Biotyna: czy jej stosowanie przeciwko wypadaniu włosów ma skutki uboczne?

Biotyna, inaczej witamina B7 lub witamina H, jest dobrze tolerowana – nawet w dużych dawkach bardzo rzadko powoduje skutki uboczne i trudno ją przedawkować. Należy ją jednak stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, ponieważ wysoki poziom biotyny może fałszować wyniki badań.

Kiedy suplementacja biotyny ma sens

Biotyna (witamina B7 lub witamina H) jest przede wszystkim składnikiem pokarmowym. Suplementacja biotyny jest zasadna w przypadku jej niedostatecznego spożycia wraz z pożywieniem, co może się objawiać wypadaniem i zaburzeniem wzrostu włosów, łamliwością paznokci i stanami zapalnymi skóry. Suplementacja biotyny jest zalecana przede wszystkim osobom dorosłym (u dzieci jedynie w przypadku stwierdzenia chorób biotynozależnych, jak np. niedobór biotynidazy, która umożliwia wchłanianie biotyny z pożywienia). Ostrożnie do suplementacji powinny podejść również osoby z cukrzycą, ponieważ biotyna w połączeniu z chromem obniża poziom cukru. Stosowanie biotyny w czasie ciąży i u dzieci powinno odbywać się jedynie na zlecenie lekarza.

Biotyna – skutki uboczne

Biotyna występuje w wielu preparatach farmaceutycznych – zarówno w lekach (po 5 i 10 mg), jak i suplementach diety (od 300 µg do 2,5 mg). Jest jednak nietypową substancją czynną – to jedna z witamin, dla której nie wyznaczono progu toksyczności. Jest dobrze tolerowana, skutki uboczne u pacjentów stosujących lek w postaci biotyny występują rzadko (nie więcej niż u 1 na 1000) lub bardzo rzadko (u 1 lub mniej na 10 tysięcy). Jeśli już wystąpią, są to:

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
• bóle głowy,
• reakcje alergiczne (pokrzywka, wysypka na skórze).

Jak dawkować biotynę bez skutków ubocznych?

W stanach niedoboru biotyny jej dzienna dawka dla osób dorosłych wynosi zwykle 5-10 mg przez okres 4 tygodni. Badania nie wykazały działań niepożądanych przy takim dawkowaniu, nie wykazano ich też u pacjentów z niedoborem biotynidazy przyjmujących doustnie 200 mg biotyny na dzień lub 20 mg dożylnie. Każdy lek należy jednak stosować zgodnie z ulotką lub zaleceniami lekarza.

Co zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych podczas stosowania biotyny?

Stężenie witaminy B7 w organizmie obniżają leki przeciwdrgawkowe (fenytoina, karbamazepina, fenobarbital, kwas walproinowy) oraz hormony steroidowe. Gdy je nagle odstawimy, poziom biotyny może wyraźnie wzrosnąć, co może wywołać wystąpienie wymienionych skutków ubocznych. Podobnie może się zdarzyć w przypadku osób, które rzucają palenie i ograniczają ilość spożywanego alkoholu – to czynniki, które zmniejszają wchłanianie lub przyspieszają metabolizm biotyny.

>> Domowe wcierki do włosów – poznaj 5 łatwych przepisów

Przedawkowanie biotyny

Warto rozróżnić skutki uboczne stosowania biotyny i jej przedawkowanie – to dwa różne pojęcia. Skutki uboczne mogą wystąpić przy stosowaniu dawek terapeutycznych (zalecanych) danej substancji, a ich pojawienie się jest zależnie od tzw. wrażliwości osobniczej na lek. Z kolei objawy przedawkowania występują w przypadku przyjmowania zbyt dużych dawek w podaniu jednorazowym i/lub wielokrotnie w ciągu dnia lub przez dłuższy okres.
Dane dostępne w charakterystyce produktu leczniczego biotyny pokazują, że stosowanie jej w wysokich dawkach (do 300 mg) na dobę przez 24 miesiące było dobrze tolerowane przez pacjentów. Podobne wnioski płyną z badań, w których podawano 9 mg biotyny na dobę przez 4 lata, 10 mg przez 15 dni i 2,5 mg przez 6-15 miesięcy. Dlatego uznaje się, że przedawkowanie biotyny występuje bardzo rzadko i wiąże się z przyjmowaniem ekstremalnie dużych dawek (rzędu kilka tysięcy miligramów). Objawy przedawkowania i toksyczności dla biotyny to bezsenność, wzmożone pragnienie i nasilone oddawanie moczu.

Nadmiar biotyny fałszuje wyniki badań

Chociaż stosowanie biotyny w dużych lub bardzo dużych dawkach ma bardzo ograniczony negatywny wpływ na organizm, to wysoki poziom witaminy B7 fałszuje wyniki wielu badań diagnostycznych. Stosowanie dawki 10 mg wiąże się z zaburzeniem wyników badań hormonów tarczycy, np. TSH, tj. zaniża je, co może wskazywać na nadczynność tarczycy.

>> Suplementy i leki wzmacniające paznokcie i włosy