Berberyna to związek pochodzenia roślinnego, któremu przypisuje się szerokie działanie prozdrowotne. Największe nadzieje berberyna wzbudza w diabetologii ze względu na potwierdzone w kilku badaniach właściwości obniżania poziomu cukru we krwi. Mówi się, że berberyna może oddziaływać na glikemie równie skutecznie, jak metformina. Jakie jeszcze właściwości ma berberyna? Kto i w jakich dawkach powinien ją przyjmować?
Berberyna – przy cukrzycy, insulinooporności, nadwadze. Właściwości i dawkowanie berberyny
Berberynę pozyskuje się z różnych części wielu roślin, takich jak berberys pospolity, ostryż długi, gorzknik kanadyjski, cynowód chiński, złotonośnik czy winogrona Oregon.
Właściwości berberyny
Substancja ta (alkaloid roślinny) ma długą tradycję stosowania w medycynie chińskiej, gdzie przypisuje się jej właściwości przeciwbakteryjne, przeciwbiegunkowe i przeciwzapalne. Obecnie na całym świecie prowadzone są liczne badania nad aktywnością biologiczną berberyny, szczególnie w zakresie jej wpływu na:
- stężenie cukru we krwi
- insulinooporność
- stężenie cholesterolu
- masę ciała
- ciśnienie tętnicze krwi
Dotychczas przeprowadzone badania są bardzo obiecujące, wynika z nich, że berberyna jest jedną z najbardziej aktywnych substancji roślinnych, a siłę jej działania można porównać do siły działania niektórych leków.
Berberyna przenika do krwiobiegu, a następnie wnika do wnętrza komórek, gdzie pełni różnorodne funkcje. Jedną z głównych jest aktywacja ważnego enzymu (kinazy białkowej aktywowanej przez AMP), który odgrywa bardzo ważną rolę w regulacji metabolizmu.
Berberyna na poziom cukru we krwi
Dotychczas przeprowadzone badania kliniczne potwierdzają skuteczność berberyny w obniżaniu stężenia glukozy.
Hipoglikemizujące właściwości berberyny przypisuje się kilku mechanizmom jej działania.
Berperyna:
- Zmniejsza insulinooporność, dzięki czemu podnosi skuteczność działania endogennej insuliny
- Zwiększa glikolizę, pomagając organizmowi rozkładać cukry w komórkach.
- Zmniejsz produkcję cukru w wątrobie.
- Spowalnia rozkład węglowodanów w jelitach.
- Zwiększa liczbę pożytecznych bakterii w jelitach.
W jednym z badań, w którym wzięło udział 116 pacjentów z cukrzycą typu 2, berberyna przyjmowana w dawce 1000 mg dziennie obniżała poziom cukru we krwi na czczo średnio o 20%, ze 126 do 101 mg / dl. Suplementacja berberyny w tej grupie badanych przyczyniła się do obniżenia odsetka hemoglobiny glikowanej , a także do obniżenia stężenia cholesterolu i trójglicerydów.
Metaanaliza 14 przeprowadzonych dotychczas badań wskazuje, że berberyna jest tak samo skuteczna w obniżaniu stężenia glukozy, jak doustne leki przeciwcukrzycowe, takie jak metformina czy pochodne sulfonylomocznika.
Można ją stosować na wczesnym etapie leczenia cukrzycy typu 2 w połączeniu z konieczną modyfikacją stylu życia (zdrowa dieta, zwiększona aktywność fizyczna. Berberyna może także być przyjmowana na dalszych etapach leczenia cukrzycy typu 2, w połączeniu z innymi lekami obniżającymi poziom cukru we krwi (podobnie jak metformina).
Berberyna a masa ciała
Berberyna może być również skuteczna jako suplement odchudzający. W 12-tygodniowym badaniu z udziałem osób otyłych, 500 mg berberyny przyjmowane trzy razy dziennie powodowało obniżenie masy ciała średnio około 2,5 kg.
Jeszcze bardziej obiecujące wyniki przyniosło badanie na niewielkiej próbie 37 mężczyzn i kobiet z zespołem metabolicznym, którzy przez 3 miesiące przyjmowali po 300 mg berberyny 3 razy dziennie. W tym czasie obniżyli swój wskaźnik masy ciała (BMI) średnio z 31,5 do 27,4 oraz zredukowali ilość tłuszczu trzewnego, który ma negatywny wpływ na wiele parametrów zdrowotnych (np. zwiększa insulinooporność).
Naukowcy podejrzewają, że utrata masy ciała w efekcie przyjmowania berberyny jest spowodowana poprawą funkcji hormonów regulujących spalanie węglowodanów i tłuszczów, takich jak insulina, adiponektyna i leptyna. Wysnuto też hipotezę, że berberyna hamuje wzrost komórek tłuszczowych na poziomie molekularnym.
Planowane są kolejne badania nad skutecznością berberyny w redukcji masy ciała, które obejmą większą liczbę uczestników.
Berberyna a ryzyko chorób serca
Dotychczas przeprowadzone badania wskazują, że berberyna obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów, jednocześnie podnosząc poziom HDL („dobrego”) cholesterolu. Przyjmowana w dłuższej perspektywie, może obniżyć ryzyko chorób serca.
Wyniku 11 badań wskazują, że berberyna:
- Obniża poziom cholesterolu całkowitego
- Obniża poziom cholesterolu LDL
- Obniż poziom trójglicerydów we krwi
- Podnieś poziom cholesterolu HDL
- Obniża stężenie apolipoproteiny B, która odgrywa zasadniczą rolę w metabolizmie lipidów.
Berberyna – w jakich dawkach ją przyjmować
Berberyna ma niską biodostępność i słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, stąd konieczne jest przyjmowanie jej w dość dużych dawkach. Zwykle przyjmuje się 500 mg berberyny 3 razy dziennie przed posiłkami (łącznie 1500 mg dziennie).
Berberyna ma okres półtrwania wynoszący kilka godzin, dlatego konieczne jest rozłożenie dawki na kilka razy dziennie, aby uzyskać jej stabilne stężenie we krwi.
Berberyna, podobnie jak metformina nie prowadzi do hipoglikemii. Do rzadko spotykanych skutków ubocznych przyjmowanie berberyny zalicza się biegunki, wzdęcia, zaparcia, bóle brzucha.
