Karaluch (karaczan wschodni) to insekt występujący na całej kuli ziemskiej. Potrafi się przystosować do trudnych warunków życia. Obecność karaluchów w domu jest bardzo nieprzyjemna i powoduje duży dyskomfort. Owad ten stwarza także zagrożenie dla ludzi i zwierząt, przenosząc mikroorganizmy chorobotwórcze. Jak rozpoznać karaluchy i pozbyć się ich z domu?
Karaluchy w domu. Czy karaluchy gryzą? Czy są groźne dla zdrowia?

Jak wygląda karaluch?
Nie wszyscy mogą wiedzieć, jak wyglądają karaluchy. Można je łatwo pomylić z innymi, zupełnie niegroźnymi owadami. Karaluchy mają owalne, spłaszczone ciała i wydłużony kształt. Dorosłe osobniki mogą osiągać od kilku do kilkunastu centymetrów długości. Większość karaluchów ma ciemnobrunatne lub czarne ciało, pokryte twardym pancerzem. Męskie osobniki karaluchów mają skrzydła.
Owad podobny do karalucha - z czym można go pomylić?
Karaluch może wyglądem przypominać prusaka lub niektóre chrząszcze. Są to wprawdzie różne gatunki owadów, ale mogą mieć pewne wizualne podobieństwa, zwłaszcza dla niewprawnego oka. Prusaki są mniejsze od karaluchów. Podobnie jak one są aktywne głównie w nocy i preferują ciepłe, wilgotne środowiska. Tak jak karaluchy, prusaki są uważane za szkodniki, ponieważ mogą przenosić bakterie i być źródłem alergenów. Prusaki są nieco bardziej skryte niż karaluchy, ale ich obecność rzadko pozostaje niezauważona i również wymaga zdecydowanych przeciwdziałań.
Karaluchy i chrząszcze mają segmentowane ciała, składające się z głowy, tułowia i odwłoka. Zarówno karaluchy, jak i niektóre chrząszcze potrafią żyć w różnych środowiskach, a chrząszcze nierzadko przez pomyłkę lub przypadek znajdują się także w naszych domach. Ciemny, podłużny chrząszcz o długich czułkach może być mylnie uznany za karalucha. Kluczowe dla rozpoznania, czy mamy w domu niegroźnego gościa, czy poważny problem, może być zwrócenie uwagi na okoliczności, w jakich się go spotkało.
Prusak - owad często mylony z karaluchem
Chrząszcz, którego na pierwszy rzut oka można pomylić z karaczanami
Gdzie chowają się karaluchy?
By upewnić się, że mamy do czynienia z karaluchami w domu, nie mając pewności co do wyglądu owada, warto zwrócić uwagę na miejsce, w jakim został zauważony. W przypadku karaluchów i prusaków często są to newralgiczne miejsca jak kuchnia czy łazienka. Ważne jest także, czy owad występuje pojedynczo - jeśli w domu jest ich więcej, to rośnie prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z karaluchami lub prusakami.
Czy karaluchy gryzą?
Karaluchy są owadami, które co do zasady nie gryzą ludzi. Preferują unikanie kontaktu i raczej starają się utrzymywać się z dala od człowieka. Są z natury wszystkożerne, ale krew nie należy do pokarmów, do których pobierania są przystosowane. Nie są pasożytami ludzi ani zwierząt.
Czy karaluchy są groźne dla zdrowia?
Karaluchy są uważane za szkodniki i mogą stanowić pewne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Owady te mogą przenosić różne drobnoustroje chorobotwórcze, takie jak:
- bakterie,
- wirusy,
- grzyby,
- pasożyty.
Przechodząc przez zanieczyszczone miejsca karaluchy mogą zebrać mikroorganizmy na swoim ciele lub odchodach. Karaluchy mogą także wywoływać alergie u niektórych osób.
>> Leki i preparaty na alergię
Karaluchy w domu - jak sprawdzić, czy w domu są karaluchy?
Karaluchy preferują ukrywanie się w szczelinach i niewidocznych miejscach. Jeśli podejrzewasz obecność karaluchów w swoim domu sprawdź pomieszczenia, takie jak:
- kuchnia,
- łazienka,
- spiżarnia,
zwłaszcza w pobliżu zasłoniętych obszarów, typu:
- wnęki,
- szafki,
- sprzęty kuchenne.
Karaluchy zostawiają ślady w postaci odchodów. Przeszukaj obszary, gdzie podejrzewasz ich obecność i zwróć uwagę na małe czarne punkciki, które mogą przypominać mieloną kawę lub ziarenka pieprzu. Silny, nieprzyjemny zapach, który przypomina pleśń lub odór śmietnika, może wskazywać na obecność większej populacji karaluchów.
Skąd się biorą karaluchy w domu?
Karaluchy mogą wtargnąć do budynków przez:
- szczeliny,
- pęknięcia w ścianach,
- okna,
- drzwi,
- wentylacje,
- inne otwory.
Inna możliwością jest też przenoszenie karaluchów przez ludzi. Mogą przybyć do domu wraz z używanymi meblami, sprzętem lub innymi przedmiotami, które były wcześniej zainfekowane. Warto wspomnieć także, że jaja i małe karaluchy mogą być przenoszone przez inne owady, takie jak mrówki, termity czy pluskwy.
>> Alergia skórna - maści na alergię, kremy, balsamy i żele
Gniazdo karaluchów
Karaluchy nie budują skomplikowanych gniazd czy kolonii. Są to owady, które preferują ukrywanie się w zacienionych i niedostępnych miejscach, takich jak szczeliny w ścianach, podłogach, szafkach kuchennych, kanalizacja, wnęki i inne zakamarki. Tam też można znaleźć ich siedliska.
Jak się pozbyć karaluchów?
Aby skutecznie pozbyć się karaluchów należy być konsekwentnym i cierpliwym w procesie eliminacji karaluchów. Gniazda karaluchów mogą być trudne do zwalczenia i mogą wymagać wielokrotnego działania.
Czego nie lubią karaluchy?
Karaluchy nie lubią czystych pomieszczeń. Kluczowe jest więc regularne sprzątanie domu, zwłaszcza obszarów, w których może gromadzić się jedzenie i wilgoć. Usuwanie odpadków pomogą ograniczyć dostępne pożywienie i schronienie dla karaluchów. Zaleca się zastosowanie kompleksowego podejścia, takiego jak:
- utrzymanie czystości,
- uszczelnianie szczelin,
- usuwanie pożywienia z łatwo dostępnych miejsc.
Pułapki na karaluchy
Pułapki na karaluchy mogą być skutecznym narzędziem w kontroli i redukcji populacji tych owadów. Pułapki na klej są wykonane z lepkiej powierzchni, na którą karaluchy się przyklejają, gdy na nią wchodzą. Inną formą są pułapki z trucizną. Pamiętaj, że pułapki na klej mogą być nieodpowiednie w miejscach, gdzie dzieci lub zwierzęta domowe mogą mieć dostęp.
Środki na karaluchy
Można zastosować środki owadobójcze w postaci sprayów lub proszków, które są dostępne w sklepach. Wybieraj produkty bezpieczne dla domowników i postępuj zgodnie z instrukcjami producenta. W przypadku poważnej inwazji karaluchów lub trudności w eliminacji ich populacji, warto skonsultować się z profesjonalistą od zwalczania szkodników.
1. Robinson W. H., Urban Insects and Arachnids: A Handbook of Urban Entomology. Cambridge University Press, 2005
2. Szadkowska I., Jurewicz A., Karaluchy - charakterystyka, przenoszone choroby, zapobieganie. Jak się ich pozbyć z domu?, 2021, www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,karaluchy---jak-sie-ich-pozbyc-z-domu-,artykul,86861325.html
3. Gliwicki Zakład Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji, Karaluchy, www.gzddd.pl/szkodniki/owady-biegajace/karaluchy.html
4. Zahradnik J., (tłum. Garbarczyk M., Garbarczyk H), Owady: przewodnik, Multico, Warszawa 2000