PMS (Zespół napięcia przedmiesiączkowego). Objawy PMS – ile trwa i jak sobie radzić?

Szacuje się, że dolegliwości związane z PMS dotyczą aż 40% kobiet. Objawy przybierają na sile u pacjentek między 25 a 35 rokiem życia, zwykle ustają po ukończeniu 40 roku życia, a całkowicie znikają po menopauzie. Charakterystyczne jest również to, że dolegliwości nasilają się po porodach.

U kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną zespół napięcia przedmiesiączkowego pojawia się rzadziej.

Czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (ang. Premenstrual syndrome, PMS) to szereg psychicznych i somatycznych objawów, które występują u kobiet w wieku rozrodczym. Dolegliwości pojawiają się regularnie w drugiej fazie cyklu, tuż przed krwawieniem miesiączkowym i ustępują samoistnie w początkowych dniach okresu.

Trzeba odróżnić PMS od typowych, fizjologicznych dolegliwości związanych z menstruacją. O zespole napięcia przedmiesiączkowego mówimy wówczas, gdy występujące objawy powodują zaburzenia funkcjonowania kobiety.

Przyczyny PMS

Kiedy zbliża się menstruacja, organizm daje kobiecie pewne znaki. Odczuwa je większość miesiączkujących, ale tylko u niektórych występujezespół napięcia przedmiesiączkowego. Wciąż nie do końca jasne jest, dlaczego tak się dzieje.  

Aby to zrozumieć warto przypomnieć, że cykl menstruacyjny kobiety składa się z czterech faz: menstruacji (trwa około 4-5 dni), fazy folikularnej (do 9 dni), owulacji i fazy lutealnej (zazwyczaj trwa od 15 do 28 dnia cyklu).

Naturalne jest, że po owulacji w organizmie kobiety następuje spadek poziomu estrogenu i wzrost poziomu progesteronu, który utrzymuje się do końca trwania cyklu. Jego poziom spada gwałtownie przed miesiączką. Nie wszystkie kobiety są odporne na zmiany hormonalne. PMS występuje u tych kobiet, u których wrażliwość na wahania jest większa. Inne teorie mówią o tym, że za PMS odpowiedzialna jest prolaktyna. Wiadomo też, że u kobiet cierpiących na PMS obserwuje się obniżony poziom serotoniny w organizmie.

Powodami wpływającymi na wystąpienie PMS są też stres, trudności emocjonalne i skłonności do depresji.

Nie bez znaczenia jest też wiek – PMS najbardziej dokuczliwy jest dla kobiet, u których dochodzi do największych zmian hormonalnych, czyli pomiędzy 25 a 35 rokiem życia.

Objawy PMS

U każdej kobiety nasilenie objawów PMS przebiega inaczej. U jednych może występować pod postacią zwyczajnych dolegliwości spotykanych w czasie menstruacji, u innych objawy nakładają się na siebie, uniemożliwiając normalne życie.

Wyodrębniono aż ok. 300 symptomów mogących występować w przebiegu PMS.

Objawy somatyczne PMS:

• wzdęcia,
• trądzik,
• drażliwość piersi,
• łojotok,
• nadmierny apetyt,
• zawroty głowy,
• bóle głowy,
• wymioty.

Objawy psychiczne PMS:

• zmęczenie,
• drażliwość,
• chwiejność emocjonalna,
• obniżenie libido,
• senność,
• zaburzenia koncentracji,
• napady złości,
• uczucie wewnętrznego napięcia,
• skłonność do płaczu,
• obniżony nastrój.

Objawy behawioralne PMS:

• zmniejszenie zdolności poznawczych,
• pogorszenie widzenia.

Aby stwierdzić PMS, u kobiety musi wystąpić co najmniej jeden z wymienionych objawów somatycznych lub psychicznych. Objawy powinny pojawić się 5 lub więcej dni przed wystąpieniem krwawienia, a zakończyć w pierwszych dniach menstruacji. Podczas diagnozy lekarz bierze pod uwagę dolegliwości z okresu trwającego co najmniej dwa ostatnie miesiące.

Sprawdź też: Leki rozkurczowe, przeciwbólowe na bóle menstruacyjne

Czy PMS da się wyleczyć?

Jeśli obserwujesz u siebie wymienione wyżej objawy, a dolegliwości związane z comiesięczną menstruacją uniemożliwiają ci prowadzenie normalnego życia, koniecznie zgłoś się do lekarza ginekologa.

Aby dobrze przygotować się do wizyty, zanotuj terminy ostatnich miesiączek i przypomnij sobie, jak one przebiegały. Informacje o występujących dolegliwościach i czasie ich trwania z pewnością ułatwią lekarzowi ocenę stanu Twojego zdrowia. Zapewne lekarz zaleci ci prowadzenie dzienniczka obserwacji.

Leczenie PMS

Po stwierdzeniu zespołu napięcia miesiączkowego, lekarz ginekolog może zlecić konsultację z psychologiem, endokrynologiem czy psychiatrą.

Niefarmakologiczne metody leczenia PMS:

• modyfikacja stylu życia,
• redukcja stresu,
• umiarkowany wysiłek fizyczny (pływanie, jazda na rowerze, spacery),
• zdrowia dieta (w tym rezygnacja z używek),
• psychoterapia poznawcza lub behawioralna.

Farmakologiczne metody leczenia PMS:

• tabletki przeciwbólowe, rozkurczowe, a niekiedy uspokajające,
• leki przeciwdepresyjne w małych dawkach,
• suplementacja witaminy BG, D, magnezu;
• terapia hormonalna:
• dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne nowej generacji,
• inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny w niskich dawkach,
• estradiol w postaci plastrów,
• wkładka wewnątrzmaciczna.

PMS a ciąża

Ze względu na występowanie podobnych objawów, często zdarza się, że kobiety mają problem z odróżnieniem wczesnych symptomów ciąży od zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Jest to trudniejsze z tego względu, że do głosu dochodzą emocje.

Objawy, które wskazują zarówno na ciążę jak i na PMS:

• zaparcia,
• wahania nastrojów,
• ogólna drażliwość,
• tkliwość piersi,
• skurcze macicy,
• krwawienie lub plamienie.

Wątpliwości może rozwiać wykonanie testu ciążowego i wizyta u lekarza ginekologa.

Sprawdź też: Obfite miesiączki – przyczyny, diagnostyka, leczenie