Miażdżyca tętnic szyjnych to wyjątkowo niebezpieczna odmiana zmian zwyrodnieniowych w
tętnicach i żyłach. Tętnice przede wszystkim odpowiadają za dotlenienie mózgu. Dlatego zablokowanie tętnicy blaszką miażdżycową stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.
Tętnice szyjne odpowiadają m.in. za doprowadzenie krwi do narządów znajdujących się w obrębie głowy i szyi. Dzielimy je na zewnętrzną i wewnętrzną. Wewnętrzna odpowiada za doprowadzenie krwi do mózgu, narządu wzroku, a zewnętrzna za ukrwienie twarzy oraz tarczycy.
>> Miażdżyca – objawy, leczenie, rodzaje: miażdżyca kończyn dolnych, miażdżyca aorty, miażdżyca mózgu
Miażdżyca tętnic szyjnych jest złożonym procesem zwyrodnieniowo-zapalnym. Z czasem zaawansowanie tego procesu, na które składa się odkładanie cholesterolu, komórek zapalnych i zwapnień, prowadzi do znacznego pogrubienia ściany tętnicy, wytworzenia blaszek miażdżycowych i w konsekwencji zwężenia światła tętnicy, a w skrajnym przypadku do jej zamknięcia.
Blaszki miażdżycowe o największym nasileniu najczęściej występują w okolicach podziału tętnic oraz w początkowych odcinkach tętnicy szyjnej wewnętrznej i zewnętrznej. Miażdżyca tętnic szyjnych często współistnieje z miażdżycą zlokalizowaną w innych tętnicach, np. wieńcowych lub tętnicach kończyn dolnych.
Objawy miażdżycy tętnic zależą od lokalizacji i stopnia zwężenia tętnicy:
1. Zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej – gdy do tego dochodzi, najbardziej charakterystyczne jest przejściowe zaniewidzenie w jednym oku. Ponadto mogą wystąpić przejściowe objawy neurologiczne, takie jak: drgawki jednej z kończyn, częściowy niedowład po stronie przeciwnej do zwężenia, osłabienie czucia i ruchu dłoni, przedramienia lub całej kończyny, przejściowe zaburzenia mowy.
W zależności od czasu niedokrwienia wyróżniamy:
2. Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej −zwężenie miażdżycowe jest zlokalizowane w początkowym odcinku lewej tętnicy podobojczykowej, w okolicy odejścia lewej tętnicy kręgowej. Powoduje to odwrócenie przepływu w tętnicy kręgowej lewej (krew zamiast płynąć do mózgu, płynie do lewej ręki, mówiąc potocznie „ręka podkrada krew mózgowi i powoduje jego niedokrwienie”). Do objawów w zespole podkradania zaliczamy: zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia mowy, szumy w uszach i zaburzenia słuchu, zaburzenia widzenia.
3. Niedrożność tętnicy szyjnej wewnętrznej −w przypadku zamknięcia tętnicy może nie być żadnych objawów, częściej jednak występuje rozległy udar mózgu. Pojawia się niedowład jednej strony ciała, zaburzenia mowy oraz zaburzenia świadomości do utraty przytomności włącznie. Nagłe zamknięcie tętnicy występuje zazwyczaj w wyniku pęknięcia blaszki miażdżycowej, która ciasno zawężała przepływ w tętnicy lub nieistotnie zawężającej tętnicę.
Miażdżyca tętnic nerkowych często łączy się z powszechnymi chorobami, takimi jak cukrzyca i choroba wieńcowa. W szczególności pacjenci, których te schorzenia dotyczą powinni zdiagnozować się również pod kątem miażdżycy, żeby uniknąć groźnych powikłań.
Miażdżyca w tętnicach jamy brzusznej pojawia się bardzo często, rzadko jednak daje jakiekolwiek objawy. Te, jeśli się pojawiają, to u osób starszych, po 65. roku życia. Najpoważniejszym objawem miażdżycy jest niedokrwienie jelit.
Miażdżyca kończyn dolnych powoduje ich niedokrwienie, a w najgorszym przypadku martwicę. Aby szybko i skutecznie rozpoznać tę chorobę, stosuje się zróżnicowane badania, a następnie dobiera odpowiednie leczenie.
