Czy diabetyk może nosić soczewki kontaktowe?

Osoby chorujące na cukrzycę, zwłaszcza wiele lat, mogą cierpieć na bardzo poważne choroby oczu, jak retinopatia cukrzycowa, jaskra wtórna czy zaburzenia refrakcji. Charakterystyczne dla tych pacjentów jest również to, że mają bardzo wrażliwy nabłonek oka. Z drugiej strony chcą żyć w miarę normalnie, chodzić do kina, jeździć na rowerze czy prowadzić samochód, dlatego pytania o możliwość noszenia soczewek pojawiają się bardzo często. Dla wielu osób jest to kwestia estetyki, w okularach nie czują się atrakcyjnie. I mam tutaj dobrą informację – pacjenci z cukrzycą mogą nosić soczewki, nawet przez wiele lat, pod warunkiem że będą je prawidłowo użytkować.

Na rynku jest wiele typów soczewek, od jednodniowych po miesięczne. Które będą odpowiednie dla cukrzyków?

Dla pacjentów z cukrzycą polecane są wyłącznie soczewki jednodniowe, wysokiej klasy. Decyzja o użytkowaniu soczewek musi być poprzedzona wizytą u okulisty i u optyka, którzy zapewne będą pytać pacjenta o rodzaj przyjmowanych leków, czy stosuje insulinę, czy cukrzyca jest wyrównana oraz np. jak często przechodzi infekcje oczu. Jeśli pacjent zdecyduje się na soczewki, musi pozostawać pod stałą ochroną specjalistów. Zatem diabetycy, którzy planują korygować wzrok za pomocą soczewek kontaktowych, powinni zgłosić się do specjalistów mających doświadczenie w leczeniu diabetyków, szczerze odpowiedzieć na ich wszystkie pytania oraz być gotowym na to, by regularnie kontrolować stan oczu już w trakcie użytkowania soczewek.

Jak często diabetycy powinni badać swoje oczy?

Przynajmniej raz w roku pacjent z cukrzycą powinien udać się do okulisty na badanie dna oka, ponieważ to właśnie na dnie oka w pierwszej kolejności widać niekorzystne zmiany powodowane zbyt wysokim poziomem cukru we krwi. Specjalista powinien sprawdzić również pole widzenia oraz refrakcję, czyli załamywanie promieni słonecznych przechodzących przez wszystkie struktury optyczne oka. Z kolei pacjenci noszący soczewki powinni pojawiać się na wizycie kontrolnej zawsze wtedy, gdy coś ich zaniepokoi. Nie wolno im bagatelizować takich sygnałów, jak zaczerwienione oko, pieczenie, ból czy nadmierna suchość w oku.

Z jakimi wadami wzroku najczęściej zmagają się cukrzycy?

Niestety, osób chorujących na cukrzycę mamy coraz więcej i mimo dużego postępu w leczeniu cukrzycy problem powikłań w oczach w tej grupie pacjentów nadal pozostaje aktualny. Z jednej strony problemem jest wpływ hiperglikemii na kondycję oka. Ale trzeba też pamiętać, że inne choroby oczu, takie, które nie wynikają z cukrzycy, postępują u diabetyków niezwykle szybko. To dotyczy nawet wad wzroku: krótkowzroczności i nadwzroczności. Dlatego nawet przy minimalnej wadzie, jak +0,5 czy -0,5 trzeba już nosić okulary lub soczewki kontaktowe. W tym miejscu warto też dodać, że wszelkie poważniejsze problemy ze wzrokiem u diabetyków powinny być konsultowane i leczone w specjalistycznych ośrodkach. Pacjenci powinni mieć stałego okulistę, który będzie mógł oszacować, jak stan oczu zmienia się w czasie. To jest trudne do wychwycenia, jeśli nawet na wizytę chodzi się regularnie, ale co rusz do innych specjalistów.

Załóżmy, że cukrzyk zdecyduje się nosić soczewki. Jak powinien je stosować, aby wada wzroku się nie pogłębiała?

Mądre użytkowanie soczewek nie grozi stanami patologicznymi. Ważne jest, aby cukrzycy nie nosili soczewki przez cały dzień. Powinni wprowadzić w życie zasadę, zgodnie z którą będą zdejmować soczewki po powrocie do domu. Proponuję również, aby przez dwa dni w tygodniu nie nosili soczewek w ogóle, tylko korzystali z okularów. Taki weekend od soczewek dobrze robi. Ale wtedy należy koniecznie stosować inną korekcję, nie wolno chodzić bez okularów. Niezwykle ważna jest też higiena oka, ponieważ oko diabetyka jest szczególnie narażone na urazy. Jeśli zdarzy się tak, że rano po przebudzeniu oko będzie zaklejone, trzeba natychmiast udać się do okulisty. Niepokoić powinno nawet zwykłe zaczerwienienie. Nie wolno doprowadzić do infekcji, ponieważ oczy cukrzyków bardzo wolno się goją. Zmorą są zwłaszcza nawracające stany zapalne brzegów powiek i gradówki oka. A po leczeniu antybiotykiem koniecznie trzeba pojawić się na wizycie kontrolnej u okulisty.

Diabetycy często skarżą się na suchość w oku. Jak sobie z tym poradzić?

Ważne jest długotrwałe nawilżanie oczu. Cukrzyk powinien mieć wzmożoną higienę brzegu powieki, stosować specjalne szampony i chusteczki do brzegów powiek oraz krople na bazie kwasu hialuronowego.

Wspominała Pani, że warto, by pacjenci robili swoim oczom weekend od soczewek. Ale osoby, które ich używają, wiedzą, że po zdjęciu soczewki z oka traci się komfort widzenia.

​W soczewkach widzimy wszystko na sto procent, w okularach – na 95 procent. To jest nieco gorszy komfort widzenia, ale przecież nie zostajemy bez niczego. Natomiast dla zdrowia oka ważne jest to, żeby po zdjęciu soczewek sięgnąć po okulary.

A teraz przejdźmy do grzechów pacjentów. Zapewne mamy ich na liście sporo.

Największą zmorą pacjentów są autodopasowania soczewek za pomocą doktora Google. Nie wolno też na własną rękę zmienić sobie wartości soczewek i producenta – każda soczewka ma inne parametry i inną budowę. Soczewki dobierajmy u specjalisty, nie musi to być okulista, równie dobrze możemy udać się do optometrysty, orefrakcjonisty czy ortoptystki.

Zdarza się, że pacjenci noszą zbyt ciasne soczewki, które uwierają rogówkę i prowadzą do stanów zapalnych oka. Częstym grzechem są przenoszenia soczewek. Ostatnim hitem w gabinecie była pani, która soczewkę jednodniową nosiła kilka miesięcy.

Jedna z pacjentek zakładała też soczewki jedną na drugą, bo zapomniała, że miała soczewkę w oku. Jeden z pacjentów przyszedł do mnie, ponieważ po imprezie sylwestrowej zasnął z soczewką, a następnego dnia nie mógł jej wyjąć W takiej sytuacji należy przyjść do specjalisty, który zakropli oko i wyjmie ją w sposób bezpieczny. Nie polecam spać w soczewkach, lepiej wyciągać je z oka. Chyba że pacjent jedzie na górską wspinaczkę, wtedy lepiej, aby w namiocie tej soczewki nie wyjmował.

Czy na przestrzeni lat może nam się zmienić rozmiar oka?

W wyjątkowych sytuacjach może się zmienić, dlatego że oko pod wpływem soczewek czasem zmienia swoją krzywiznę. Wszystko jest zależne od tego, jak długo nosimy soczewki. Dlatego trzeba sprawdzać wzrok u specjalistów.

Czy astygmatyzm wyklucza noszenie soczewek?

Faktycznie panuje takie przekonanie, że pacjenci z astygmatyzmem nie mogą nosić soczewek kontaktowych. To nieprawda. Od kilku lat wszystkie firmy kontaktologiczne mają taką soczewkę w asortymencie.

A jakie nowości czekają na pacjentów, którzy nie zdecydują się na soczewki. Są jakieś hity w korekcji okularowej?

Mamy nową soczewkę z powłoką blue cut, mamy nowe technologie, czyli soczewki rozluźniające akomodacje. Okulary relaksacyjne tzw. holidaye. Mają specjalne soczewki, dzięki którym nasze oczy się mniej męczą, zwłaszcza gdy pracujemy przy komputerze.