Ciąża bliźniacza – objawy, USG, poród

Dla ciąż bliźniaczych charakterystyczne jest to, że dzieci mają zazwyczaj mniejszą masę niż dzieci z ciąż pojedynczych, natomiast szybciej dojrzewają.

Bliźniaki dwujajowe

Bliźniaki dwujajowe powstają w wyniku zapłodnienia dwóch komórek jajowych. Fizjologicznie podczas jednego cyklu miesiączkowego dochodzi do dojrzewania w jajniku jednego pęcherzyka Graafa, który następnie pęka z wydzieleniem komórki jajowej.

Jednak może czasami dojść do tzw. zjawiska poliowulacji, czyli uwolnienia większej liczby komórek jajowych. Bliźniaki dwujajowe wyglądają często jak dzieci z dwóch odrębnych ciąż. Mogą różnić się płcią, mogą nie być do siebie zupełnie podobne.

Bliźniaki jednojajowe

Bliźniaki jednojajowe są wynikiem zapłodnienia pojedynczej komórki jajowej przez jeden plemnik.

Następnie pojedyncza zygota dzieli się na dwie identyczne komórki. Do podziału komórki dochodzi około 14 dni od momentu zapłodnienia.

Ciąża bliźniacza – przyczyny

Teoretycznie mówi się o pewnej genetycznej predyspozycji do ciąż mnogich. Często można spotkać się z zależnością pojawienia się bliźniaków ze stymulacją owulacji (uwolnienia komórki jajowej) w leczeniu niepłodności.

Częściej ciąże bliźniacze będące skutkiem poliowulacji są związane z wiekiem matki (>35 lat) i znaczną częstotliwością stosunków płciowych.

Łożysko w ciąży wielopłodowej

Jeśli bliźniaki są dwujajowe, zawsze mają dwie kosmówki i dwie owodnie. Są to błony płodowe tworzące worek owodniowy, w którym znajduje się dziecko. Bliźniaki jednojajowe mogą mieć różną zależność tych błon płodowych, w zależności od tego, kiedy doszło do podziału jaja płodowego. Jeśli jajo płodowe dzieli się przed 4. dniem ciąży, bliźniaki stają się dwukosmówkowe i dwuowodniowe jak w przypadku bliźniaków dwujajowych. Podział jaja płodowego następuje pomiędzy 4. a 7. dniem po zapłodnieniu.

Powstaje wówczas tylko jeden worek owodniowy, natomiast tworzą się dwie kosmówki i taka struktura jest najczęstsza. Podział pomiędzy 7. a 14. dniem prowadzi do powstania bliźniaków jednokosmówkowych i jednoowodniowych. Takie połączenie sprawia, że powstaje bardzo wysokie ryzyko wytworzenia patologicznych połączeń naczyniowych pomiędzy płodami. Po 14. dobie ciąży podział jaja płodowego skutkuje powstaniem bliźniaków syjamskich, czyli niecałkowicie rozdzielonych.

Ultrasonografia (USG) w ciąży bliźniaczej

Badanie USG pozwala na rozpoznanie ciąży bliźniaczej już w pierwszym trymestrze ciąży. W badaniu USG wykonanym po 4. tygodniu od daty ostatniej miesiączki (około 14 dni od zapłodnienia) można uwidocznić dwa pęcherzyki ciążowe. Taki widok jest możliwy, kiedy bliźniaki są dwukosmówkowe.

Dopiero w kolejnym tygodniu można rozpoznać ciążę jednokosmówkową. Wraz z kolejnymi tygodniami ciąży bliźniaczej wzrasta dokładność badania USG. W 6. tygodniu ciąży istnieje możliwość uwidocznienia czynności serca płodu i ustalenia liczby płodów.

Poród bliźniaków

Ciąża bliźniacza powinna zakończyć się porodem między 37. a 39. tygodniem. Masa urodzeniowa dziecka powinna mieścić się w granicach od 2500 do 3100 g. Około połowy ciąż bliźniaczych ma położenie główkowe obu płodów. W reszcie ciąż bliźniaczych ułożenie może być bardzo różnorodne. Obecnie nie ma znaczenia, jaki odstęp czasu zostanie zachowany między porodem pierwszego a drugiego bliźniaka. Warunkiem jest właściwy monitoring stanu dziecka.

Poród bliźniaków może być przeprowadzony na trzy sposoby. Może to być poród siłami natury, przez cesarskie cięcie lub mieszany, czyli jedno dziecko urodzone jest naturalnie, a drugie przez cesarkę. Poród naturalny bliźniaków po 32. tygodniu ciąży jest możliwy, jeśli oba płody mają położenie główkowe. Poród naturalny, w którym jedno dziecko jest w położeniu główkowym, drugie w pośladkowym, możliwy jest właściwie wyłącznie u kobiety w kolejnych ciążach. Cesarskie cięcie jest wykonywane w następujących sytuacjach:

• ciąża poniżej 32. tygodnia ciąży,
• poprzednie ciąże zakończone cesarskim cięciem,
• drugi płód większy o co najmniej 20 proc. od pierwszego,
• ciąża jednoowodniowa,
• wskazania medyczne, typowe dla cesarskiego cięcia (objawy zagrożenia płodu, nieprawidłowe ułożenie dziecka, niepostępujący poród, przedwczesne oddzielenie się łożyska).

>> Poród rodzinny – ile kosztuje? Zalety i wady porodu rodzinnego

>> Fazy porodu naturalnego − czas trwania porodu i możliwe komplikacje