Choroba Hashimoto – przyczyny, objawy, leczenie

Rozmawiając ze znajomymi i surfując w sieci, można odnieść wrażenie, że na chorobę Hashimoto chorują wyłącznie kobiety w średnim wieku. To nie do końca prawda. Zmagają się z nią ludzie w każdym wieku, także mężczyźni, dzieci i młodzież (łącznie około 2 proc. populacji), choć rzeczywiście to właśnie kobiety, zwłaszcza dojrzałe, mają z nią problem prawie dziesięciokrotnie częściej niż reszta społeczeństwa.

Przyczyny choroby Hashimoto

Hashimoto to choroba o podłożu autoimmunologicznym, a więc taka, w której do ataku na organizm rusza jego własny układ odpornościowy.

W przypadku Hashimoto przeciwciała przeciwtarczycowe anty-TPO i anty-Tg atakują tarczycę ­– usytuowany na szyi organ w kształcie motyla, który – choć jest niewielki – ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu ponieważ wytwarza hormony T3 i T4, które sterują przemianą materii we wszystkich tkankach i organach oraz odpowiadają za wiele ważnych procesów, np. termoregulację, zużycie tlenu przez serce i gospodarkę wapniowo-fosforową.

Atakujące tarczycę przeciwciała powodują przewlekły stan zapalny, który stopniowo niszczy narząd, czego efektem jest jego niedoczynność – wraz z postępem choroby tarczyca ma coraz większe problemy z produkcją hormonów.

Choroba Hashimoto jest uwarunkowana genetycznie, a to oznacza, że często występuje rodzinnie. Jej wyzwalaczem może być m.in. stres.

Chorobie Hashimoto mogą (ale nie muszą!) towarzyszyć jej także inne choroby autoimmunologiczne, m.in. cukrzyca albo celiakia.

Za odmianę choroby Hashimoto uznawane jest także – choć nie przez wszystkich ekspertów – przemijające poporodowe zapalenie tarczycy, które dotyka nawet dziesięć na każdą setkę świeżo upieczonych mam. Jego objawy zaczynają być odczuwalne od kilku tygodni do roku po porodzie.

Objawy choroby Hashimoto

Hashimoto to choroba przewlekła, a objawy zależą od stopnia jej zaawansowania.

W początkowej fazie może się rozwijać bezobjawowo lub powodować objawy, które w powszechnej świadomości nie kojarzą się z problemami z tarczycą, np. huśtawki nastrojów.

Sama tarczyca może być powiększona lub nadwrażliwa, ale bywa i tak, że na pierwszy rzut oka nie dzieje się z nią nic szczególnego.

I faza choroby Hashimoto może się wiązać z okresową nadczynnością tarczycy. Jej objawy to:

• kołatanie serca,
• rozdrażnienie, uczucie niepokoju,
• drżenie rąk,
• chudnięcie, którego nie da się uzasadnić zmianą diety,
• potliwość.

II faza choroby Hashimoto wiąże się z pogłębiającą się niedoczynnością tarczycy.
Najczęściej wymieniane objawy na tym etapie to:

• ciągłe zmęczenie i brak energii, senność,
• uczucie zimna, zwiększona wrażliwość na niską temperaturę,
• obniżony, wręcz depresyjny nastrój,
• problemy z koncentracją i pamięcią,
• tycie, którego nie da się uzasadnić błędami dietetycznymi,
• blada, bardzo sucha, czasem nawet łuszcząca się skóra,
• przesuszone, łamliwe włosy,
• kruche paznokcie,
• wypadanie włosów,
• zaparcia,
• obrzęk twarzy.

To oczywiście nie wszystko, bo choroba Hashimoto może się wiązać także z innymi objawami, np. obniżeniem głosu, obniżonym ciśnienia krwi, bólami mięśni i stawów, nieregularnymi miesiączkami czy trudnościami z zajściem w ciążę.

Objawy choroby Hashimoto mogą mieć różne nasilenie, od niezauważalnych po bardzo uciążliwe.

U części chorych pojawiają się w tarczycy widoczne w badaniu ultrasonograficznym guzki, które nie są groźne, jednak wymagają obserwacji. To dlatego, że choroba Hashimoto może się wiązać ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na pierwotnego chłoniaka tarczycy lub raka brodawkowatego tarczycy.

Test Hormon TSH, domowy test z krwi na TSH Test Hormon TSH to domowy, kasetkowy test do oznaczania stężenia hormonu TSH we krwi, w celu diagnostyki chorób tarczycy. Poziom TSH oznacza się z próbki krwi pobranej z opuszki palca. Oznaczenie poziomu TSH we krwi jest podstawowym badaniem, dzięki któremu można sprawdzić, czy tarczyca funkcjonuje prawidłowo i jest kluczowe w diagnozowaniu niedoczynności tarczycy. SPRAWDŹ

Choroba Hashimoto – objawy u dzieci

Dzieci to nie mali dorośli (ich organizmy funkcjonują inaczej), dlatego choroba Hashimoto i związana z nią niedoczynność może się u nich objawiać inaczej.

Najczęstsze objawy choroby Hashimoto u dzieci to:

• późniejsze wyrzynanie się zębów,
• opóźniony wzrost i dojrzewanie płciowe,
• ospałość, zaburzenia koncentracji,
• skłonność do tycia,

• suchość skóry,
• zaparcia.

Jak rozpoznaje się chorobę Hashimoto?

W postawieniu prawidłowej diagnozy pomagają:

• badanie stężenia hormonów w surowicy: TSH, a jeśli wynik nie jest prawidłowy, także FT3 i FT4,
• badanie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych: anty-TPO i anty Tg,
• USG tarczycy – lekarz ocenia jej rozmiar i echogeniczność.

Leczenie choroby Hashimoto

Sposób leczenia choroby Hashimoto zależy od fazy choroby, bo inaczej trzeba działać, by opanować nadczynność tarczycy, a inaczej, gdy doszło już do niedoczynności.

W początkowej fazie – o ile jest taka potrzeba, bo czasem wystarczy jedynie obserwacja – chorym przepisuje się m.in. beta-blokery.

Później, gdy dochodzi już do niedoczynności, leczenie polega na stałym i regularnym przyjmowaniu produkowanej syntetycznie lewotyroksyny, zastępującej hormon, którego nie jest w stanie wytworzyć niewydolna tarczyca.

By hormon dobrze się wchłonął, tabletkę połyka się rano, co najmniej pół godziny przed śniadaniem.

Dawka leku zależy od stopnia niedoczynności i jest modyfikowana zależnie od potrzeb na podstawie stężenia TSH w surowicy.

W leczeniu choroby Hashimoto i związanej z nią niedoczynności tarczycy pomocne mogą być także suplementy, zwłaszcza selen.

Zdarza się, że konieczne jest także leczenie chirurgiczne. Dzieje się tak wówczas, gdy w tarczycy pojawiają się niepokojące zmiany.

Choroba Hashimoto a ciąża

Prawidłowe leczenie Hashimoto i spowodowanej nią niedoczynności tarczycy jest szczególnie ważne u ciężarnych, bo pozostawienie choroby samej sobie może prowadzić do opóźnienia rozwoju intelektualnego dziecka i innych poważnych problemów.

Rokowania w chorobie Hashimoto

Lewotyroksyna nie jest w stanie sprawić, że choroba Hashimoto zostanie wyleczona, jednak zapobiega skutkom niedoboru hormonów, sprawia, że uciążliwe objawy ustępują, a chory czuje się tak, jakby nic mu nie dolegało.

Bardzo ważna jest regularna kontrola stężenia TSH w surowicy (na początku nawet co 6 tygodni!), a także USG tarczycy i obserwacja w kierunku innych chorób autoimmunologicznych.