Domowe sposoby na ząbkowanie. Jak złagodzić ból dziąseł podczas ząbkowania?

Pojawienie się wszystkich 20 mlecznych zębów trwa kilkanaście miesięcy. Na ogół proces ten rozpoczyna się około 6 miesiąca, a kończy około 2 roku życia dziecka. Często 3-4 ząbki wyrzynają się w tym samym czasie, co nasila dolegliwości okresu ząbkowania.

Tu kupisz: Preparaty łagodzące objawy ząbkowania, żele, roztwory doustne

Objawy ząbkowania

Najbardziej widocznym symptomem wyrzynających się zębów są podrażnione, rozpulchnione i zaczerwienione dziąsła (objaw miejscowy).

Do ogólnych objawów ząbkowania zalicza się (kolejność wg częstości występowania):

• rozdrażnienie, złe samopoczucie, niespokojny sen
• wzmożone ślinienie,
• ssanie palca, wkładania piąstek do buzi,
• brak łaknienia,
• trudności z zasypianiem, niespokojny sen,
• katar,
• stan podgorączkowy lub gorączka,
• biegunkę,
• wymioty.

Warto zwrócić uwagę, że wkładanie do buzi piąstek i przedmiotów jest nie tylko objawem ząbkowania, ale też naturalnym etapem rozwoju dziecka – w ten sposób poznaje ono otaczającą go rzeczywistość. Etap ten przypada na 6-9 miesiąc życia i pokrywa się z czasem pojawiania się pierwszych zębów. Jako objaw ząbkowania bywa też postrzegana zmiana konsystencji kupki malucha, ale znowu może to być efekt infekcji wirusowych, wynikających z wkładania do buzi różnych przedmiotów. Na tym etapie życia dziecka trzeba zwracać baczną uwagę na to, by w zasięgu dziecka nie było nieodpowiednich przedmiotów – zbyt twardych, które mogą uszkodzić dziąsła oraz brudnych, które mogą doprowadzić do zakażeń.

Czytaj więcej: Emolienty dla niemowląt i dzieci - kąpiel i pielęgnacja małego dziecka.

Sposoby na ząbkowanie

Dla ukojenia bólu związanego z ząbkowaniem dobrze jest podać dziecku schłodzonego gryzaka, czyli specjalnie do tego celu stworzoną zabawkę, o fakturze, która uśmierza swędzenie oraz jest na tyle miękka, że jej gryzienie nie uszkadza dziąseł.

Gryzaki wypełnione wodą, włożone do lodówki mają zmniejszać ból i obrzęk dziąseł. Należy unikać nadmiernego schładzania gryzaków,  w szczególności trzymania ich w zamrażarce. Lekkie obkurczenie naczyń pod wpływem zimna działa przeciwbólowo, trzeba jednak uważać, aby nie doprowadzić do szoku termicznego, czyli zbyt silnego obkurczenia się naczyń krwionośnych.

>>> Preparaty z witaminami D i K dla dzieci

W sklepach dziecięcych dostępne są tekstylne kocyki z pluszowymi główkami zwierzątek. Małe dzieci uwielbiają ssać i gryźć ich rogi. Dostępne są również praktyczne bambusowe śliniaczki. Także wyprane ręczniczki, lekko schłodzone, mogą okazać się dla maluszka atrakcyjną zabawką do ssania w buzi. Na rynku dostępne są także specjalne naszyjniki dla kobiet wykonane z podobnego materiału co gryzaczki dla dzieci.

Podobnie jak zimne gryzaki uśmierzać ból mogą chłodne przekąski – jeśli dziecko zjada już posiłki stałe, można podać mu kawałek schłodzonego banana, arbuza czy melona. Dania takie jak kaszki czy musy owocowe także będą chętniej zjadane, jeśli będą w nieco niższej temperaturze.

Do niefarmakologicznych sposobów na bóle związane z ząbkowaniem zalicza się też masaż dziąseł. Można go wykonać palcem (który najlepiej owinąć pieluszką tetrową) lub przy pomocy specjalnej silikonowej nakładki na palce z wypustkami. Ponieważ błona dziąseł dziecka jest bardzo delikatna, a dodatkowo podrażniona przez wyrzynającego się zęba – masaż musi być delikatny i wykonywany ostrożnie, by nie doszło do uszkodzeń mechanicznych.

>>> Probiotyki i synbiotyki dla dzieci

W okresie ząbkowania szczególnie ważna jest higiena jamy ustnej. Należy regularnie oczyszczać wały dziąsłowe dziecka (palcem owiniętym pieluszką zamoczoną np. w naparze z rumianku), a kiedy pojawią się pierwsze zęby – wprowadzić do higieny miękką szczoteczkę z małą główką i pastę dla najmłodszych (bez fluoru). Częstym problemem higieny jamy ustnej najmłodszych jest nadużywanie pasty do zębów. Nawet ta przeznaczona dla najmłodszych nie powinna być w dużej ilości połykana.

Co kupić na ząbkowanie w aptece?

• żele i maści do smarowania dziąseł o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych, zawierające rumianek, szkarłatkę, rzewień, które można kupić w aptece;
• żele zawierające środki przeciwbakteryjnie i odkażające takie jak: naturalne olejku eteryczne, chlorek cetylopirydoniowy, ksylitol;
• żele, które zawierają hialuronian sodu. Tworzy on warstwę ochronną na powierzchni dziąsła. Wrażliwe miejsca są chronione przed zewnętrznymi czynnikami drażniącymi
• ziołowe herbatki o działaniu kojącym, które podaje się dziecku przed snem;
• rumianek lub szałwię lekarską – bolące dziąsła maluszka można przemywać gazikiem nasączonym naparem z rumianku, złagodzi to stan zapalny dziąseł;
• żele, które zawierają lidokainę - ma ona działanie znieczulające, ale efekt jest niestety krótkotrwały;
• paracetamol i ibuprofen w dawkach dostosowanych do wieku i wagi dziecka, mogą być w formie zawiesiny, czopków  lub syropu przeciwbólowego na ząbkowanie;
• przeciwbólowe czopki na ząbkowanie.

Długotrwałe podawanie leków może powodować różne skutki uboczne, np. biegunki czy bóle brzucha. Smarując dziąsła dziecka żelem o działaniu przeciwbólowym, nawet tym dostępnym bez recepty, należy zwracać uwagę, by dziecko nie połykało nadmiaru preparatu. W ten sposób łatwo może dojść do podrażnienia gardła i przełyku.