Bezpośrednią przyczyną ostrego zawału serca jest zablokowanie tętnicy wieńcowej przez złogi miażdżycowe. Szybkie rozpoznanie objawów zawału u siebie lub bliskich zwiększa szanse na uratowanie życia.
Ostry zawał serca

Początkiem procesu zawałowego jest pęknięcie blaszki miażdżycowej zlokalizowanej w tętnicy wieńcowej. Na pękniętej blaszce w ciągu krótkiej chwili tworzy się zakrzep i dochodzi do nagłego całkowitego zamknięcia przepływu krwi przez tętnicę wieńcową. Z uwagi na brak dopływu krwi do serca, powoli dochodzi w nim do zmian. Obumierają komórki serca, co prowadzi do zawału.
>>> Miażdżyca – objawy, leczenie, rodzaje: miażdżyca kończyn dolnych, miażdżyca aorty, miażdżyca mózgu
Objawy ostrego zawału serca
Najczęstszym objawem ostrego zawału serca jest nagły, silny, rozlany ból za mostkiem. Charakteryzuje się uciskiem, rozrywaniem i gnieceniem. Ból może promieniować do żuchwy, gardła, ramion, okolicy międzyłopatkowej lub brzucha. Trwa powyżej 20 minut i nie ustępuje po przyjęciu azotanów pod język. Bólowi mogą towarzyszyć:
- nadmierne poty,
- nudności,
- wymioty,
- lęk,
- omdlenie.
U niektórych pacjentów, najczęściej u tych z cukrzycą lub przewlekłą chorobą nerek, ból zawałowy może nie wystąpić. Za to może pojawić się silna, nagła duszność, osłabienie, utrata przytomności oraz silny ból ramion.
Dowiedz się więcej: Zawał serca – objawy, przyczyny, pierwsza pomoc. Czy zawał serca boli?
Diagnostyka i leczenie ostrego zawału serca
W przypadku podejrzenia ostrego zawału serca należy natychmiast wezwać zespół ratownictwa medycznego. Większość zespołów wyjazdowych dysponuje możliwością wykonania zapisu EKG, który jest transmitowany bezpośrednio do pracowni hemodynamicznej zajmującej się leczeniem. Jeżeli lekarz oceniający EKG uzna, że jest to świeży zawał serca, to pacjent otrzymuje leczenie przeciwpłytkowe oraz przeciwkrzepliwe i jest transportowany do najbliższego szpitala. Tam po uzyskaniu pisemnej zgody pacjenta pilnie wykonywana jest koronarografia. Na podstawie obrazu z koronarografii lekarz ustala, która tętnica wieńcowa jest zamknięta, i próbuje ją udrożnić specjalnym cewnikiem. Jeżeli udaje się otworzyć zamkniętą tętnicę, w to miejsce jest implantowany stent. Ten zabieg nazywa się angioplastyką wieńcową oraz implantacją stentu. Najczęściej wykonuje się go z nakłucia prawej tętnicy promieniowej (w okolicy nadgarstka) lub udowej (pachwina prawej nogi).
W niektórych sytuacjach obraz koronarografii pokazuje bardzo zaawansowane, liczne zmiany miażdżycowe, wówczas odstępuje się od angioplastyki wieńcowej i pacjent jest konsultowany kardiochirurgicznie. Kardiochirurg kwalifikuje pacjenta do pilnej operacji wszczepienia by-passów.
Powikłania ostrego zawału serca
Do powikłań zaliczamy:
- zaburzenia rytmu serca,
- wstrząs kardiogenny,
- obrzęk płuc,
- zapalenie osierdzia, pęknięcie ściany serca,
- pęknięcie przegrody międzykomorowej serca,
- nagłe zatrzymanie krążenia,
- zgon.