Leki przeciwhistaminowe są stosowane wspomagająco m.in. w leczeniu atopowego zapalenia skóry i innych zmian skórnych o podłożu alergicznym. Obok kortykosteroidów, nawilżania skóry i diety eliminacyjnej odgrywają istotną rolę w terapii ze względu na działanie przeciwświądowe. Czy warto jej jednak stosować u najmłodszych pacjentów?
Leki przeciwhistaminowe a atopowe zapalenie skóry u dzieci
Leki przeciwhistaminowe (antyhistaminowe) działają w ten sposób, że blokują histaminę (substancję, która jest wydzielana przez organizm po kontakcie z alergenem) przez wiązanie i odwracalne łączenie się z jej receptorem. Leki te można podzielić na dwie generacje:
Czytaj również: Kosmetyki na AZS dla dzieci – jakich składników unikać, a jakie są pożądane
1. Pierwsza (starsza) generacja to: antazolina, difenhydramina, klemastyna, dimetinden, prometazyna, ketotifen, cyproheptadyna i hydroksyzyna.
2. Druga generacja to: cetryzyna, loratadyna, terfenadyna, astemizol, mizolastyna, lewokobastyna, emedastyna, lewocetryzyna, desloratadyna i feksofenadyna.
Leki przeciwhistaminowe w AZS – ich rola
Jednym z głównych objawów występujących u chorych na AZS jest uporczywy świąd, dlatego też główną rolę w terapii atopowego zapalenia skóry odgrywają leki przeciwhistaminowe. Leki przeciwhistaminowe, zwłaszcza drugiej generacji charakteryzują się silnym działaniem przeciwalergicznym i przeciwzapalnym, dzięki temu łagodzą świąd skóry, a także znoszą stan zapalny. Leki dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego oraz mają szybkie i długotrwałe działanie. Przypisuje się im również wysoki stopień bezpieczeństwa.
Dzięki swoim właściwością powodują opóźnienie występowania tzw. marszu alergicznego (m.in. rozwoju astmy). Na pewno warto je stosować, gdyż w dalszej konsekwencji zmniejszają zużycie stosowanych sterydów, wpływając na poprawę samopoczucia i stanu skóry. Leki przeciwhistaminowe niestety nie zwalczają chorób alergicznych, a jedynie usuwają przejściowo ich objawy, co w dłuższej perspektywie nie rozwiązuje problemu choroby.
Leki przeciwhistaminowe −działania niepożądane
Leki przeciwhistaminowe mogą również wywoływać działania niepożądane, choć nie u każdej osoby występują. Głównym działaniem niepożądanym leków I generacji jest:
- senność,
- zawroty głowy,
- suchość w jamie ustnej,
- zatrzymanie moczu,
- zaburzenia widzenia,
- zwiększenie masy ciała czy
- zmniejszenie wydzielania łez.
Wiąże się to z ich działaniem na ośrodek układu nerwowego. U dzieci z AZS cierpiących na zaburzenia snu w wyniku nasilonego świądu wskazane jest stosowanie leków przeciwhistaminowych pierwszej generacji. Działanie nasenne tych leków pomaga przetrwać okres uciążliwych objawów i uniknąć drapania się przez sen. Obecnie z leków przeciwhistaminowych I generacji zaleca się stosowanie hydroksyzyny, która działa również uspokajająco. Leków I generacji nie należy stosować w jaskrze i przeroście gruczołu krokowego.
W przypadku leków II generacji objawy niepożądane ze strony centralnego układu nerwowego występują znacznie rzadziej i mają raczej związek z dużą wrażliwością danej osoby na dany lek. Leki II generacji, w odróżnieniu od I, mogą być stosowane u osób, które dodatkowo cierpią na jaskrę lub przerost gruczołu krokowego. W zasadzie jedynym przeciwwskazaniem do stosowania leków jest nadwrażliwość na te leki. Leki przeciwhistaminowe w zależności od siły działania są dostępne bez recepty bądź na wyraźne zalecenie lekarza.
