Cyklofrenia – co to jest? Objawy, leczenie i charakterystyka choroby

Czym jest cyklofrenia i dlaczego tak trudno ją wykryć?

Cyklofrenia to dawna nazwa choroby afektywnej. Wyróżniamy chorobę afektywną dwubiegunową oraz jednobiegunową. W przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej występują okresy przygnębienia, czyli depresji, oraz pobudzenia z poprawą nastroju, czyli manii lub hipomanii. Chorobę afektywną jednobiegunową charakteryzują natomiast nawracające epizody depresyjne.
Postawienie prawidłowej diagnozy bywa bardzo trudne. Osoby zgłaszające się do lekarza skarżą się często jedynie na obniżenie nastroju, traktując epizody manii jako chwilowy powrót do normy.

Cyklofrenia – objawy, których nie można bagatelizować

Znajomość objawów, które mogą występować w zaburzeniach afektywnych – zarówno jednobiegunowych, jak i dwubiegunowych – będzie bardzo pomocna podczas wizyty u psychiatry. Często zmiany uważane przez chorego za mało istotne mogą być decydujące przy różnicowaniu tych jednostek chorobowych.

Objawy choroby afektywnej jednobiegunowej

W przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej występują jedynie epizody depresyjne. Objawiają się one:

• obniżeniem nastroju,
• utratą zainteresowań i zdolności do cieszenia się,
• zmniejszeniem energii,
• osłabieniem koncentracji,
• niską samooceną,
• problemami ze snem, szczególnie związanymi z wcześniejszym wybudzaniem się,
• zmniejszeniem apetytu,
• myślami samobójczymi.

Po ustąpieniu epizodu depresyjnego następuje poprawa samopoczucia, lecz bardzo nasilone wzmożenie nastroju może sugerować manię, co zmienia diagnozę na chorobę afektywną dwubiegunową. Błędne rozpoznania zdarzają się często, gdyż pacjenci zwykle postrzegają epizody manii jako normę i nie informują o nich lekarza.

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej

Choroba afektywna dwubiegunowa kiedyś określana była mianem psychozy maniakalno-depresyjnej. Ma to związek z jej przebiegiem, w którym pojawiają się zarówno epizody depresji, jak i manii lub hipomanii.

• Stan manii charakteryzuje się znacznym podwyższeniem nastroju oraz pobudzeniem psychoruchowym. Dodatkowo wystąpić mogą:

- drażliwość,

- skłonność do wchodzenia w konflikty,

- łamanie prawa,

- niekontrolowane wydawanie pieniędzy,

- zaciąganie kredytów lub nieprzemyślane inwestycje,

- ryzykowne zachowania seksualne,

- nadużywanie alkoholu lub narkotyków,

- przekonanie o posiadaniu niezwykłych zdolności i byciu lepszym niż inni ludzie.

• W epizodach hipomanii objawy przypominają te występujące w manii, lecz są słabsze, a epizody trwają krócej. Rozpoznanie możliwe jest, jeśli zaburzenie utrzymuje się co najmniej 4 dni. 
• Faza depresyjna w chorobie afektywnej dwubiegunowej wygląda podobnie jak w chorobie jednobiegunowej. Istnieją jednak pewne różnice. W chorobie afektywnej częściej dochodzi do nawrotów, występuje większa drażliwość i nadmierna senność. Zazwyczaj standardowe leki przeciwdepresyjne są nieskuteczne.

Cyklofrenia – leczenie

Prawidłowe rozpoznanie choroby jest kluczowe, gdyż zaburzenia afektywne dwubiegunowe leczy się inaczej niż jednobiegunowe.
W depresji najczęściej stosowane są leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. W niektórych przypadkach wskazane mogą być również leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny oraz trójcykliczne leki przeciwdepresyjne. Efekty terapii pojawiają się zazwyczaj po około 2-4 tygodniach. Nie wolno jednak odstawiać leków na własną rękę. Pacjent powinien je przyjmować przez co najmniej 6 miesięcy.

Z kolei leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej zależy od aktualnie występującej fazy. Zazwyczaj unika się leków przeciwdepresyjnych. Skuteczne są natomiast leki przeciwpsychotyczne, takie jak kwetiapina, olanzapina lub risperidon oraz leki stabilizujące nastrój np. węglan litu, kwas walproinowy i lamotrygina.

Cyklofrenia a schizofrenia – tych chorób nie należy mylić

Cyklofrenia objawia się głównie zaburzeniami związanymi z nastrojem, natomiast w schizofrenii zaburzone jest przede wszystkim myślenie i spostrzeganie. Chorzy wycofują się z dotychczasowego życia, skupiając na życiu wewnętrznym. Myślenie jest rozkojarzone, wystąpić mogą urojenia oraz omamy. Cyklofrenia i schizofrenia to zupełnie inne jednostki chorobowe i nie należy ich ze sobą utożsamiać.

Ich dotknęła cyklofrenia. Znani ludzie, którzy opowiedzieli o chorobie

Choroby psychiczne często są powodem wstydu i wycofania z życia społecznego. Na szczęście coraz więcej osób nie boi się mówić o swoich problemach i przełamuje szkodliwe stereotypy. Na cyklofrenię chorowali lub chorują między innymi Frank Sinatra, Mariah Carey, Robin Williams, Mel Gibson, Amy Winehouse, Sinéad O’Connor, Sting. Udowadniają, że mimo zaburzeń psychicznych można osiągać w życiu ogromne sukcesy. Diagnoza nie jest żadnym wyrokiem, zwłaszcza w obecnych czasach, gdy mamy dostęp do tak wielu skutecznych metod leczenia.