej: pośredników rozpuszczania). Proces ten to solubilizacja – w tworzeniu płynu Lugola solubilizatorem jest jodek postasu. Przyczyną takiej metody wytwarzania jest to, że jod pierwiastkowy bardzo trudno rozpuszcza się w wodzie.
Płyn Lugola opracował w roku 1829 roku francuski lekarz Jeana Lugol, który m.in. opracował metodę leczenia za pomocą jodu i jodku potasu.
Płyn Lugola – skład (roztwór wodny jodu)
W składzie płynu Lugola znajdują się substancje czynne: jod oraz jodek potasu, reszta składu to woda oczyszczona. Płyn Lugola nie posiada żadnych dodatków i nie zawiera alkoholu.
1 g płynu Lugola zawiera dwie substancje czynne, tj. 10 mg jodu i 20 mg jodku potasu
Płyn Lugola – receptura
Jak zrobić płyn? Jodek potasu rozpuszczany jest w wodzie, następnie w stężonym roztworze rozpuszcza się jod. Po rozpuszczeniu płyn uzupełnia się wodą do 100 części (w zależności od bazy).
Płyn Lugola – przechowywanie
Płyn Lugola należy chronić przed dostępem do światła i przechowywać w ciemnej buteleczce ze szkła.
Płyn Lugola – kolor
Jaki kolor ma płyn Lugola? Ciesz po przelaniu do przezroczystego pojemnika ma brunatną, ciemnożółtą barwę. W zależności od stężenia kolor może się nieco różnić.
Płyn Lugola – 5 i 12 proc.
W zależności od zapotrzebowania i receptury można uzyskać różne stężenia roztworu jodu – w praktyce najczęściej stosowany jest płyn Lugola 1%, 2%, 5% lub 12%. Płyn Lugola o stężeniu 1% jest wodnym roztworem zawierającym 1% jodu oraz 2% jodku potasu. 5-procentowy płyn Lugola w składzie ma 5% jodu i 10% jodku potasu.
Zastosowanie płynu Lugola:
Działanie i zastosowanie:
- działanie odkażające i grzybobójcze,
- działa na wirusy i bakterie,
- stosowany w niektórych chorobach tarczycy (np. nadczynność tarczycy),
- pobudza lub hamuje czynność tarczycy,
- stosowany jako antyseptyk,
- do płukania gardła,
- do przemywania drobnych zranień i otarć,
- do pędzlowania migdałków (po rozcieńczeniu gliceryną),
- na otarcia naskórka, na brzegi ran, na zadrapania,
- może zwiększyć lub zmniejszyć wydzielanie hormonów tarczycy,
- do picia.
Jod zapewnia prawidłowe działanie tarczycy i wydzielanie hormonów tarczycy (dzięki niemu wytwarzane są m.in. tyroksyna – T4 i trijodotyronina – T3). Dobór dawki ma decydujący wpływ na zastosowanie i działanie – może albo stymulować tarczycę do pracy albo hamować jej aktywność.
Uwaga! Zastosowanie płynu Lugola (szczególnie przyjmowanie płynu Lugola doustnie) powinno się odbywać wyłącznie z rekomendacji lekarza i tylko w dawkach indywidualnie uzgodnionych z lekarzem.
Płyn Lugola – do picia. Czy picie płynu Lugola szkodzi?
Płyn Lugola przed zastosowaniem doustnym najczęściej zaleca się dodatkowo rozpuścić w szklance mleka lub wody kilka kropli płynu Lugola. Zarówno w przypadku płukania gardła, jak i stosowania doustnego – bardzo istotne jest dokładne odmierzenie proporcji przy rozcieńczaniu.
Obecnie preparat nie jest zalecany do picia (wypicie preparatu może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia – dostępne preparaty często nie są dostosowane do przyjmowania doustnego).
Niewłaściwie stosowany może powodować groźne zatrucia i owrzodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego.
Płyn Lugola do płukania gardła
Płukanie gardła płynem Lugola jest zalecane dopiero po rozcieńczeniu preparatu (zazwyczaj wystarczy kilka kropel na 100 ml wody). Przypadkowe spożycie płynu Lugola powinno być skonsultowane z lekarzem.
Masz problem z gardłem? Sprawdź sprawdzone produkty na ból gardła
Płyn Lugola – na skórę
Stosowanie zewnętrzne polega najczęściej na przemyciu zmian chorobowych jałowym gazikiem lekko nasączonym płynem Lugola.
Uwaga! Nigdy nie stosuj preparatu na otwarte rany, na oparzenia i rozległe uszkodzenia skóry. W razie pytań skonsultuj się z lekarzem (pomóc może też dermatolog).
Płyn Lugola – skutki uboczne i przeciwwskazania
Szczególnie długotrwałe stosowanie może skutkować takimi chorobami, jak trądzik jodowy i alergie (zarówno występujące miejscowo, jak i o ogólnym przebiegu). Niewłaściwe stosowanie może prowadzić do problemów z tarczycą (skutkiem ubocznym może być m.in. nadczynność tarczycy).
W przypadku stosowania na skórę może wystąpić stan zapalny, nadżerki i pęcherzyki. Preparat stosowany doustnie może powodować podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej.
Przeciwwskazaniem do zastosowania preparatu jest m.in. zapalenie opryszczkowe skóry, nadwrażliwość na jod i otwarte rany w jamie ustnej lub na skórze (w przypadku stosowania zewnętrznego).
Uwaga! Płynu Lugola nie należy stosować u niemowląt i noworodków (może skutkować groźnymi powikłaniami, takimi jak kwasica metaboliczna).
Czy płyn Lugola może być szkodliwy dla zdrowia?
Tak, płyn Lugola może zaszkodzić szczególnie w przypadku samodzielnego stosowania, bez konsultacji lekarskiej i przy niewłaściwym dobraniu dawki (lub bez dodatkowego rozcieńczenia preparatu przed zastosowaniem, stosowane są zazwyczaj roztwory płynu Lugola).
Profilaktyczne przyjmowanie płynu Lugola
Lugola to płyn, który zyskał popularność po katastrofie w Czarnobylu w 1986 r. Wówczas rzeczywiście przyjmowany był profilaktycznie - wówczas płyn Lugola podawano jako środek chroniący tarczycę przed radioaktywnym izotopem jodu.
Obecnie - przy braku zagrożenia promieniowaniem – nie ma takich zaleceń, więc profilaktyczne przyjmowanie płynu nie ma uzasadnienia medycznego (preparat stosowany jest pod nadzorem lekarza – jedynie zewnętrznie).
Płyn Lugola a jodyna
Czy jodyna u płyn Lugola to ta sama substancja? Wbrew często powielanym mitom są to zupełnie różne preparaty. Jodyna to spirytusowy roztwór jodu, a płyn Lugola – wodny. Stężenie substancji aktywnej, zastosowanie, dawkowanie i skutki uboczne są zupełnie inne w obu przypadkach.
Czytaj też: Jodyna - właściwości i zastosowanie
Płyn Lugola – gdzie kupić?
Płyn Lugola – apteka
Płyn Lugola można kupić w aptece (jako roztwór wodny jodu), w postaci płynu, do stosowania zewnętrznego, płukanek lub usuwania nalotu z migdałków. Przed użyciem należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. W Apteline możesz zarezerwować produkt i odebrać w wybranej aptece (zawsze z darmową dostawą do apteki).
>> Jeśli masz wątpliwości – skonsultuj się z lekarzem online lub farmaceutą na czacie Apteline.
