Arnika – właściwości lecznicze i upiększające. Dlaczego maść z arniki stosuje się na opuchliznę?

Arnika – występowanie

Arnika to roślina należąca do rodziny astrowatych. Na świecie znanych jest około 30 gatunków arniki, a zdecydowana większość rośnie na obszarze Ameryki Północnej. Rośliny mają charakterystyczne żółte kwiaty zebrane w koszyczki. W Polsce występuje tylko jeden gatunek — arnika górska.

Arnika górska

W lecznictwie i kosmetyce wykorzystuje się przede wszystkim arnikę górską i arnikę łąkową. W Polsce arnika górska objęta jest ścisłą ochroną, dlatego aby móc w pełni wykorzystać potencjał arniki w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym, prowadzone są specjalne uprawy.

Uprawa arniki

Arnikę można również posadzić w ogródku. Uprawa wymaga jednak dużej cierpliwości, ponieważ w polskich warunkach arnika rośnie bardzo powoli. Kwiaty arniki należy zbierać zaraz po rozpoczęciu kwitnienia (w czerwcu i lipcu), ponieważ substancje aktywne osiągają wówczas najwyższe stężenie. W przemyśle również wykorzystuje się głównie kwiat arniki (używa się wyłącznie kwiatów z arniki górskiej). Ekstrakty ze świeżej rośliny mają znacznie więcej substancji leczniczych niż te uzyskane z suszu (dlatego wybierając preparaty lecznicze lub kosmetyczne z arniką, warto zwrócić uwagę na skład).

Arnika – właściwości rośliny

Arnika ma wiele cennych składników, a najważniejszymi z nich odpowiedzialnymi za jej działanie terapeutyczne są:

• laktony seskwiterpenowe,
• flawonoidy,
• triterpeny,
• kwasy fenolowe,
• kumaryny,
• karotenoidy,
• irydoidy,
• olejki eteryczne,
• alkaloidy pirolizydynowe.

Jak działa arnika

Arnika wykazuje działanie:

• antybakteryjne,
• przeciwzapalne,
• przeciwbólowe,
• zmniejsza obrzęki,
• wzmacnia ściany naczyń włosowatych.

Arnika — zastosowanie lecznicze i kosmetyczne

Roślina zalecana jest do stosowania miejscowego wyłącznie na nieuszkodzoną skórę, przede wszystkim przy urazach tępych (skręcenia, złamania), obrzękach spowodowanych ukąszeniem owada oraz w bólach reumatycznych.

Maść z arniki na siniaki, rozszerzone naczynka

Preparaty przyspieszają wchłanianie wylewów i wybroczyn, np. maść z arniki na siniaki, żel arnikowy na rozszerzone naczynka, sińce, potłuczenia, obrzmienia.

Arnika na żylaki

Preparaty poprawiają stan naczyń krwionośnych i usprawniają krążenie (np. maść z arniki na żylaki, krem z arniki na naczynka).

Maść z arniką na stłuczenia

Działa przeciwbólowo i przeciwobrzękowo.

Plastry przeciwbólowe z wyciągiem z arniki

Łagodzą bóle mięśni, stawów, bóle menstruacyjne i reumatoidalne, działają rozluźniająco, zmniejszają opuchliznę.

Arnika na oparzenia

Preparaty mają działanie przeciwzapalne, bakteriostatyczne i łagodzą ból, np. maść z arniką górską na oparzenia.  

Nalewka z arniki – do stosowania zewnętrznego

Nalewkę z arniki po rozcieńczeniu z wodą wykorzystuje się do okładów lub płukania jamy ustnej, szczególnie w przypadku aft i stanów zapalnych. Nalewka z koszyczka arniki nie jest przeznaczona do picia!

Arnika – tabletki

Arnika górska jest wykorzystywana do produkcji leków homeopatycznych. W tym przypadku stężenie rośliny jest bardzo niskie, co niweluje ryzyko zatrucia arniką. Granulki z arniką zalecane są głównie wtedy, gdy ze względu na uszkodzenie skóry nie jest możliwe zewnętrzne zastosowanie preparatu. Korzystanie z nich należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Arnika pod oczy

Właściwości przeciwobrzękowe i wzmacniające ściany naczyń krwionośnych arniki wykorzystywane są w kosmetyce głównie do produkcji preparatów pod oczy z arniką. Ich głównym zadaniem jest likwidacja lub zmniejszenie widoczności opuchlizny i zasinień pod oczami. Wśród preparatów na podkrążone oczy można wyróżnić: maść z arniki pod oczy, żel z arniką pod oczy, krem pod oczy z arniką.

Arnika do cery naczynkowej

Działanie rośliny wykorzystuje się również w preparatach do pielęgnacji cery naczynkowej (np. w kremie z arniki do twarzy), trądzikowej (arnika działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie) i dojrzałej (opóźnienie efektów starzenia).

Arnika do włosów

Arnika górska w kosmetyce znajduje zastosowanie również w preparatach do pielęgnacji włosów i skóry głowy, szczególnie u osób z włosami przetłuszczającymi się (działanie antyseptyczne) i wypadającymi (arnika usprawnia mikrokrążenie).

>> Skrzypovita Pro, serum przeciw wypadaniu włosów, 125 ml

Arnika poprawia wygląd skóry

Ze względu na właściwości przeciwobrzękowe (zmniejszenie zastojów limfatycznych) arnika jest też składnikiem preparatów antycellulitowych, maści na blizny oraz w preparatach stosowanych do masażu (olejek z arniki, krem do masażu z arniką). Niektóre preparaty z arniki zawierają dodatkowo wyciągi z innych dobroczynnych roślin (np. maść z arniką z kasztanowcem, żel kasztanowy z arniką, maść żywokostowa z arniką), co pozwala połączyć właściwości obu roślin.

>> Ruszczyk kolczasty na cellulit, pękające naczynka, zaczerwienienie – właściwości, skutki uboczne

Arnika – przeciwskazania do stosowania  

Arnika jest ziołem o stosunkowo silnym działaniu, a niektóre zawarte w niej substancje uznawane są za niebezpieczne, dlatego należy bezwzględnie stosować się do zaleceń producentów preparatów z arniką.

Preparatów z arniki nie należy stosować w przypadku:

• otwartych ran;
• uszkodzeń ciągłości skóry i rozległych otarć naskórka;
• poważnych chorób i stanów zapalnych skóry;
• ciężkich oparzeń (powyżej oparzeń II stopnia).

Osoby z takimi dolegliwościami mogą zastosować doustne tabletki homeopatyczne. Jednak jest to możliwe tylko u pacjentów, którzy:

• nie mają zapalenia żołądka i/albo jelit (również w okresie remisji);
• nie zaobserwowali krwawień z przewodu pokarmowego
• nie mają krwi utajonej w stolcu;
• nie przechodzili stanu przedzawałowego;
• nie stosują terapii glikozydami naparstnicowymi.

Poza użyciem tabletek homeopatycznych arnika jest przeznaczona wyłącznie do użytku zewnętrznego!

Arnika – działania niepożądane

Podobnie jak inne zioła stosowane w nadmiarze, niezgodnie z przeznaczeniem lub przez osoby z nadwrażliwością na zawarte w nich substancje arnika może powodować działania niepożądane. Przy zastosowaniu zewnętrznym skutki uboczne pojawiają się zazwyczaj u osób z nadwrażliwością na którykolwiek składnik preparatu. Może pojawić się ból, nadwrażliwość, świąd, wysypka i zaczerwienienie skóry.

Poważniejsze skutki uboczne mogą wystąpić po doustnym zastosowaniu zbyt dużej dawki preparatu z arniką. Dolegliwości dotyczą wówczas najczęściej przewodu pokarmowego (bóle brzucha, mdłości, wymioty, biegunka). Dodatkowo mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, spadek tętna i osłabienie oddechu, omdlenia oraz zwężenie źrenic.

>> Skąd bierze się uczucie ciężkich nóg i jak sobie z nim radzić?