Masz cukrzycę i podróżujesz samolotem? Uważaj na zaburzenia glikemii

Amerykańscy naukowcy przeanalizowali dane dotyczące problemów osób z cukrzycą podczas podróży samolotami. Choć badania tego zjawiska i literatura na ten temat są ograniczone, jak podkreśla dr Rahul Suresh z Uniwersytetu w Teksasie, problem jest poważny, ponieważ dotyczy ok. 10 proc. diabetyków. 2 proc. wszystkich wypadków na pokładzie samolotu związanych jest z zaburzeniami cukrzycowymi.

Jakie problemy dla diabetyków stwarzają podróże samolotem?

Podróże samolotowe, szczególnie długodystansowe i związane ze zmianą strefy czasowej, mogą stanowić problem dla pacjentów z cukrzycą typu 1. i 2. Wymagają od nich wcześniejszego przygotowania – szczególnie w zakresie dostosowania dawek insuliny lub leków doustnych. Wcześniejsza konsultacja i odpowiednie korekty w tym zakresie umożliwiają uniknięcie hipoglikemii i zachowanie bezpieczeństwa podróży.

Czytaj więcej: Hipoglikemia

Uwaga na zmianę strefy czasowej i kierunek podróży!

Wśród zaobserwowanych problemów głównym czynnikiem był kierunek podróży. U pacjentów podróżujących na wschód może wystąpić hipoglikemia. Wynika ona z przyjęcia zbyt dużej dawki insuliny, co wiąże się z podaniem leku w jednej strefie czasowej, a następnie z chęcią dopasowania dawki do „nowej” strefy czasowej. Z kolei podróże na zachód i „wydłużenie” dnia mogą skutkować niedoborem insuliny i hiperglikemią – z powodu wydłużających się przerw między kolejnymi dawkami leku.

Start i lądowanie samolotu mogą zaburzyć działanie pomp insulinowych

Dodatkowe problemy pojawiają się u pacjentów stosujących pompy insulinowe, których działanie może być zaburzone przez zmiany ciśnienia powietrza. Podczas wznoszenia samolotu może dochodzić do wytwarzania pęcherzyków powietrza w przewodach pompy i przypadkowego uwolnienia dodatkowej dawki insuliny. Z kolei podczas lądowania może dojść do zablokowania podawania leku.

Jak dostosować dawkę insuliny i leki na cukrzycę, gdy podróżujemy do innej strefy czasowej?

Jak przekonują naukowcy, w przypadku długodystansowej podróży najlepiej stosować jak najkrócej działającą insulinę. Zmiany dawki przy stosowaniu insulin krótko- i szybkodziałających oraz leków zmniejszających insulinooporność, takich jak metformina, nie są konieczne.

Modyfikacja dawki powinna dotyczyć leków pobudzających wydzielanie insuliny (pochodne sulfonylomocznika, glinidy, inhibitory SGLT2) i należy je przeprowadzić w uzgodnieniu z lekarzem prowadzącym.

Z kolei modyfikacje dawek insuliny o długim i średnim czasie działania zależą przede wszystkim od tego, czy pacjent przyjmuje lek raz czy dwa razy dziennie oraz od kierunku podróży. W przypadku wyjazdu na wschód podstawową dawkę insuliny należy zmniejszyć proporcjonalnie do ilości „straconych” godzin. Pacjent powinien zmniejszyć dawkę przyjmowaną w strefie czasowej, z której wyrusza w podróż, a następnie ustawić zegar według „nowego” czasu i według niego przyjąć kolejną dawkę. Z kolei podczas podróży w kierunku zachodnim przyjmowaną dawkę insuliny należy podzielić i połowę przyjąć przed podróżą, następnie zmienić zegar na czas miejsca docelowego i przyjęć drugą połowę dawki według zmienionego czasu.

Czytaj więcej: O czym warto pamiętać, podając insulinę, czyli cukrzycowe BHP

Praktyczne wskazówki dla diabetyka podróżującego samolotem

Na podstawie wyciągniętych wniosków dr Suresh wraz ze współpracownikami opracowali kilka praktycznych zasad podróży samolotowych dla pacjentów stosujących pompy insulinowe:

1.     Podczas podróży nie istnieje konieczność zmiany całkowitej dawki insuliny.

2.     Czas pompy insulinowej należy ustawić według „nowej” strefy czasowej.

3.     W celu uniknięcia zakłóceń technicznych w pracy pompy na czas startu powinno się wyłączyć urządzenie.

4.     Przed ponownym podłączeniem pompy należy usunąć powstałe w przewodach pęcherzyki powietrza.

5.     Pacjent powinien mieć przy sobie zapas insuliny posiłkowej.

Wskazane przez badaczy zasady są na tyle ogólne, że powinny być odpowiednie dla każdego pacjenta z pompą insulinową.