Diagnostyka cukrzycy ciążowej – test glukozy na czczo oraz OGTT

Ponadto, jeśli krewni kobiety ciężarnej chorują na cukrzycę typu 2., należy jeszcze bardziej zwrócić uwagę na kontrolę glikemii – poziomu cukru we krwi w ciąży.

Czytaj też: Krzywa cukrowa - normy

Kiedy wykonać pierwsze badanie w kierunku cukrzycy ciążowej?

Podstawowe oznaczenie poziomu glukozy na czczo powinno być wykonane na początku ciąży, przy pierwszej wizycie u ginekologa. Jego celem jest zdiagnozowanie kobiet, które najprawdopodobniej jeszcze przed ciążą miały zaburzenia w gospodarce węglowodanowej, czyli nieprawidłowe poziomy cukru we krwi.

Co oznaczają wyniki badań glukozy dla kobiety ciężarnej?

Jeśli wynik oznaczenia poziomu glukozy na czczo jest prawidłowy, czyli stężenie glukozy we krwi jest niższe niż 100 mg/dl, nie ma powodu do zmartwień. W takim przypadku ciężarnej zostanie zlecone wykonanie badania doustnego obciążenia glukozą (OGTT) pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży w celu wykrycia zaburzeń gospodarki węglowodanowej, które mogą rozwinąć się pod wpływem działania hormonów łożyskowych na późniejszych etapach ciąży.

Nieprawidłowy wynik oznaczenia glukozy na czczo w ciąży

Jeśli wynik pomiaru poziomu glukozy we krwi na czczo wyniesie od 100 mg/dl do 125 mg/dl, lekarz prowadzący zleci wykonanie doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT). Jeżeli wyniki wykażą, iż poziom cukru we krwi przekracza 125 mg/dl, zostanie zlecone powtórzenie badania oznaczenia poziomu glukoza we krwi na czczo. Jeśli wynik ponownie przekroczy 125 mg/dl – zostanie rozpoznana cukrzyca ciążowa, a ciężarna zostanie skierowana do specjalistycznej poradni, która specjalizuje się w leczeniu cukrzycy ciążowej. Jeżeli wciąż wynik wykaże wartość między 100 mg/dl a 125 mg/dl, wykonany zostanie test doustnego obciążenia glukozą, który służy do ostatecznego potwierdzenia lub wykluczenia cukrzycy ciążowej.

Co oznaczają wyniki doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT)?

Wyniki doustnego testu obciążenia glukozą oceniane są wg skali wyznaczonej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Cukrzycę ciążową rozpoznaje się, gdy choćby jeden z trzech pomiarów poziomu glukozy we krwi – na czczo, po 1 godzinie lub po 2 godzinach – jest nieprawidłowy. Zatem cukrzycę ciążową rozpoznaje się, gdy poziom cukru przekracza:

• 100 mg/dl (5,5 mmol/l) na czczo lub
• 180 mg/dl (10 mmol/l) po 1 godzinie od wypicia roztworu 75 g glukozy lub
• 140 mg/dl (7,8 mmol/l) po 2 godzinach od wypicia roztworu 75 g glukozy

Jak przygotować się do doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT)?

Test doustnego obciążenia glukozą pełni bardzo ważną funkcję w diagnostyce cukrzycy ciążowej. Najczęściej to wyniki właśnie tego testu decydują o postawieniu diagnozy. Dlatego tak niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie się do tego testu, aby wyniki nie były zafałszowane.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby:

• test był wykonywany na czczo;
• w 8–14 godz. od ostatniego posiłku;
• przynajmniej przez 3 dni przed wykonaniem badania nie należy ograniczać zawartości węglowodanów w diecie, czyli należy spożywać dietę, która spożywana była do tej pory;
• w trakcie badania należy wypić 75 g glukozy rozpuszczone w 250–300 ml wody w ciągu 5 min;
• w  trakcie badania pacjent powinien siedzieć, nie przyjmować jakiegokolwiek pożywienia i nie palić papierosów.

Krew do badania pobiera się na czczo, jedną godzinę i 2 godziny po wypiciu roztworu glukozy.

Jeśli będziemy pamiętać o przestrzeganiu tych zasad, możemy być pewni, że wyniki, które otrzymamy, będą w pełni reprezentatywne.

Badania przesiewowe cukrzycy ciążowej u kobiet z grup ryzyka 

Jeśli lekarz prowadzący ciążę w trakcie zbierania wywiadu stwierdzi, że należysz do jednej z grup ryzyka zachorowania na cukrzycę ciążową, test obciążenia glukozą zostanie zlecony już na początku ciąży. Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej to m.in. otyłość, członkowie rodziny chorujący na cukrzycę czy zespół wielotorbielowatych jajników.

Czytaj więcej: Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej