Owsiki u dzieci. Jakie są objawy owsicy u dzieci i jak ją leczyć?

Nawet 60% dzieci w wieku przedszkolnym może być zarażonych owsikami. Pasożyty dostają się do organizmu najczęściej na zanieczyszczonych dłoniach lub przedmiotach, które dziecko wkłada do ust.

Jak wyglądają owsiki u dzieci? 

Owsiki to pasożyty żyjące w ludzkim jelicie. Są białe i nitkowate, w ciągu dwumiesięcznego życia osiągają długość do 1 cm. Połknięte lub wchłonięte wraz z kurzem przez dziecko jajeczka owsików ulegają rozpuszczeniu w dwunastnicy. Uwolnione larwy przechodzą przez jelito cienkie do jelita grubego. W fałdach skóry w okolicach odbytu dorosłe samice składają jaja (głównie w nocy), które przylepiają się do skóry, pościeli, a nawet pyłków kurzu. W ciągu dnia owsiki pozostają zazwyczaj ukryte w jelicie, co sprawia, że infekcja może przebiegać niezauważenie przez długie tygodnie. Po złożeniu jaj samice umierają, a jaja są gotowe do rozpoczęcia kolejnego cyklu rozwojowego pasożytów.  

Owsica u dzieci – jak dochodzi do zarażenia

Nawet 60% dzieci w wieku przedszkolnym może być zarażonych owsikami. Najwięcej zarażeń notuje się jesienią i zimą, co może być związane z gorszymi warunkami higienicznymi i bliskością dzieci w zamkniętych pomieszczeniach. Owsica jest bowiem nazywana chorobą brudnych rąk - pasożyty dostają się do organizmu najczęściej na zanieczyszczonych dłoniach lub przedmiotach, które dziecko wkłada do ust.

W jaki sposób owsiki się przenoszą:

• przeniesienie jajeczek pasożyta na dłoniach i pod paznokciami z okolicy odbytu do ust; to jedna z najczęstszych dróg zakażenia, 

• powrót larw z okolicy odbytu przez odbytnicę do jelita grubego,

• jajeczka są przenoszone na przedmiotach codziennego użytku i wnikają do organizmu drogą inhalacyjną, na przykład wraz z cząstkami kurzu; to mniej powszechna droga zakażenia. 

Objawy owsików u dzieci

Rozpoznanie owsicy u dzieci zazwyczaj nie jest związane z wystąpieniem ciężkich objawów chorobowych, ale pasożytowanie owsików jest bardzo uciążliwe. Najbardziej charakterystycznym objawem infekcji owsikami jest swędzenie w okolicy odbytu, które zazwyczaj pojawia się mniej więcej po 2 tygodniach od zarażenia. To swędzenie jest spowodowane ruchami samic owsika po skórze, które w nocy wychodzą na powierzchnię ciała. Mogą pojawić się także: bruksizm (zgrzytanie zębami podczas snu), zaburzenia apetytu oraz infekcje dróg moczowych i płciowych.

>> Zapalenie pochwy – przyczyny, objawy, leczenie

Owsica u dzieci – czy jest niebezpieczna? 

Owsica nie powinna być bagatelizowana - toksyny wydzielane przez owsiki mogą wpływać u dzieci na opóźnienie rozwoju. Dlatego ważne, aby zgłosić się do lekarza, gdy pojawią się podejrzenia obecności owsików. Lekarz może zlecić badania mikroskopowe lub pobranie próbki wymazowej z okolicy odbytu. Największą pewność daje powtórzenie testów trzykrotnie, co daje 90% szans na wykrycie obecności pasożyta. Wykluczenie choroby jest możliwe po 7 negatywnych wynikach. 

>> Pojemniki na mocz i kał, woreczki

Leczenie owsicy u dzieci

Lekiem pierwszego wyboru w przypadku owsicy jest pyrantel, który jest dostępny bez recepty w postaci zawiesiny doustnej i tabletek. Pyrantel działa w świetle jelita, powodując unieruchomienie i usunięcie owsików z jelit za pomocą ruchów perystaltycznych. Dawkę leku należy dostosować do wieku i masy ciała pacjenta. Całą dawkę na kurację podaje się jednorazowo, a w przypadku nieskuteczności leczenia zaleca się powtórzenie jej po 2–3 tygodniach. Preparat w postaci zawiesiny jest odpowiedni dla dzieci od 2. roku życia, natomiast tabletki mogą być stosowane u dzieci od 6. roku życia i u dorosłych. Leczenie drugiego wyboru polega na stosowaniu preparatów zawierających mebendazol lub albendazol, które są lekami na receptę.  

Owsiki u dzieci – domowe sposoby

Domowym sposobem na owsiki jest przede wszystkim zapobieganie zarażeniu się pasożytami i ich rozprzestrzenianiu się. Jeśli lekarz potwierdzi obecność owsików u dziecka, ważne jest, aby wszyscy domownicy chorego przeszli odpowiednią kurację (to również trzeba skonsultować ze specjalistą, ponieważ nie wszystkie leki na owsiki nadają się na przykład dla kobiet w ciąży).Ważne, aby myć ręce oraz dokładnie myć produkty spożywcze. Jeśli w najbliższym otoczeniu stwierdzimy obecność owsików, warto często zmieniać pościel i ręczniki, by zminimalizować ryzyko przeniesienia infekcji. 

By zapobiegać infekcjom owsikowym, należy: 

• obcinać paznokcie krótko i dbać o to, by były czyste,  

• starannie myć ręce przed posiłkiem i po każdej wizycie w toalecie, 

• dokładnie myć produkty spożywcze

• regularnie zmieniać pościel, ręczniki i bieliznę osobistą, 

• przywiązywać wagę do higieny okolicy odbytu,

• dokładnie sprzątać mieszkanie, włączając w to odkurzanie i zmywanie na mokro. 

>> Higiena intymna kobiet i mężczyzn – jak dbać o higienę miejsc intymnych?