PMS – objawy. Jak złagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego obejmuje szerokie spektrum objawów psychicznych i somatycznych (fizycznych), które pojawiają się lub  nasilają cyklicznie, przed zbliżającą się miesiączką i ustępują wraz z początkiem nowego cyklu. PMS nie jest diagnozowany na podstawie konkretnych objawów (te mogą być bardzo różne, szacuje się, że może ich być około 200), ale na podstawie tego, kiedy się one pojawiają i jak wpływają na funkcjonowanie kobiety. Nie każde gorsze samopoczucie przed okresem jest syndromem napięcia przedmiesiączkowego. Mówi się o nim wówczas, gdy objawy są na tyle nasilone, że zaburzają codzienne funkcjonowanie (mają wpływ na pracę zawodową, wyniki w szkole, relacje rodzinne i społeczne).

PMS łagodny, umiarkowany i ciężki

• PMS łagodny – nie wpływa na życie osobiste, społeczne, zawodowe.
• PMS umiarkowany – wpływa na życie osobiste, społeczne, zawodowe, ale kobieta jest w stanie funkcjonować i współdziałać z innymi, chociaż nie w pełni możliwości.
• PMS ciężki – brak możliwości funkcjonowania osobistego, społecznego i zawodowego – wycofanie się z aktywności społecznych i zawodowych + oporność na leczenie.

Objawy PMS

Zespół napięcia przedmiesiączkowego może wpływać na samopoczucie, emocje i zachowanie kobiety. Objawy PMS u różnych kobiet mogą być bardzo różne. Co więcej – u tej samej kobiety ich charakter i nasilenie mogą zmieniać się w czasie. Zespół napięcia można zdiagnozować zarówno na podstawie jednego, bardzo nasilonego symptomu, jak i wielu różnych objawów fizycznych i psychicznych.

PMS – objawy somatyczne (fizyczne):

• Wzdęty brzuch
• Wrażliwe piersi
• Wzmożony apetyt
• Bóle głowy
• Bóle mięśni
• Bóle stawów
• Opuchnięte dłonie i stopy
• Pogorszenie stanu skóry (pryszcze, zaskórniki)
• Pogorszenie wyglądu włosów (gorzej się układają, szybciej się przetłuszczają)
• Przybranie na wadze
• Zaparcia lub biegunka

PMS – objawy psychiczne:

• Napięcie, niepokój
• Przygnębienie
• Płacz bez powodu
• Wahania nastroju
• Problemy ze snem
• Unikanie ludzi
• Poczucie przytłoczenia
• Poczucie braku kontroli
• Wybuchowość, rozdrażnienie
• Zmęczenie
• Problemy z koncentracją

U kobiet chorujących przewlekle np. na cukrzycę, astmę, depresję czy na mające silne migreny, objawem zbliżającego się okresu może być zaostrzenie przebiegu choroby podstawowej. U diabetyczek często wzrasta zapotrzebowanie na insulinę, konieczne staje się zwiększenie dawek leku, cukry są mniej stabilne, z powodu dużego apetytu na słodycze trudniej też utrzymać dietę. W przypadku kobiet z depresją może dojść do okresowego pogarszania się nastroju mimo przyjmowanych leków.

>> Produkty na sen, stres, poprawę nastroju

Przyczyny PMS

Nie do końca wiadomo, dlaczego u niektórych kobiet występuje zespół napięcia przedmiesiączkowego. Przyjmuje się, że za stan ten odpowiadają zmiany hormonalne, jakie zachodzą w obrębie cyklu miesięcznego kobiety. Objawy PMS na pewno związane są z fazą lutealną cyklu, trwającą od owulacji do wystąpienia miesiączki. Faza ta trwa 10-12 dni; w tym czasie pod wpływem progesteronu narasta błona śluzowa macicy, przygotowując się na zagnieżdżenie się w niej zapłodnionej komórki jajowej.

Obecnie istnieją dwie hipotezy, próbujące tłumaczyć to zjawisko:

• PMS może mieć związek z działaniem progesteronu i progestagenów – stężenie tych hormonów w drugiej fazie cyklu jest wyższe i niektóre kobiety mogą być na nie bardziej wrażliwe.
• Przyczyną objawów PMS może być działanie neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina. Udowodniono, nasilenie objawów PMS zmniejsza się w przypadku stosowania wybiórczych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.

Papierosy, alkohol, stres i dieta bogata w sól zaostrzają objawy PMS, w szczególności zatrzymywanie wody w organizmie i wzdęcia.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego występuje najczęściej u kobiet:

• Między 20 a 40 rokiem życia
• Które urodziły co najmniej jedno dziecko
• Miały zaburzenia nastroju po porodzie lub  depresję poporodową

Zespół napięcia przedmiesiączkowego występuje w związku z cyklami owulacyjnymi, nie dotyczy młodych dziewczyn, u których przez pierwsze dwa lata od wystąpienia pierwszej miesiączki nie dochodzi do jajeczkowania.

Jak łagodzić objawy PMS?

Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego można łagodzić nie tylko za pomocą leków. Duże znaczenia ma także modyfikacja stylu życia, choć zalecenia by mniej się stresować, za to lepiej wysypiać nie zawsze są możliwe do wprowadzenia w życie, skoro PMS może utrzymywać się nawet przez dwa tygodnie każdego miesiąca. Co robić, aby zespół napięcia jak najmniej dawał się we znaki:

• Bądź aktywna fizycznie (regularnie, przez cały miesiąc)
• Unikaj nadmiaru soli
• Zrezygnuj z używek (alkohol, papierosy, kawa)
• Zdrowo się odżywiaj
• Wysypiaj się
• Unikaj stresu, naucz się, jak sobie z nim radzić

Jakie leki stosuje się przy PMS?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego daje niekiedy tak nasilone objawy, że wymaga leczenia. Leki stosowane przy PMS działają bądź na aktywność hormonalną (tłumią owulację), bądź wpływają na poziomy neuroprzekaźników w mózgu (noradrenalinę, dopaminę i serotoninę).  

Leki stosowana przy PMS

• Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny  (SSRI)

Wiele badań potwierdziło, że SSRI zmniejszają objawy psychiczne PMS, a niekiedy łagodzą także objawy fizyczne. SSRI do leczenia PMS są inicjowane w dawkach niższych niż standardowe dawki zalecane w leczeniu depresji. Z powodu możliwości występowania skutków niepożądanych, takich jak bezsenność i zaburzenia seksualne, SSRI w leczeniu PMS mogą być podawane nie w sposób ciągły, a jedynie w fazie lutealnej.

• Doustne środki antykoncepcyjne

Celem stosowania leków hormonalnych dla złagodzenia objawów PMS jest zahamowania owulacji. Obecnie zaleca się stosowanie dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych nowej generacji.