Gonadotropina kosmówkowa to hormon, produkowany w czasie ciąży przez rozwijający się zarodek, następnie przez łożysko. Powinna wytwarzać i odpowiadać za prawidłowy poziom progesteronu. Wykorzystywana jest w charakterze testu ciążowego oraz markera nowotworowego. Jakie są normy dla badania HCG?
Gonadotropina kosmówkowa – znaczenie hormonu dla utrzymania ciąży. Badanie poziomu gonadotropiny, normy
Gonadotropina kosmówkowa (ang. human chorionic gonadotropin – HCG, hCG) składa się z dwóch podjednostek typu alfa i beta, które są obecne w surowicy także w pojedynczych postaciach. W prawidłowych warunkach HCG występuje jedynie u zapłodnionych kobiet.Badanie poziomu HCG wykonuje się, by potwierdzić lub wykluczyć ciążę.
Gonadotropina kosmówkowa a test ciążowy
Stężenie HCG wzrasta w trakcie ciąży. Hormon HCG jest wytwarzany przez zarodek już po 6–12 dniach od zapłodnienia, co daje możliwość oznaczenia tego hormonu w testach ciążowych.
Podwyższony poziom HCG w moczu pojawia się już po 7 dniach od zapłodnienia, można to potwierdzić wykonując dostępny w aptekach test ciążowy. Apteczne testy ciążowe wykrywają HCG w moczu, najlepiej z porannego, wtedy kobieta może dowiedzieć się, że doszło do zapłodnienia. Aby jednak precyzyjnie określić poziom hormonu, należy wykonać badanie laboratoryjne z moczu lub z krwi. Testy laboratoryjne z krwi - wykorzystujące gonadotropinę komórkową są wiarygodne, gdy zostały wykonane po 10 dniach od dnia spodziewanej miesiączki.
>>> Suplementy diety na płodność. Testy owulacyjne
Normy gonadotropiny kosmówkowej w ciąży
Normy poziomu HCG są zależne od etapu ciąży. Prawidłowy przyrost gonadotropiny kosmówkowej oznacza, że ciąża rozwija się prawidłowo.
Niski poziom HCG (poniżej 5 mIU/ml) oznacza, że kobieta nie jest w ciąży. Jeśli wynik badania przekracza 25 mIU/ml uznaje się go za dodatni, a tym samym potwierdza zapłodnienie. Gdy wartość waha się między 25 mIU/ml a 5 mIU/ml konieczne jest ponowne wykonanie testu.
Normy poziomu gonadotropiny kosmówkowej u ciężarnych wynoszą:
5–50 mlU/ml – do 3. tygodnia ciąży,
- 5–426 mlU/ml – około 4. tygodnia ciąży,
- 18–7340 mlU/ml – 5. tydzień ciąży,
- 1080–56 500 mlU/ml – 6. tydzień ciąży,
- 7650–229 000 mlU/ml – od 7. do 8. tygodnia ciąży,
- 25 700–288 000 mlU/ml – od 9. do 12. tygodnia ciąży,
- 13 300–254 000 mlU/ml – od 13. do 16. tygodnia ciąży,
- 4060–165 400 mlU/ ml – od 17. do 24. tygodnia ciąży,
- 3640–117 000 mlU/ml – od 25. do 40. tygodnia ciąży.
>>> Suplementy dla kobiet w ciąży. Witaminy, minerały
Funkcje HCG w ciąży
Rolą gonadotropiny kosmówkowej w przypadku płodów męskich jest pobudzenie komórek jąder do produkcji testosteronu.
Ponadto gonadotropina zwiększa ilość hormonów tarczycy w życiu płodowym, co pozytywnie wpływa na nierozwiniętą przysadkę mózgową.
HCG osłabia układ odpornościowy kobiety w ciąży, dlatego komórki odpornościowe matki nie traktują płodu jako ciała obcego i nie niszczą go.
Gonadotropina kosmówkowa przyczynia się również do zwiększonego wchłaniania wartości odżywczych z krwi matki, co daje możliwość zgromadzenia większej ilości energii niezbędnej do rozwoju płodu. HCG ma wpływ na organizm kobiety poprzez ingerencję w metabolizm cukrów i tłuszczów.
Gonadotropina a stymulacja owulacji
Gonadotropiny stosuje się jako leki, które służą stymulacji owulacji. Hormony podaje się w zastrzykach (w mniejszych dawkach niż w przypadku przygotowania do procedury in vitro). Najczęściej zastrzyki przyjmuje się przez tydzień od 2-4 dnia cyklu. Leczenie gonadotropinami stosuje się w przypadkach zaburzenia funkcji układu podwzgórzowo-przysadkowego.
Podczas leczenia gonadotropinami, lekarz, w odpowiednim dniu cyklu, przez badanie USG monitoruje liczbę wytwarzanych pęcherzyków. Kiedy pęcherzyki osiągną odpowiednie wymiary (ok. 17-20 mm średnicy) to jest to sygnał, że należy przyjąć jeszcze jeden lek w zastrzyku. Będzie to hormon HCG, który ma wspomóc uwolnienie komórki jajowej z pęcherzyka Graafa. HCG pozyskuje się z moczu kobiet ciężarnych (np. Pregnyl). W dniu w którym została podana gonadotropina kosmówkowa i w dniu następnym zaleca się parze odbycie stosunku.
Czytaj więcej: Test owulacyjny dla kobiet - zasady działania
Najważniejsze zagrożenia związane z terapią gonadotropinami to:
- ciąża mnoga,
- poronienie,
- zespół nadmiernej stymulacji jajników.
Podczas leczenia gonadotropinami kobiety mogą doświadczać wahań nastroju, bólów głowy, bólów brzucha i wzdęć, a także bolesności piersi. W miejscu wstrzyknięcia może pojawić się obrzęk lub wysypka.
Tu zarezerwujesz: Testy owulacyjne
Nieprawidłowy poziom HCG
Zaburzenia wydzielania HCG świadczą o nieprawidłowościach w przebiegu ciąży. Mogą oznaczać:
- pozamaciczny rozwój płodu,
- ciążę bliźniaczą,
- niepełne poronienie,
- niewydolność łożyska,
- śmierć płodu.
Niski poziom gonadotropiny kosmówkowej u kobiety w ciąży może również być wskaźnikiem niepowodzeń procedury zapłodnienia in vitro.
Badanie poziomu HCG pozwala również wykryć chromosomalne wady płodu:
- zespół Downa (trisomia 21) - wysoki poziom HCG,
- zespół Edwardsa (trisomia 18) - obniżony poziom hormonu w drugim trymestrze,
- zespół Patau (trisomia 13),
- wady morfologiczne centralnego układu nerwowego płodu.
Gonadotropina kosmówkowa jako marker nowotworowy
U mężczyzn i kobiet, które nie są w ciąży - obecność HCG - może wskazywać na istnienie zmian nowotworowych, które powodują wytwarzanie gonadotropiny kosmówkowej. HCG wykorzystywane jest jako marker nowotworowy, czyli substancja, której obecność stwierdza się we krwi osób chorych na raka.
Badanie stężenia HCG jest zlecane w celu:
- zdiagnozowania chorób trofoblastu: zaśniad groniasty, zaśniad inwazyjny, rak kosmówki, nabłoniak kosmówkowy złośliwy;
- różnicowaniu łagodnych (zaśniad groniasty, zaśniad inwazyjny) i złośliwych nowotworów trofoblastu (rak kosmówki, nabłoniak kosmówkowy złośliwy).
Gonadotropina kosmówkowa może być wydzielana przez tkanki nowotworowe (najczęściej komórki nowotworów złośliwych) w przebiegu:
- raka jąder,
- raka jajników,
- nowotworu trzustki,
- raka wątroby,
- raka jelita grubego,
- raka żołądka,
- nowotwór macicy,
- nowotwór pęcherza moczowego,
- raka płuc.
Markery nowotworowe wykorzystujące poziom gonadotropiny kosmówkowej oznacza się w:
- surowicy krwi,
- płynie mózgowo-rdzeniowym,
- płynie wysiękowym z otrzewnej,
- płynie wysiękowym z jamy płucnej,
- w ślinie,
- w żółci,
- w zawartości torbieli.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące gonadotropiny kosmówkowej
Gonadotropina kosmówkowa (HCG) to hormon wydzielany w organizmie kobiety podczas cyklu miesiączkowego. Jest jednym z najważniejszych hormonów białkowych, związanych z przebiegiem ciąży. Wyróżnia się gonadotropinę alfa oraz beta, przy czym na potrzeby stwierdzenia zapłodnienia decydujące znaczenie ma właśnie beta-HCG. Zadaniem gonadotropiny jest utrzymanie funkcji ciałka żółtego, które powstaje po uwolnieniu komórki jajowej. Jeżeli w danym cyklu miesiączkowym nie dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej, hormon gonadotropiny kosmówkowej nie jest produkowany.
Poziom gonadotropiny kosmówkowej powinny weryfikować kobiety, które starają się o dziecko. Jeżeli wystąpienie okresu się opóźnia, może być to znak, że doszło do zapłodnienia. Badanie HCG pozwala potwierdzić lub wykluczyć ciążę. Test warto jednak przeprowadzić w terminie spodziewanej miesiączki. Zlecenie go zbyt wcześnie może spowodować otrzymanie wyniku fałszywie ujemnego. Stężenie gonadotropiny kosmówkowej jest też wykorzystywane jako marker nowotworowy, m.in. w przypadku pacjentów, u których podejrzewa się raka jajników (u kobiet) lub jąder (u mężczyzn).
Hormon gonadotropiny kosmówkowej jest wytwarzany przez zarodek już od szóstej doby po zapłodnieniu. Dzięki temu bardzo szybko jest możliwe oznaczenie jego poziomu oraz wykonanie testu ciążowego. Najwyższe stężenie gonadotropiny występuje w 10. tygodniu ciąży, a następnie stopniowo zaczyna się zmniejszać. Większość testów ciążowych generuje wynik pozytywny, jeżeli poziom hormonu przekroczy 5 mlU/ml. Jego obecność może być sprawdzona nie tylko za pomocą klasycznego testu ciążowego, ale także badania z krwi pacjentki. W tym drugim przypadku otrzymuje ona wynik dokładnego stężenia HCG.
