Zespół PADAM (ang. partial androgen deficiency in aging male) to zespół częściowego niedoboru androgenów u mężczyzn. Termin męskiego klimakterium, czyli okresu po pojawieniu się postępujących wraz z wiekiem mężczyzny niedoborów hormonów androgennych, w literaturze medycznej występuje pod wieloma pojęciami synonimicznymi (m.in. andropauza, męska menopauza, hipogonadyzm o późnym początku). Jak objawia się zespół PADAM?
Zespół PADAM – czym jest zespół częściowego niedoboru androgenów?
Po 50. roku życia u mężczyzn znacznie spada poziom androgenów, czyli hormonów płciowych odpowiadających m.in. za kształtowanie męskich narządów płciowych u płodu. Hormony androgenowe odpowiadają również za rozwój tzw. wtórnych cech płciowych, takich jak barwa głosu, owłosienie, sylwetka. Androgeny to hormony płciowe przeważające u mężczyzn – u kobiet występują w niewielkim stężeniu, a ich wzrost może prowadzić do szeregu zaburzeń, w tym m.in. do maskulinizacji, zaburzenia hormonalnego polegającego na występowaniu u kobiety cech somatycznych męskich.
>> Środki na potencję i libido
>> Leki, suplementy, zioła na prostatę
Zespół PADAM, czyli… męska menopauza?
Termin „zespół PADAM” co prawda oddaje w pewien sposób istotę zmian biologicznych zachodzących w organizmie mężczyzny po 50. roku życia, ale (podobnie jak termin „andropauza”) jest często negowany przez endokrynologów. Warto zwrócić uwagę, że „andropauza” nie oznacza nieodwracalnego zatrzymania funkcji reprodukcyjnych czy hormonalnych u mężczyzny (tak jak menopauza u kobiet), tylko upośledzenie tych funkcji. Prościej: mężczyźni po tzw. andropauzie zachowują często płodność i czynność hormonalną gonad, czyli jąder. Termin „zespół PADAM”, czyli „zespół częściowego niedoboru androgenów w starszym wieku” wydaje się więc być znacznie trafniejszym określeniem zmian hormonalnych u starszych mężczyzn. Mimo to aktualnie w środowiskach zarówno endokrynologicznym, jak i urologicznym częściej stosowanym pojęciem jest TDS (ang. testosterone deficiency syndrome), czyli zespół niedoboru testosteronu.
Czytaj więcej: Co wpływa na płodność u kobiet i mężczyzn?
Inne nazwy zmian hormonalnych u mężczyzn oznaczających zbliżające się wejście w okres starości to m.in.: zespół ADAM (ang. androgen decline in aging men – zespół spadku androgenów u starszych mężczyzn); męskie klimakterium; męska menopauza; zespół EDAM (ang. endocrine deficiency in aging male – niedobór hormonalny u starzejących się mężczyzn); hipogonadyzm mieszany (mixed – combined primary and secondary – hypogonadism).
Hormony płciowe mężczyzn
Aby lepiej zrozumieć, jak objawia się zespół PADAM i jak poziom androgenów wpływa na życie mężczyzny, warto przyjrzeć się roli hormonów płciowych w organizmie. U mężczyzn androgeny produkowane są w jądrach (a konkretnie w komórkach Leydiga, które znajdują się w jądrach) oraz w korze nadnerczy (części: pasmowata i siatkowata).
Androgeny wytwarzane w jądrach to testosteron, 5-alfa-dihydrotestosteron i androsteron. W korze nadnerczy powstają: testosteron (w niewielkich ilościach) i dehydroepiandrosteron (DHEA). Androgeny mają wpływ na spermatogenezę, czyli proces tworzenia i dojrzewania plemników; wpływają na zwiększenie masy mięśniowej i kształtowanie się męskich narządów płciowych. Kluczową rolę w utrzymaniu funkcji seksualnych u mężczyzn odgrywa testosteron – odpowiada m.in. za rozwój męskich narządów płciowych, przyrost masy mięśniowej, rozkład tkanki tłuszczowej, ton głosu, rozwój męskiego typu owłosienia. Spadek testosteronu prowadzi do pogorszenia procesów fizycznych, umysłowych oraz zmniejszenia aktywności seksualnej.
Zespół PADAM – objawy
Możliwe objawy zespołu częściowego niedoboru androgenów u mężczyzn:
- spadek libido;
- zaburzenia wzwodu;
- zmniejszenie objętości jąder;
- zmniejszenie aktywności seksualnej;
- zmniejszenie masy ciała i siły mięśni
- przerzedzenie owłosienia łonowego;
- obniżona gęstość mineralna kości.
Objawy nieswoiste to m.in.: anemia (niedokrwistość); obniżenie energii; brak motywacji; mniejsza pewność siebie; drażliwość; obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej; zaburzenia funkcji poznawczych (gorsza pamięć i koncentracja).
Zespół PADAM – diagnoza
Zespół częściowego niedoboru androgenów u mężczyzn objawia się zmniejszeniem libido i potencji. Dodatkowo mogą wystąpić takie objawy, jak: stałe zmęczenie, pogorszenie samopoczucia, zaburzenia snu, uderzenia gorąca. Lekarz pierwszego kontaktu w takim przypadku prawdopodobnie zleci podstawowe badania (morfologia, badanie cukru we krwi, badanie tarczycy, poziomu lipidów oraz PSA).
>> Morfologia
>> Badanie poziomu cukru (glukozy) we krwi
Wskazana jest też wizyta u urologa i badanie prostaty. Bardzo istotna w diagnostyce zespołu PADAM jest analiza poziomu hormonów (tj. stężenie testosteronu całkowitego, stężenie SHBG – globuliny wiążącej hormony płciowe). Dodatkowo może być wykonany tzw. kwestionariusz Morleya (przystępny test diagnostyczny – zestaw pytań związanych ze zdrowiem fizycznym, sferą intymną i zawodową).
