Każdy zastrzyk może spowodować ból, dyskomfort i stres u dziecka. Jak przygotować dziecko do szczepienia lub zastrzyku? Jak złagodzić ból związany ze szczepieniem?
Pierwsze szczepienie, bolesny zastrzyk – jak znieczulić?

Wielu pacjentów, niezależnie od wieku, obawia się szczepień ze względu ból, który może się pojawić podczas wstrzyknięcia. W oparciu o dostępne dane naukowe opracowano zasady postępowania, które mają na celu zmniejszenie dyskomfortu, stresu i bólu podczas szczepień.
Wytyczne dla wszystkich grup wiekowych opracował zespół HELPinKids&Adults (Help Eliminate Pain in Kids and Adults). Zalecenia dotyczą postępowania przed wizytą szczepienną, w trakcie wizyty i w momencie wykonywania szczepienia.
Czytaj również: Kalendarz szczepień obowiązkowych i zalecane szczepienia dla dzieci
Bolesny zastrzyk – jak zminimalizować ból?
Dzieciom podczas szczepienia w gabinecie powinni towarzyszyć rodzice. Obecność bliskiej osoby zmniejsza dyskomfort u dziecka i daje poczucie bezpieczeństwa. Dzieci często odczytują emocje rodziców, dlatego rodzice powinni zachować spokój, nie okazywać zdenerwowania.
Ze starszym dzieckiem warto porozmawiać i przygotować je na wizytę szczepienną. Dziecko powinno wiedzieć, że zastrzyk może zaboleć jednak jest on wykonywany dla jego zdrowia. Poinformowanie dziecka o zbliżającym się zabiegu także jest bardzo ważne.
Jak przygotować dziecko do szczepienia?
Ból związany ze szczepieniem, zgodnie z zaleceniami, można zmniejszać stosując metody fizyczne, psychologiczne oraz farmakologiczne.
Do metod fizycznych zalicza się karmienie piersią dziecka do drugiego roku życia podczas wykonywania szczepienia. Karmienie piersią może złagodzić stres i dyskomfort dziecka, jest też odwróceniem uwagi malucha. Dziecku można także podać smoczek lub roztwór o słodkim smaku (roztwór sacharozy lub glukozy). Zaleca się, by dziecko trzymać na rękach przed, w trakcie oraz po szczepieniu. Starsze dziecko (powyżej trzeciego roku życia) powinno otrzymywać szczepionkę w pozycji siedzącej wyprostowanej. Siedzenie prosto umożliwia poczucie kontroli. Dziecko może siedzieć na kolanach rodziców.
Metodą psychologiczną zalecaną w celu zmniejszenia odczuwania bólu u dzieci jest odwracanie ich uwagi. Dziecko można zainteresować ulubioną zabawką lub poczytać mu książeczkę. Starsze dziecko można zainteresować rozmową czy słuchaniem muzyki.
>> Szczepionka 6w1 − powikłania, skład i przeciwwskazania do szczepienia skojarzonego 6w1
Bolesny zastrzyk – plastry znieczulające i kremy na receptę
Do metod farmakologicznych zmniejszających odczuwanie bólu podczas szczepienia zaliczane są leki miejscowo znieczulające. Produkty znieczulające miejscowo dostępne są w formie plastrów i kremów. Zawierają w swoim składzie lidokainę i prylokainę.
Lekami dostępnymi na receptę są kremy: Emla, Motti, Anesderm. Bez recepty dostępny jest produkt Emla Plaster. Leki znieczulające miejscowo należy zaaplikować na skórę 20-60 minut przed wykonaniem iniekcji. Zastosowanie środka znieczulającego należy wcześniej omówić z lekarzem lub pielęgniarką, gdyż leki te aplikuje się bezpośrednio w miejscu wstrzyknięcia.
Bolesny zastrzyk – co robić w momencie szczepienia?
U wszystkich pacjentów, niezależnie od wieku, wskazane jest unikanie aspiracji podczas domięśniowego wstrzykiwania szczepionek. Aspiracja może zwiększyć ból. W momencie wstrzykiwania szczepionek aspiracja nie jest konieczna, gdyż w miejscu podania zazwyczaj nie przebiegają duże naczynia krwionośne.
Jeżeli na jednej wizycie szczepiennej zaplanowane jest podanie większej liczby szczepionek, bardzo ważna jest ich kolejność. Podawanie szczepionek należy rozpocząć od tych mniej bolesnych. Ostatnie wykonane wstrzyknięcie powinno być tym stosunkowo najbardziej bolesnym.
A jak to wygląda w praktyce?
Bólu związanego ze szczepieniem mogą obawiać się osoby w każdym wieku. Konieczność wykonania zastrzyku budzi większe obawy, stres i dyskomfort u dzieci, które jeszcze nie są świadome dlaczego muszą zostać ukłute igłą.
Żadne z opisanych zaleceń nie uśmierzy całkowicie bólu, może go jednak skutecznie zmniejszyć. W uzasadnionych sytuacjach można zastosować kilka metod zmniejszających odczucia bólowe jednocześnie. Warto podkreślić, że większość opisanych metod nie generuje kosztów lub są to koszty niewielkie.
>> Szczepienia obowiązkowe – kiedy je wykonać i jakie są ich rodzaje?
>> Co zawierają szczepionki 5w1 i 6w1? Wady i zalety szczepionek skojarzonych






