Mianem wcześniaka określa się każde dziecko, które urodziło się przed 37. tygodniem ciąży. W Polsce najmniejszy wcześniak urodził się w 25. tygodniu ciąży. Rozwój wcześniaków przebiega inaczej, niż rozwój noworodków donoszonych.
Rozwój wcześniaków - waga, karmienie, cechy wcześniactwa

Rozwój wcześniaka został przerwany przedwczesnym porodem, dlatego nie wszystkie narządy zdążyły wykształcić się na tyle, aby spełniać swoją funkcję i umożliwić noworodkowi samodzielne przeżycie poza łonem matki. Im później nastąpił poród i im większy jest wcześniak, tym większa szansa na jego przeżycie i brak powikłań.
Czytaj więcej: Pierwsze chwile noworodka - badania konieczne po porodzie
Cechy wcześniactwa
Stopień rozwoju wcześniaka zależy od tygodnia ciąży, w którym przyszedł na świat oraz od jego masy urodzeniowej. Do najczęstszych nieprawidłowości należą:
- niska masa urodzeniowa,
- niedobór wzrostu,
- przedłużona żółtaczka noworodków,
- zaburzenia neurologiczne,
- niewydolność oddechowa, spowodowana niedorozwojem płuc i brakiem surfaktantu,
- retinopatia wcześniaków, czyli uszkodzenie wzroku.
Czytaj więcej: Karmienie wcześniaka. Jak karmić wcześniaka piersią?
Skóra wcześniaka jest cienka, słabo ucieplona i pokryta meszkiem włosowym. Tłuszczowa tkanka podskórna jest skąpa, przez skórę prześwitują naczynia krwionośne. Narządy wewnętrzne i narządy płciowe nie są do końca wykształcone. U chłopców jądra najczęściej znajdują się jeszcze w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym, a u dziewczynek wargi sromowe są słabo rozwinięte. Wcześniak nie posiada mechanizmów odpornościowych i termoregulacyjnych. U noworodka urodzonego przed 32. tygodniem ciąży nie zdążył wykształcić się odruch ssania, dlatego karmienie wcześniaka odbywa się dożylnie lub przez sondę założoną bezpośrednio do żołądka. Waga wcześniaka zależy od tygodnia ciąży, w którym nastąpił przedwczesny poród i waha się między 2 kilogramy a 500 gramów. Najmniejszy wcześniak w Polsce ważył 400 gramów. Wcześniaki zaraz po porodzie umieszczane są w inkubatorze i zostają podłączone do specjalistycznej aparatury monitorującej parametry życiowe.
Czytaj więcej: Pielęgnacja wcześniaka. Jak dbać o wcześniaka w domu?
Rozwój wcześniaka
W ocenie rozwoju somatycznego wcześniaka bierze się pod uwagę parametry mierzalne: obwód głowy, obwód klatki piersiowej, długość i masę ciała. Oceniając stopień rozwoju wcześniaka, pod uwagę należy wziąć rozwój skorygowany - oblicza się wiek, w którym niemowlę byłoby, gdyby urodziło się o czasie (od wieku dziecka odejmuje się tygodnie, których zabrakło do porodu w 40 tygodniu ciąży). Stopień rozwoju ocenia się, porównując otrzymane wyniki z normami dla wieku i płci, znajdującymi się na siatkach centylowych. Należy zwrócić uwagę także na zachowanie wcześniaka:
- jego aktywność,
- ułożenie ciała,
- wydawanie dźwięków i gaworzenie,
- skupianie wzroku na twarzy mamy i taty; wodzenie wzrokiem za zabawkami,
- napięcie mięśni,
- próby chwytania przedmiotów,
- reagowanie na dźwięki,
- sposób w jaki dziecko je.
>> Wcześniak w domu – jak przygotować wyprawkę dla maluszka?
Dla oceny rozwoju wcześniaka trudno jest opracować ogólne tabele, ponieważ rozwój przebiega indywidualnie i jest zależny od tygodnia ciąży, masy urodzeniowej i kondycji, w jakiej dziecko było po urodzeniu.
Czytaj więcej: Skóra dziecka. Czym różni się od skóry osoby dorosłej?





