Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby jest rodzajem stłuszczenia wątroby, które nie wynika z nadmiernego spożycia alkoholu. Czynnikami ryzyka w przypadku tego rodzaju stłuszczenia wątroby są m.in.: zespół metaboliczny, otyłość, cukrzyca typu 2., nadciśnienie tętnicze, insulinooporność.
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – przyczyny, objawy, dieta
Do niedawna stłuszczeniowa choroba wątroby kojarzona była jedynie z osobami uzależnionymi od alkoholu lub nadużywającymi mocnych trunków. Rozwój medycyny i nowe metody diagnostyczne (m.in. biopsja – badanie histologiczne, badanie ultrasonograficzne) pozwoliły odkryć, że na stłuszczenie wątroby narażone są również osoby, które nie spożywają alkoholu.
>> Tabletki na wątrobę, kapsułki, herbatki na wątrobę
>> Leki na niestrawność, herbatki na trawienie, krople żołądkowe
W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD – nonalcoholic fatty liver disease) – dolegliwością, którą stwierdza się przede wszystkim u osób z cukrzycą typu 2. i zespołem metabolicznym.
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – diagnostyka
Chorobę definiuje się jako występowanie stłuszczenia wątroby w badaniu histologicznym lub badaniach obrazowych przy jednoczesnym niewystępowaniu przyczyn wtórnego zgromadzenia tłuszczu w wątrobie (z powodu alkoholu lub przyjmowania niektórych leków). Obraz histopatologiczny umożliwia podział niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby na dwa rodzaje:
- niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (dodatkowo w chorobie występuje uszkodzenie hepatocytów);
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby (brak uszkodzenia hepatocytów w badaniach).
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby może więc przebiegać z różnym natężeniem i obejmować wiele różnych objawów – u niektórych stwierdza się prosty typ stłuszczenia wątroby, u innych – stłuszczenie wątroby z zapaleniem marskości.
Dodatkowo w przebiegu niektórych typów niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby można stwierdzić skłonności do marskości wątroby i progresję zmian w kierunku niewydolności wątroby czy raka wątroby (np. w niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniu wątroby). Z kolei niealkoholowe stłuszczenie wątroby bez cech zapalnych w wątrobie, uszkodzenia hepatocytów i włóknienia – cechuje się minimalnym ryzykiem rozwoju poważnych powikłań, takich jak niewydolność czy marskość wątroby.
Diagnostyka niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby polega na wykonaniu badań (badanie obrazowe, badanie histologiczne), wykluczeniu w wywiadzie znacznego spożycia alkoholu i innych przyczyn stłuszczenia wątroby oraz wykluczenia innych chorób, które mogą dawać podobne objawy (np. choroba Wilsona, przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby).
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – przyczyny
Przyczynami, a raczej czynnikami ryzyka niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby są: otyłość, dyslipidemia (czyli zaburzenia gospodarki lipidowej), cukrzyca typu 2. , zespół metaboliczny. Nieco mniejszy związek przyczynowy z tą chorobą przypisuje się takim dolegliwościom, jak: obturacyjny bezdech senny, zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy.
Wpływ na zdrowie wątroby ma styl życia – nadwaga i otyłość mogą przyczyniać się do rozwoju stłuszczenia wątroby, podobnie brak aktywności fizycznej oraz przyjmowanie niektórych leków (m.in. leki uspokajające, leki przeciwbólowe oraz leki hormonalne).
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – objawy
Zazwyczaj niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby przebiega bezobjawowo. Możliwe objawy to m.in.:
- przewlekłe zmęczenie;
- osłabienie, złe samopoczucie;
- bóle w nadbrzuszu;
- nagła utrata wagi;
- obrzęki;
- ból brzucha z prawej strony (pod łukiem żebrowym);
- powiększenie wątroby (hepatomegalia);
- powiększenie śledziony (splenomegalia).
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – dieta
Modyfikacje stylu życia, a przede wszystkim redukcja masy ciała, wprowadzenie odpowiednio zbilansowanej diety i zmiana nawyków żywieniowych – to podstawa zaleceń i postępowania u chorych z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby. Celem leczenia jest eliminowanie wszystkich możliwych czynników rozwijających objawy chorób wątroby, czyli przede wszystkim minimalizowanie współwystępujących zaburzeń metabolicznych: zespołu metabolicznego, nadwagi, otyłości, hiperlipidemii.
W diecie zaleca się eliminować utwardzone tłuszcze roślinne, niezdrowe tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i wszystkie produkty, które mogą mieć negatywny wpływ na wątrobę (produkty smażone na głębokim oleju, ostre przyprawy, wędliny i mięso tłuste, kasze grube, pieczywo razowe, żywność głęboko przetworzona, fast food, alkohol).
Dieta powinna więc przyjąć charakter diety lekkostrawnej niskotłuszczowej – węglowodany w diecie przy niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby powinny być dostarczane w postaci puree, drobnych makaronów, średnioziarnistych kasz; białko – w postaci napojów fermentowanych (kefiry, chude sery twarogowe). Warto wykluczyć z diety niektóre warzywa – szczególnie z dużą zawartością celulozy (szpinak, szczaw, kapusta), inne owoce i warzywa najlepiej spożywać w formie gotowanej lub pieczonej.
