Najpopularniejsze na polskim rynku leki przeciwbólowe

Składniki te różnią się od siebie budową, siłą i zakresem działania.

Kwas acetylosalicylowy

Za najbardziej wszechstronny uważa się kwas acetylosalicylowy: oprócz działania przeciwbólowego (również w migrenach), przeciwzapalnego i przeciwgorączkowego może on – zdaniem naukowców z Wielkiej Brytanii – zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory (najlepsze wyniki osiągnięto w przypadku raka przełyku, bo ryzyko zgonu spadło tu o 60 proc., choć dobre statystyki odnotowano również w przypadku raka prostaty, jelit i płuc). Jak często powinno się przyjmować aspirynę, by dała tak dobre rezultaty? Raz dziennie. A ile? Podobno wystarczy jedna piąta tabletki, czyli około 75 miligramów (mg). Dodatkowo kwas acetylosalicylowy sprawdza się jako lek przeciwzakrzepowy, pod warunkiem jednak, że jest stosowany regularnie przez dłuższy czas.

Ibuprofen

Ibuprofen stosowany jest w leczeniu stanu zapalnego, który jest jedną z przyczyn bólu. Działa też przeciwgorączkowo oraz – podobnie jak kwas acetylosalicylowy, ale w mniejszym stopniu – hamuje zlepianie płytek krwi i zmniejsza jej krzepliwość. Ibuprofen nie kumuluje się w organizmie. Wydalany jest z moczem w 60 do nawet 90 proc. w postaci metabolitów, czyli związków organicznych, które nie są bezpośrednio potrzebne do wzrostu i rozwoju organizmu. Stosunkowo niedawno dziennikarze brytyjskiego magazynu „The Telegraph” poinformowali, że przeprowadzane m.in. na muchach badania laboratoryjne dowiodły, iż ibuprofen przyjmowany regularnie jest w stanie przedłużyć życie owadów o okres odpowiadający 12 latom życia człowieka. Muchy, którym podawano lek, miały nie tylko żyć dłużej, ale i wyróżniały się lepszą kondycją i zdrowiem.

Paracetamol

Paracetamol to przede wszystkim lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym; działanie przeciwzapalne jest tu znikome w porównaniu z ibuprofenem czy kwasem acetylosalicylowym. Paracetamol nie sprawdza się też, w odróżnieniu od kwasu acetylosalicylowego, jako lek przeciwzakrzepowy. O substancji tej warto wiedzieć, że dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi po około 30 minutach. Efekt przeciwbólowy utrzymuje się średnio przez 4 godziny.

Razem czy osobno?

Nie powinno się zażywać jednocześnie kilku leków przeciwbólowych, bo jeśli zawierają tę samą substancję, istnieje ryzyko przedawkowania (najwięcej polekowych uszkodzeń wątroby wynika z przedawkowania paracetamolu).

Jeśli natomiast zażywamy różne substancje przeciwbólowe, to bardzo prawdopodobne jest, że nie można ich ze sobą łączyć, jak w przypadku kwasu acetylosalicylowego i wspomnianego już paracetamolu. Tego drugiego nie wolno przyjmować też m.in. z barbituranami oraz niektórymi lekami przeciwwirusowymi.

Warto też wiedzieć, że interakcja, czyli wzajemne oddziaływanie na siebie leków, może w znaczący sposób modyfikować działanie poszczególnych leków, np. kwas acetylosalicylowy stosowany jednocześnie z metotreksatem nasila toksyczne działanie tego przeciwnowotworowego leku na szpik kostny, a przyjmowany z lekami przeciwzakrzepowymi wydłuża czas krwawienia i zwiększa ryzyko wystąpienia krwotoku.

Jednoczesne przyjmowanie różnych leków przeciwbólowych może też wywoływać takie skutki uboczne jak krwawienia z przewodu pokarmowego, nudności, wymioty, biegunki, bóle brzucha, bóle i zawroty głowy czy zmiany skórne. Co ciekawe, takie niepożądane objawy mogą się pojawić już po kilku minutach, ale także po kilkunastu godzinach czy nawet po kilku dniach.

Połykać rozgryzione czy w całości?

Nie należy rozgryzać drażetek i kapsułek. Ich osłonka jest po to, by lek „oszczędził” żołądek i zaczął się wchłaniać dopiero w jelicie cienkim. Ale nie tylko o ochronę żołądka tu chodzi. Rozgryzienie niektórych kapsułek może spowodować, że lek w ogóle nie zadziała, ponieważ zniszczy go kwas żołądkowy.

Nie tylko tabletki

Leki przeciwbólowe dostępne są nie tylko w formie drażetek, kapsułek, tabletek musujących czy szeroko reklamowanych żeli, maści i syropów dla dzieci, ale też w formie plastrów, aerozoli, kiedyś bardzo popularnych czopków czy saszetek. W ofercieApteline.pl jest dostępna szeroka gama środków przeciwbólych.

Plastry przeciwbólowe

Plastry przeciwbólowe to np. plastry rozgrzewające i chłodzące. Pierwsze przynoszą ulgę m.in. w bólach pleców, mięśni, karku, szyi czy stawów. Takie plastry mogą zawierać różne składniki, w tym salicylan glikolu, sproszkowane żelazo, węgiel drzewny bądź kapsaicynę. Plastry chłodzące polecane są natomiast przy siniakach lub obrzękach spowodowanych np. stłuczeniem. Często zawierają mentol i olejki eteryczne o działaniu chłodzącym, dzięki czemu ból jest mniej odczuwalny, a siniak lub obrzęk zmniejsza się szybciej. Na receptę można też kupić plastry dla pacjentów w stanie terminalnym – to plastry z morfiną, a więc działające silnie przeciwbólowo.

Aerozole przeciwbólowe

Aerozole przeciwbólowe polecane są do uśmierzania nawet ostrego bólu. Dzięki odpowiednio dobranym substancjom czynnym, takim jak diklofenak, indometacyna czy etofenamat, preparaty takie są zazwyczaj stosowane w leczeniu stanów zapalnych spowodowanych mniejszymi lub większymi kontuzjami, leczeniu urazów takich jak skręcenia czy stłuczenia, naciągnięć mięśni i obrzęków stawów, stanów zapalnych tkanek miękkich i w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa, kolanowych, barkowych i reumatyzmu pozastawowego.

Czopki przeciwbólowe

Czopki przeciwbólowe polecane są do stosowania zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci już od 3. miesiąca życia (oczywiście inne dawki przeznaczone są dla dorosłych, a inne dla dzieci). Ta forma leku, poza działaniem przeciwbólowym, ma często właściwości przeciwgorączkowe. Czopki można stosować do zwalczania dolegliwości bólowych różnego pochodzenia: od bolesnego ząbkowania, bólu po szczepieniach po leczenie objawowe stanów grypopodobnych i przeziębień. Substancją czynną jest tu często paracetamol lub ibuprofen.

Saszetki, czyli proszek lub granulat o działaniu przeciwbólowym do bezpośredniego rozpuszczenia w wodzie, mają w swoim składzie różne substancje, zazwyczaj o dużym stężeniu, np. deksketoprofen i kwas acetylosalicylowy. Saszetki zalecane są często w ostrych bólach różnego pochodzenia.

Kiedy najwyższa skuteczność?

Działające po 20-30 minutach leki przeciwbólowe są najskuteczniejsze, jeśli zażyjemy je od razu, gdy ból się pojawi, natomiast jeśli chodzi o częstotliwość przyjmowania, powinniśmy się kierować zaleceniami lekarza lub informacjami zamieszczonymi w ulotce przygotowanej przez producenta leku. Zazwyczaj jednak zaleca się przyjmowanie od 1 do 2 tabletek co 4 godziny.

Pamiętajmy, że przeciwbólowe leki rozpuszczalne – tabletki musujące, saszetki – działają szybciej i silniej niż preparaty doustne takie jak kapsułki, a leki przeciwbólowe w czopkach – najszybciej i najsilniej (zawarta w nich substancja aktywna od razu trafia do krwiobiegu).

Uwaga!

Leków przeciwbólowych nie wolno łączyć z alkoholem oraz przyjmować na pusty żołądek. W pierwszym przypadku w trosce o wątrobę, ponieważ może dojść do jej uszkodzenia, w drugim – o układ pokarmowy (środki przeciwbólowe zwiększają niebezpieczeństwo krwawień z żołądka).

Leków przeciwbólowych nie powinny przyjmować – albo powinny to robić jedynie pod nadzorem lekarza – osoby uczulone na którąś z obecnych w nich substancji czynnych, doświadczające krwawień z układu pokarmowego, mające chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, problemy z wątrobą, nerkami lub cierpiące na dolegliwości sercowe. 

Dorosłemu – o ile lekarz nie zaleci inaczej – nie wolno zażyć więcej niż 4 g paracetamolu w ciągu 24 godzin oraz stosować go dłużej niż 5 dni.