Odczulanie − skuteczne i bezpieczne leczenie alergii

Odczulanie ma złagodzić objawy wywoływane przez alergen i zmniejszyć zużycie leków antyalergicznych. Wskazaniem do terapii są wywołane alergią sezonowe lub całoroczne choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, takie jak alergiczny nieżyt nosa i spojówek, albo kontrolowana astma oskrzelowa o podłożu alergicznym.

Szczepionki odczulające są stosowane w terapii uczuleń na:

• jady owadów błonkoskrzydłych (pszczół, os, szerszeni),
• pyłki roślin,
• roztocza kurzu domowego.

Odczulanie zapobiega ponadto rozwojowi astmy u osób leczonych z powodu alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa.

Jak to działa?

Podstawowe zasady odczulania

Odczulać można dorosłych i dzieci, które ukończyły 5 lat. Do terapii kwalifikuje lekarz po rozpoznaniu choroby alergicznej i wykazaniu przeciwciał na dany alergen. Trzeba również potwierdzić związek pomiędzy występowaniem objawów choroby alergicznej a narażeniem na działanie alergenu. Innymi słowy dodatni wynik testu alergicznego na dany alergen bez występowania objawów klinicznych nie jest wskazaniem do immunoterapii.

Przebieg immunoterapii

Cały proces trwa od 3 do 5 lat, dokładny schemat terapii ustala alergolog. W trakcie podaje się coraz większe dawki alergenu wywołującego reakcję alergiczną do osiągnięcia indywidualnej dawki maksymalnej, która jest następnie podawana jako dawka podtrzymująca. Preparaty do odczulania dostępne są wyłącznie na receptę.

• Substancja podawana jest we wstrzyknięciu podskórnym zwykle najpierw co 1-2 tygodnie, a potem co miesiąc;
• Preparat w postaci roztworu pod język podaje się codziennie lub 3 razy w tygodniu.

Ze względu na specyfikę odczulania ważne, aby w miarę możliwości wyeliminować alergen ze środowiska, tzn. przyjmować szczepionki poza okresem pyleń. W przypadku alergenów całorocznych rozpoczynamy leczenie w okresie wolnym od dolegliwości (o ile to możliwe).

>> Leki przeciwhistaminowe bez recepty

Odczulanie − bezpieczeństwo

Odczulanie jest bezpieczną metodą leczenia. Przy dokładnym przestrzeganiu odstępów pomiędzy podaniem leku i odpowiednio indywidualizowanym dawkowaniu reakcje niepożądane są rzadkie i przeważnie przebiegają łagodnie.

Do najcięższych powikłań szczepionek odczulających należą:

• obrzęk krtani,
• ciężki napad astmy,
• wstrząs anafilaktyczny.

Działania te mogą wystąpić chwilę po przyjęciu alergenu, stąd zalecenie, aby zostać pół godziny po szczepieniu pod obserwacja personelu medycznego. Przy szczepionce iniekcyjnej w dniu podania unikajmy wysiłku fizycznego, alkoholu, sauny, gorących kąpieli, ponieważ sprzyjają szybszemu wchłanianiu wyciągu alergenowego i zwiększają ryzyko działań niepożądanych.

Wstrząs anafilaktyczny w immunoterapii

Wstrząs anafilaktyczny może wystąpić w kilka sekund lub kilka minut po wstrzyknięciu, często jeszcze przed pojawieniem się reakcji miejscowej. Typowe objawy zwiastunowe to pieczenie, świąd, uczucie gorąca w jamie ustnej i w szczególności na dłoniach i podeszwach stóp. Następnie może pojawić się wysypka, trudności z oddychaniem, ból brzucha lub związane z gwałtownym obniżeniem się ciśnienia krwi zawroty głowy i złe samopoczucie. Inne objawy niepożądane immunoterapii to nieżyt nosa, pokrzywka, a także obrzęk, zaczerwienienie i świąd w miejscu podania szczepionki. Wszystko, co nas niepokoi, natychmiast zgłośmy lekarzowi.

Kiedy odczulanie będzie skuteczne?

Efekty immunoterapii zależą od wielu czynników: właściwej kwalifikacji pacjenta, doboru preparatu, systematyczności podawania, przestrzegania zaleceń lekarza. Jedynie szczepionki przyjmowane systematycznie w regularnych odstępach gwarantują skuteczność, dlatego powinniśmy konsultować się z alergologiem zgodnie z planem leczenia – średnio raz w miesiącu. Wtedy efekty leczenia widać już po około roku. Niestety u osób cierpiących na ostre odmiany astmy i atopowe zapalenie skóry immunoterapia może okazać się nieskuteczna.

>> Sterydy do nosa na alergię – jak działają, kiedy stosować, skutki uboczne